• • حضور پژوهشگر می ­تواند بر نحوه رعایت اصول استاندارد در فرایند ترانسفوزیون خون بیماران تالاسمی تأثیر بگذارد که برای رفع این مشکل آمار هفته اول منظور نشد تا حضور پژوهشگر عادی تلقی شود.

• حجم کار در بخش می ­تواند بر نحوه­ رعایت اصول استاندارد در فرایند ترانسفوزیون خون موثر باشد که از عهده­ پژوهشگر خارج می­باشد.

• کمبود امکانات، وسایل و نیروهای انسانی می ­تواند بر رعایت اصول استاندارد در فرایند ترانسفوزیون خون موثر باشد که توسط پژوهشگر قابل کنترل نبوده است.

۵-۵ پیشنهاد برای پژوهش­های آینده:
با توجه به اینکه مطالعه حاضر تنها موارد ترانسفوزیونهای خون را بر روی کودکان مبتلا به بیماری مزمن تالاسمی، در یک مرکز، و با نمونه گیری غیرتصادفی بررسی نموده است، پبشنهاد می شود تحقیقاتی وسیع­تر، با نمونه­های بیشتر، بر روی بیماران غیر مزمن و همچنین در زمینه سایر مراقبت­های پرستاری، برای قطعیت یافتن نتایج این پژوهش انجام شود.
انجام پژوهش مشابه در کودکان مبتلا به سایر بیماری­های مزمن که ترانسفوزیون خون دریافت می­ کنند، پیشنهاد می­ شود.
انجام پژوهش مشابه بر روی سایر پرسنل درگیر در فرایند ترانسفوزیون خون مانند پزشکان پیشنهاد می­ شود.
انجام پژوهش مشابه در سایر شهرها پیشنهاد می­ شود.
انجام پژوهش مشابه در سایر مراکز آموزشی درمانی شهر تبریز بخصوص بیمارستانهای طالقانی، الزهرا و ۲۹ بهمن پیشنهاد می­ شود.
همچنین پیشنهاد می­ شود علل عدم شستن دستها که در این تحقیق و تحقیقات دیگر نشان داده شده است، بررسی شود.
پیشنهاد می­ شود مطالعات، جهت مداخله برای بهبود موارد عدم مطابقت با استاندارد مد نظر قرار گیرد.
Referencess:
۱٫ Kiasari A, Mirzade A, Hashemi M. The rate of blood transfusion and its components in Emam Khomeini hospital in Sari. J Mazandaran Univ Med Sci 2008;67:91-5.
۲٫ Farhadi Langrodi M, Eftekhari MA, Ahmadi J. Darsname Osole Enteghale Khon dar Pezeshki. Tehran: Sazmane Enteghale Khon Iran; 1998.
۳٫ Sullivan MT, McCullough J, Schreiber GB, Wallace EL. Blood collection and transfusion in the United States in 1997. Transfusion. 2002;42(10):1253-60.
۴٫ Gahrehbaghian A, Ahmadi L, Taymour H, Rahbari M. WHO guideline: the clinical use of blood in medicine, obstetric, paediatric. 1, editor: Tehran: Research center of blood institute, ; 2003.
۵٫ Zamani A, Kabirzadeh A, Khademloo M, Hashemi Maad M. Frequency of blood transfusion and its products in Emam Hospital of Sari. J Mazandaran Univ Med Sci. 2008;18(67):91-5.
۶٫ James RM, Brown S, Parapia LA, Williams AT. The impact of a 10-year audit cycle on blood usage in a district general hospital. Transfus Med. 2001;11(5):371-5.
۷٫ Wonke B. Clinical management of β-thalassemia major. Seminars in hematology. 2001;38(4):350-59.
۸٫ NHMRC. Clinical Practice Guidelines on the Use of Blood Components (red blood cells, platelets, fresh frozen plasma, cryoprecipitate). Australian Government: Commonwealth of Australia 2002.
۹٫ Entezari Asl M, Azami A, Amani F, Khorasani S. Barresie Mizane Transfusion Qeire Zarori va Faravardehaye an dar Bimarane Bastari dar Bimarestane Doktor Fatemi Ardabil Nimsal Aval 2003. J Ardabil Univ Med Sci. 2006;6(4):345-50.
۱۰٫ Varney SJ, Guest JF. The annual cost of blood transfusions in the UK. Transfus Med. 2003;13(4):205-18.
۱۱٫ Bergner AM, Portenoy RK, DE. W. Principles and practice of palliative care and supportive oncology. 2, editor 2002.
۱۲٫ Beutler E, Lichtman MA, Coller BS, Kipps TJ, Seligsohn U. Williams hematology. 6, editor: New York: MC Graw-Hill; 2001.
۱۳٫ Hankins J, Waldman Lonsway RA, Hedrick Perdue MB. Infusion therapy in clinical practice. 2, editor: Saunders Co.; 2001.
۱۴٫ Handin RI, Lux SE, Stossel TP. Blood: Principles and practice of hematology. 2, editor: Phi, Lippincott Williams and Wilkins.; 2002.
۱۵٫ Harrison J. Acute Transfusion Reactions. Common Surgical Diseases: Springer; 2000;19-21.
۱۶٫ Ohsaka A. Transfusion errors and their prevention. ISBT Science Series. 2009;4:390-4.
۱۷٫ Garrioch M, Sandbach J, Pirie E, Morrison A, Todd A, Green R. Reducing red cell transfusion by audit. education and a new guideline in a large teaching hospital. Transfus Med. 2004;14(1):25-31.
۱۸٫ Von Ahsen N, Muller C, Serke S, Frei u, Ec kardt Ku. Important role of nondignostic bloods loss and blonted eryhropoietic response in the anemia of medical intensive care patients. Crite Care Med. 1999 27(12):2630-9.
۱۹٫ Tabrizi JS, Farahbakhsh M, Abdoli Oskouei Sh. Clinical Audit Tabriz: Elvin;2011.
۲۰٫ Jafarzadeh A, Sedighi S, Davoodi R, Hosseini T, editors. Momayezie Raayate Standardhaye Parastari dar Farayande Transfusione khon Bimarestane Takhassosie Zanane Omolbanin Mashhad. Avalin Hamayeshe Momayezie Balini va Erteghae Keifiyat; 2011; Tabriz University of Medical Sciences.
۲۱٫ Royal College of Physications of Ireland. Clinical (Practice) Audit 2011:2.
۲۲٫ Dorland, William, Alexander, Newman. Dorland^,s New Medical Dictionary English. Tehran: Rahnama Publications; 2003:1552 .
۲۳٫ Mclntosh C, Francis B, Poole R. Oxford Collocations Dictionary: For Students of English: Oxfoed University Press; 2009.
۲۴٫ Sallis E. Total quality management in education: Psychology Press; 2002.
۲۵٫ Blumenthal D. Improving clinical practice: total quality management and the physician. San Francisco: Jossey-Bass 2012.
۲۶٫ Khalilinedjad N, Ataee M, Hadizadeh F. A Window to the Clinical Governance and Clinical Service Excellence: Esfahan University of Medical Sciences; 2008.
۲۷٫ Currie L, Morrell C, Scrivener R. Clinical Governance: An RCN Reource Guide: Royal College of Nursing; 2003.
۲۸٫ Accessed by: http://nursemanage.blogfa.com/post-67.aspx. 5/8/2014.
۲۹٫ Marshall M, Sheaff R, Rogers A, Campbell S, Halliwell Sh, Pickard S, et al. A qualitative study of the cultural changes in primary care organisations needed to implement clinical governance. Br J of Gen Pract. 2002;52(481):641.
۳۰٫ Campbell SM, Sweeney GM. The role of clinical governance as a strategy for quality improvement in primary care. Br J Gen Pract. 2002;52(Suppl):S12.
۳۱٫ NHS report. Clinical Governance Policies and Procedures 2008.
۳۲٫ Starey N. What is clinica governance? Sponsored by an educational grant from Aventis Pharma. 2001;1(12).
۳۳٫ Al-Baho AK, Serour M. Clinical audit in general practice. Bulletin of the Kuwait Institute for Medical Specialization. 2002;1:63-8.
۳۴٫ Capelli O, Riccomi S, Scarpa M, Magrini N, Rovatti E, Cacciapuoti I, et al. Clinical audit in primary care: from evidence to practice. Primary care at a glance—hot topics and new insights 2012:407-36.
۳۵٫ Victoria TBMP-. Audit of Blood Transfusion Policy, Procedures and Administration Practice blood matters better safer transfusion program. 2011.
۳۶٫ keramati MR, Tafazoli M. Assessment of various medical groups’ knowledge of transfusion medicine. Hakim Research Journal. 2008; 10(4): 53- 9.
۳۷٫ Rudmann SV. Textbook of blood banking and Transfusion medicine. Tehran: Shahed University; 2000.

۱۷

کیفیت فنی تیم مقابل

۰٫ ۰۱۹

که اولین رتبه مربوط به اعلام برنامه کل فصل قبل از شروع لیگ و آخرین رتبه مربوط به کیفیت فنی تیم مقابل است. به عبارتی می­توان گفت تماشاگران مهمترین سرمایه باشگاه­ها و سازمان­های ورزشی می­باشند. در نتیجه بقای سازمان در گرو جلب رضایت و توجه به علائق آنان می­باشد.
نتیجه این تحقیق نشان داد که عوامل برنامه ریزی مناسب، ات اقتصادی، تیم خانگی، ترویج بازی و تیم مقابل با کسب بیشترین میانگین­ها به ترتیب اولویت اول تا پنجم را کسب کردند و همچنین نتایج نشان داد به جز عامل تیم خانگی و ات اقتصادی در بین لیگ­های فوتبال و کشتی در ۳ عامل، تیم مقابل، برنامه ریزی، ترویج بازی تفاوت معنی­داری وجود دارد. در این بخش باتوجه به اینکه در زمینه اولویت بندی و مقایسه تحقیقات زیادی را محقق یافت نکرده است سعی شده است تا تحقیقاتی که مشابه موضوع تحقیق می­باشد استفاده شود.
عوامل برنامه ریزی مناسبات اقتصادی ، تیم خانگی، ترویج بازی و تیم مقابل به ترتیب دارای بیشترین میانگین­ها می­باشند
در واقع نتایج این قسمت همسو و ناهمسو است با تحقیقاتی از جمله:
۱- عامل برنامه ریزی مناسب (زمان برگزاری بازی در روز­های مناسب هفته، زمان برگزاری بازی در ساعات مناسب روز و اعلام برنامه کل مسابقات قبل از شروع فصل) که در اولویت اول قرار دارد و از اهمیت زیادی برخوردار است با تحقیقات زیرهم سو است
نعمتی و همکاران (۱۳۹۰) برنامه ریزی (برنامه ریزی دقیق، زمان ومکان بازی­ها، بازی در تعطیلات آخر هفته، شرایط جوی و دسترسی به پارکینگ) ارتباط علی معنی­داری با تمایل به حضور تماشاچیان دارد
پیس و ژانگ (۲۰۰۹) سه عامل اقتصادی، جذابیت و برنامه ریزی را از مهم­ترین عوامل مؤثر برحضور تماشاچیان عنوان کردند
۲- عامل ملاحضات اقتصادی که شامل گویه ­های ( توانایی در خرید بلیط، تخفیف در قیمت بلیط و قیمت بلیط ) در اولویت دوم قرار دارد تحقیقاتی که در آن عوامل اقتصادی در حضور تماشاگران تاثیر ندارد به عنوان تحقیقات هم سو در نظر گرفته شده اند
المیری و همکاران (۱۳۸۸) عامل اقتصادی تاثیری برحضور تماشاگران ندارد
رئیسی و همکاران (۱۳۹۲) نیز در اولویت بندی عوامل موثر بر حضور تماشاگران، اولویت­های مخاطبان، جذابیت بازی، و عوامل اقتصادی را به ترتیب اولویت تماشاگران می­دانند
لوپز و همکاران (۲۰۱۲) نیز بیان کردند عوامل اقتصادی مانند درآمدهی شخصی با حضور در ورزش حرفه­ای رابطه مثبتی دارد با این حال تازمانی که پرداخت هزینه­ های ورودی مشکل نباشد شرایط مالی محدودیت ایجاد نمی­کند
تحقیقات ناهمسو
پیس و ژانگ (۲۰۰۹) نیز در پژوهشی در مورد عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران در لیگ حرفه­ای بسکتبال آمریکا دریافتند سه عامل اقتصادی، جذابیت و برنامه ریزی از مهم­ترین عوامل مؤثر برحضور تماشاچیان بودند
۳- عامل تیم خانگی ( رتبه تیم خانگی در جدول، شهرت تیم خانگی و رکورد­های برد و باخت تیم خانگی ) در اولویت سوم قرار دارد که با تحقیقات زیرهم سو است:
فلاحی (۱۳۸۷) فاکتور وابستگی به تیم با میانگین ۳٫ ۴۸ در رتبه سوم از بین ۷ عامل قرار دارد
نعمتی و همکاران (۱۳۹۰) عامل جذابیت (بازیکنان ستاره، جذابیت بازی، حمایت ازتیم، نتایج مسابقات تیم و غیرقابل پیش بینی بودن نتایج)، ارتباط علی معنی­داری با تمایل به حضور تماشاچیان دارند
لوپز و همکاران (۲۰۱۲) دریافتند که احتمال حضور نداشتند در رویداد ورزشی برای افرادی که هدف و انگیزه اصلی آن­ها حمایت از تیم مورد علاقه است تا ۱۵درصد کاهش پیدا می­ کند

تحقیقات نا هم سو
فلاحی (۱۳۸۷) در مطاله عوامل موثر بر حضور تماشاگران عامل برنامه ریزی در بین ۷ عامل اصلی وجود ندارد
کارو و همکاران (۲۰۰۹) نشان دادند که در مورد تماشاچیانی که طرفدار محسوب می­شوند و برای حمایت از تیم خود به ورزشگاه می­آیند، عامل برنامه ریزی رابطه معنی­داری با تمایل به حضور ندارد.
۴- عامل ترویج بازی که شامل گویه ­های ترویج فروش (مثل وجود جوایز و قرعه کشی)، اطلاع رسانی مستقیم در مورد بازی (مثلsms و ایمیل زدن) و وجود تبلیغات کافی در مورد بازی می­ شود در اولویت چهارم قرار دارد و از نظر تماشاگران از اهمیت کم­تری برخوردار است با تحقیقاتی که در آن ترویج بر حضور تماشاگران تاثیر ندارد هم سو است
ماتیوس و همکاران (۲۰۱۰) عوامل مشوق زا با تمایل به حضور در میان تماشاگران رابطه
معنی­داری ندارد
نعمتی و همکاران (۱۳۹۰) که عامل مشوق (تفریح و سرگرمی، جایزه و هدیه، رسانه ­های گروهی، تبلیغات) با تمایل به حضور ارتباط علی معنی­داری ندارد
تحقیقات نا همسو
رئیسی و هکاران (۱۳۹۲) به این نتیجه رسیدند که اگر تبلیغات، فقط در مورد زمان و مکان رویداد باشد می ­تواند در اولویت تماشاگران قرار گیرد
گرینول و همکاران (۲۰۰۹) در تحقیقی دریافتند عوامل مشوق زا با حضور تماشاچیانی رابطه قوی برقرار می­ کند که فقط برای تفریح و کسب هیجان به ورزشگاه می­آیند
۵- عامل تیم مقابل شامل گویه ­های (شهرت تیم مقابل، کیفیت فنی تیم مقابل، کیفیت کلی بازیکنان در تیم مقابل، بازی هیجان انگیز تیم مقابل و رتبه تیم مقابل در جدول ) با توجه به اینکه در رتبه پنجم قرار دارد و از اهمیت کمی برخوردار است با تحقیقات زیر هم سو است
رئیسی و همکاران (۱۳۹۲) بیان کردند که وجود باریکن ستاره، رقابت با تیم مشهور و سنتی می ­تواند باعث حضور تماشاگران شود
تریل و همکاران (۲۰۰۹) عوامل جذاب مربوط به مسابقه (کیفیت فنی بازی، بازی دربی، تعداد
گل­ها­ی بیشتر در هر بازی و غیرقابل پیش بینی بودن نتایج در حضور تماشاگران موثر است
تحقیقات نا همسو
فلاحی (۱۳۸۷) در مطالعه و اولویت بندی عوامل موثر بر حضور تماشاگران در هفت عامل مشخص شده تیم مقابل با میانگین ۲/۹۱ رتبه ششم را کسب کرده است
رحیمی که در سال ۱۳۸۰ به بررسی عوامل مؤثر در مدیریت ایمنی استادیوم­های فوتبال کشور از دیدگاه تماشاچیان، بازیکنان، و مدیران اجرایی پرداخت. در قسمتی که به بررسی علل آمدن تماشاچیان به استادیوم پرداخته بود لذت بردن از تماشای بازی و سپس حمایت از تیم مورد علاقه بیشترین درصد علت حضور را به خود اختصاص داده بود.
فلاحی در سال ۱۳۸۷ در بررسی خود با عنوان مطالعه و اولویت بندی عوامل تأثیر گذار بر حضور تماشاچیان مسابقات فوتبال لیگ برتر ایران با رویکرد بازاریابی انجام داد دریافت که بیشترین میانگین در بین فاکتور­های موثر به ترتیب، فاکتور­های اقتصادی با میانگین ۵۳/۳، تسهیلات ورزشگاه ۵۲/۳، وابستگی به تیم ۴۸/۳، مشوق ها۳۲/۳، سرگرمی و تفریح ۹۹/۲، تیم مقابل ۹۱/۲ و پرخاشگری ۳۳/۲ می­باشند که اولویت بندی آن­ها نیز به ترتیب بالا است.
المیری و همکاران در سال ۱۳۸۸ در تحقیقی با عنوان بررسی عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران فوتبال در ورزشگاه­ها به این نتایج دست یافتند که عامل اقتصادی تاثیری برحضور تماشاگران ندارد اما ۳ عامل جذابیت بازی، اولویت­های تماشاگران و تسهیلات و امکانات ورزشگاه بر حضور تماشاگران تاثیر دارد. در ادامه به این نتایج رسیدند که مناسب بودن قیمت بلیت مسابقات از بین عوامل اقتصادی، ارائه بازی تهاجمی توسط تیم مورد علاقه از بین عوامل جذابیت بازی، برگزاری منظم مسابقات لیگ از بین عوامل اولویت­های تماشاگران و ورود و خروج آسان از استادیوم و پارکینگ­ها و مناسب بودن جایگاه تماشاگران از بین عوامل امکانات و تسهیلات بیشترین تأثیر را بر حضور تماشاگران در استادیوم داشتند.
دهقان قهفرخی و همکاران در سال ۱۳۸۹ در بررسی انگیزه­ های حضور هواداران بازی­های تیم ملی فوتبال ایران به این نتایج رسیدند که علاقه به تیم ملی، ملی گرایی، علاقه به فوتبال، زیبایی، هیجان، سرگرمی و علاقه به بازیکن به ترتیب بیشترین اهمیت را در بین انگیزه­ های مورد بررسی داشتند.
نعمتی و همکاران در سال ۱۳۹۰ در تحقیقی با عنوان آزمون مدل نظری عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران فوتبال در ایران به نتایج زیر دریافتندعامل اقتصادی (قیمت بلیت، هزینه پارکینگ، هزینه ایاب و ذهاب وتغذیه)، عامل جذابیت (بازیکنان ستاره، جذابیت بازی، حمایت ازتیم، نتایج مسابقات تیم و غیرقابل پیش بینی بودن نتایج)، عامل برنامه ریزی (برنامه ریزی دقیق، زمان ومکان بازی­ها، بازی در تعطیلات آخر هفته، شرایط جوی و دسترسی به پارکینگ) ارتباط علی معنی­داری با تمایل به حضور تماشاچیان دارند. اما عامل مشوق (تفریح و سرگرمی، جایزه و هدیه، رسانه ­های گروهی، تبلیغات) با تمایل به حضور ارتباط علی معنی­داری ندارد.
کوریا و استیو در سال ۲۰۰۷ در مطالعه عوامل تأثیر گذار بر حضور تماشاچیان فوتبال در پرتقال نشان دادند که متغییر­های اجتماعی بخصوص متغییر­هایی که با هویت بخشی تیم مرتبط بودند، اهمیت ویژه­ای داشتند اما عوامل مادی تعیین کننده­ترین عوامل در حضور تماشاچیان بودند.
رادنی و همکاران در سال ۲۰۰۷ با مطالعه تماشاچیان لیگ بیسبال نیویورک نشان دادند که طرفداران در ورزشگاه حضور می­یابند تا پیروزی پیوسته تیمشان را ببینند. آن­ها اشاره می­ کنند که ترفیعاتی مانند، آتش بازی، دادن کالا­های باشگاه، هدیه­ها، رویداد­های جنبی و موسیقی برای تماشاچیان بیشترین جذابیت را دارند، اما ترفیعات دیگر مانند تخفیف در قیمت بلیط، غذا و نوشیدنی رایج نیستند.

موارد استعمال دعا در قرآن

۱. خواندن و ندا کردن

«هُنَالِکَ دَعَا زَکَرِیَّا رَبَّهُ قَالَ رَبِّ هَبْ لِی مِن لَّدُنْکَ ذُرِیَّهٌ طَیِبَّه إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاء^[۳۱] در آن هنگام که زکریا آن همه لیاقت و شایستگی را در مریم دید) پروردگار خویش را خواند و عرضه کرد: خداوندا، از ناحیه خود فرزند پاکیزه‌ای به من عطا فرما که تو شنونده دعایی.»
زکریا u از دیدن آن معجزات برمریم _{(سلام‌الله‌علیها)} به طمع فرزند افتاد که خداوند از راه خرق عادت به وی فرزد دهد و اگرچه قبل از این هم به قدرت خدا بر این کار ایمان داشت ولی فکر می‌کرد که روی مصالحی چنین نخواهد کرد ولی چون خرق عادت را درباره‌ی مریم سلام‌الله‌علیها مشاهده نمود^[۳۲] خدا را خواند و او را صدا کرد و از او طلب فرزند نمود، خدا هم خواسته‌ی او را اجابت کرد.
«فَادعُوُاللهَ مُخلِصِینَ لَهُ الدِّین^[۳۳] پس خدا را بخوانید در حالی که دین را برای او خالص کرده‌اید.» در آیات ۶۰ سوره مؤمن، ۱۸۶ سوره بقره، ۵۴ و ۵۵ سوره اعراف «دعا» به معنی خواندن بکار برده شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌نویسد: وقتی آیات قبل بر وحدانیت خدای تعالی دلالت کرد، و معلوم شد که تنها رازق او است، لاجرم بر همه مردم البته غیر آن کفاری که آیات را تکذیب کرده و مجادله نمودند ـ لازم است که او را بخوانند، …^[۳۴]

۲. پرسش کردن

«قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّن لّنَا مَا هِیَ^[۳۵] بنی اسرائیل به موسی گفتند از پروردگارت سؤال کن که برای ما روشن کند این ماده گاو چگونه ماده گاوی است.»
هنگامی که مردی از بنی‌اسرائیل کشته شد برای مشخص شدن قاتل، حضرت موسی u فرمود: گاوی ذبح کنند. بنی‌اسرائیل بهانه‌جو بر اثر ضعف معرفت و ضعف روح تسلیم در برابر اوامر حق پنداشتند که موسای کلیم u آنان را مسخره کرده است. حال این که آن حضرت خردمند بود و مرتکب هیچ گناهی از جمله استهزاء در حین انجام مأموریت الهی نمی‌شد؛ از این رو در تنزیه نفس خویش فرمود: به خدا پناه می‌برم که از جاهلان باشم. آنان با گستاخی، تکبر و برخوردی طلب‌کارانه و ناسازگار با روح توحید گفتند: از خدایت بخواه و پرسش کن که ویژگی‌های گاو را برای ما بیان کند.^[۳۶]

۳. فریادرس خواستن

«قُلْ أَرَأَیْتُکُم إِنْ أَتَاکُمْ عَذَابُ اللّهِ أَوْ أَتَتْکُمُ السَّاعَهُ أَغَیْرَ اللّهِ تَدْعُونَ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ…^[۳۷] بگو اگر راست می‌گویید به من خبر دهید اگر عذاب خدا به شما رو آورد و یا قیامت شما را درگیرد آیا غیر از خدا کسی را به فریادرسی خود می‌خوانید؟ بلکه تنها او را به فریادرسی می‌خوانید.»
ای پیامبر گرامی e به این کفار بگو؛ اگر شما مانند مشرکین گذشته گرفتار عذاب‌های سخت خدا شوید یا آن که ساعت قیامت و هول محشر که از طرف خدا به شما وعده داده شده، فرارسد چه می‌کنید؟ و به چه کسی پناه خواهید برد؟ آیا باز هم دست به دامان همان بتان خواهید شد و از آن‌ها استمداد و کمک خواهید گرفت؟ هرگز، در چنین حالی فقط از خدا کمک می‌خواهید.^[۳۸]
۴. تشویق و ترغیب کردن به چیزی(البته اگر بعد از آن کلمه الی ذکر شود)
«وَاللّهُ یَدْعُو إِلَى دَارِِ السَّلاَمِ^[۳۹] و خداوند به خانه امن و سلامت تشویق می‌کند.»
و در آیه ۴۱ سوره غافر می‌فرماید:
«وَیَا قَوْمِ مَا لِی أَدْعُوکُمْ إِلَى النَّجَاهِ وَتَدْعُونَنِی إِلَى النَّارِ ^[۴۰] مؤمن آل فرعون گفت: ای قوم چرا من شما را به نجات تشویق می‌کنم و شما مرا به آتش تشویق می‌کنید؟»
در جمله «اَدعُوُکُم اِلَی النََّجَوه»، فعل دعا هم به الی متعدی و هم به لام؛ و هنگامی که با الی متعدی می‌شود به معنی تشویق و ترغیب کردن است.^[۴۱]
در آیه قبل خداوند ترسیم روشن و گویایی از زندگی زودگذر و فریبنده و پرزرق و برق دنیای مادی نشان می‌دهد. لذا در آیه ۲۵ سوره‌ی یونس، خداوند به دار السلام، خانه صلح و سلامت و امنیت دعوت می‌کند و بندگانش را تشویق می‌کند که به دنیایی قدم گذارند که نه از کشمکش‌های غارتگران دنیای مادی خبری است و نه از مزاحمت‌های احمقانه‌ی ثروت‌اندوزان از خدا بی‌خبر، و نه جنگ و خونریزی و …^[۴۲]

۵. کمک خواستن

«فَأْتُواْ بِسُورَهٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُواْ شُهَدَاءکُم مِّن دُونِ اللّهِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ^[۴۳] بیاورید سوره‌ای مثل قرآن و کمک بخواهید از زبدگان غیر از خدا، اگر راست می‌گویید؟»
طریقه اثبات نبوت پیامبر اکرم این است که:قرآن گروهی که عاقل وفصیح بودندرا مورد خطاب قرار دادوفرمود:از هم کمک بگیرید تعداد ده سوره یا یک سوره نظیر قرآن بیاورید،عجز آنان موجب اتمام حجت بر آنان وصدق گفتار پیامبر شد. ^[۴۴]

دعا در قرآن

۱. عبادت بودن دعا

خداوند در قرآن می‌فرماید:«وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ»^[۴۵] در این آیه، دعا کردن، عبادت محسوب شده و به متخلف متکبر وعده‌ی عذاب داده شده است، زیرا وقتی دعا نکردن و از خدا نخواستن کسی به دلیل تکبر و خود بزرگ‌بینی در مقابل خداوند باشد در نتیجه به دلیل آن غرور و خودخواهی خود را توانا و قادر می‌داند و به قدرت کامله‌ی لایزال الهی معتقد نیست و تابع مقررات سعادت‌بخش الهی نیست؛ بلکه تابع هوا وهوس است.
در نتیجه از قدرت و توان خود استفاده می‌‌کند و تا آنجا که بتواند حقوق جامعه را تضییع می‌کند و ارزشی برای آن‌ها قائل نمی‌شود و آن‌ها را ناچیز و برده‌ی خود می‌داند. ^[۴۶]

۲. پذیرفتن دعا از جانب خداوند

در قرآن اجابت و پاسخ‌گویی به دعای دعاکنندگان به صراحت وعده داده شده است. «وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ…»^[۴۷]
جمله «فَإِنِّی قَرِیبٌ» حاکی است که در هر حال و در هر شرایط و هر مکان رابطه با خدا و خواندن خدا میسر است، خدایی که به انسان از خود انسان نزدیک‌تر است، جمله «اُجِیبُ دَعوَه الدَّاعِ» در این آیه دلالت دارد که استجابت دعا از جانب خدا حتمی است مگر آن که دعا برخلاف طبیعت، یا نفرین به مردم یا موانع دیگری داشته باشد که آن موقع صورت دعا را دارد ولی در واقع دعا نیست و یا چیزی می‌خواهد که صلاح او نیست و اگر حقیقت آشکار شود می‌بیند که به ضرر او است.^[۴۸]

۳. راهنمایی در قالب دعا

در برخی آیات که در آن‌ها به دعا امر شده یا آیه‌هایی که در قالب دعا بیان شده، عمیق‌ترین مضامین اخلاقی و عالی‌ترین ارزش‌های معنوی دیده می‌شود، که به انسان می‌آموزد از خدا چه بخواهد و حتی چگونه بخواهد. ^[۴۹]
«رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا…»^[۵۰]
از این برداشت می‌شود که صبر و پیروزی ملازم یکدیگر هستند. در اثر صبر، ظفر و پیروزی می‌آید.^[۵۱]
«رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلاً سُبْحَانَکَ…»^[۵۲]
و چون صاحبان خلقت (بطلان) را از خلقت و نظام آفرینش نفی کردند نتیجه گرفتند که خداوند متعال به زودی برای روز پاداش و جزاء محشورشان خواهد کرد و در آن روز است که خداوند پاداش خوارکننده‌ای که آتش است به ظالمین خواهد داد و کسی نمی‌تواند منکر مصلحت عقاب شود چه آن که، در غیر این صورت خلقت باطل خواهد بود.^[۵۳]
طبق این آیه، جهان بی‌هدف آفریده نشده و انسان نیز که جزء این جهان است. هدفدار است، زیرا بیهودگی، خلاف نظام خلقت است.

اهمیت دعا از دیدگاه قرآن

در قرآن، آیات فراوانی عظمت دعا را بیان نموده است و دعا را یکی از مصادیق بارز و روشن عبادت خداوند می‌داند و کوتاهی و روی‌گردانی از نیایش و دعا را از مصادیق استکبار و تار‌ک دعا را جزء مستکبرین معرفی کرده است. ^[۵۴] برای نمونه به برخی از آن آیات اشاره می‌شود:
الف) «وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ؛^[۵۵]بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را»، بدرستی آنانی که از عبادت خدا سرپیچی می‌نمایند و کبر می‌ورزند خوار و ذلیلانه وارد دوزخ خواهند شد.»
در این آیه‌ی شریفه فرمان دعا و وعده‌ی استجابت داده و سرپیچان از دعا را مستکبران دانسته است. ذیل آیه‌ی شریفه حدیثی از زراره نقل شده که امام باقرu فرمودند: «اِنََّّ اللهَ تَعَالَی یَقُول: اِنَّ الَّذِینَ یَستَکبِرُونَ… ^[۵۶] قَالَ: هُوَدُعَاءُ وَ اَفضَلُ العِبَادَه الدُّعَاءُ:قَُلتُ اِنَّ اِبراهِیمَ لاوهٌ حَلِیم^[۵۷]؛ قَالَ اَلاوَاهُ: هُوَالدُّعَاءُ منظور از عبادت، دعاست. ارزشمندترین و بهترین عبادت دعا می‌باشد و نیز مراد از اواه در انَّ ابراهیم لاواه حلیم، دعاست.»^[۵۸]
پروردگار شما فرموده مرا از روی خلوص بخوانید تا دعای شما را اجابت کنم. انس بن مالک از پیغمبر اکرم e روایت کرده فرمود: «هرگاه یکی از شما حاجتی دارد باید از خدا بخواهد، تا جایی که اگر بند نعلین یکی گسسته شود باید در اصلاح آن به خدا استعانت بجوید.» و فرمود: «دعا عبادت است و آن‌هایی که از نیایش در پیشگاه خدا اعراض و سرکشی می‌کنند به زودی با ذلت و خواری وارد دوزخ خواهند شد.»^[۵۹]
ب) «قُلْ مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ؛^[۶۰] ای رسول ما به امت بگو که اگر دعای شما نبود خدا به شما توجه و اعتنایی نداشت، ارزش انسان از دیدگاه خداوند در دعای او نهفته است.»
خلاصه این آیه تأکید به دعا نموده و خطاب به رسول خود می کند که به این‌ها تذکر بده و بگو که اگر دعاء شما و استعانت شما نبود، پروردگار من به شما اعتنایی نمی‌نمود، چیزی که بنده را به خدا نزدیک می‌گرداند همان عبادت ذکر و دعا است که سبب مزیت انسان، نزد خدا می‌گردد و به همین واسطه او را گرامی می‌دارد و مورد نظر لطف پروردگارش قرار می‌گیرد.^[۶۱]
ج) «وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ؛^[۶۲] و هنگامی که بندگان من از تو درباره من سؤال کنند بگو من نزدیکم!»
این آیه روی سخن خود را به پیامبر کرده، می‌گوید: هنگامی که بندگانم از تو درباره من سؤال می‌کنند بگو نزدیکم، نزدیک‌تر از آن‌چه تصور کنید، نزدیک‌تر از شما به خودتان و من دعای دعاکننده را به هنگامی که مرا می‌خواند اجابت می‌کنم. بنابراین باید بندگان من دعوت مرا بپذیرند و به من ایمان آورند، باشد که راه خود را پیدا کنند و به مقصد برسند.^[۶۳]

دعا در کلام معصومین(علیهم السلام)

گسترده‌ترین مباحث مربوط به دعا را در کلام رسول‌اللهe و امامان معصوم (علیهم‌السلام) می‌توان دید. ما در این نوشتار مباحثی را برگزیده به اختصار درباره آنها بحث خواهیم کرد:

۱) برتر از تلاوت قرآن

از امام صادقu سؤال شد: «فَاَیَّهُمَا اَفضَلُ کَثرَهَ القِرَاءَهُ اوکَثرَه الدُّعَاء؟ قَالَ الدُّعَاء؟^[۶۴]؛ زیاد خواندن قرآن افضل است یا زیاد خواندن دعا؟ فرمودند: دعا»

۲) کلید خزائن الهی

قال علیu: «اِعلَم اَنَّ الَّذِی بِیَدِهِ خَزَائِنُ مَلَکُوتُ الدُّنیَا وَ الاخِرَه قَد اَذِنَ لَکَ فِی الدُّّعَاء و تَکَفَّلَ لَکَ بِالاِجَابَه وَ اَمَرَکَ اِن تَسألَهُ لِیُعطِیکَ وَ هُوَ… ثُمَ جَعَلَ فِی یَدِکَ مَفَاتِیحَ خَزَائِنُهُ بِمَا اَذِنَ…؛ ^[۶۵] بدان آن خدایی که خزانه‌های آسمان‌ها و زمین در دست اوست و به تو اجازه‌ی دعا کردن داده و ضامن پذیرفته شدن آن گشته است و فرموده که از او بخواهی تا ببخشد و رحمت و مهربانی بطلبی تا مهربانی کند و بین تو و خود کسی را نگذاشته که او را از تو بپوشاند و تو را ناچار نگردانیده که نزد او شفیع و میانجی ببری… و کلید خزانه هایش را در دست تو نهاده با آنچه که به تو اجازه داد تا از او بخواهی پس هرگاه بخواهی، با دعا درهای نعمتش را می‌گشایی.»

۳) برترین عبادت

زراره از امام باقرu روایت می کند که فرمود: خدای عزوجل می‌فرماید:
«اِنَّ الَّذِینَ یَستَکبِرُونَ عَن عِبَادَتِی سَیَدخُلُونَ جَهَنََّمَ دَاخِرِینَ^[۶۶]‌ ؛قَالَ هُوَ دُعَاء وَاَفضَلُ العِبَادَه الدُّعَاء…^[۶۷]‌ همانا آنان که از پرستش من روی بگردانند، زود است که سرافکنده به دوزخ درآیند.» و در این آیه مقصود از عبادت، دعا است و بهترین عبادت دعاست.
چرا دعا افضل است و چگونه لب و مغز عبادت است؟ چگونه دعا کردن، خواندن چند جمله دعا و یا ادعیه مأثوره، مثل دعای ابوحمزه ثمالی از همه‌ی اعمال واجب و حتی از خود روزه ماه مبارک رمضان ثوابش بیشتر است؟ آیا باورکردنی است که خواندن دعای عرفه از حج واجب برتر است؟ اگر چنین است، پس چرا واجب نشده؟ یا چگونه دعا خواندن که ذکر زبانی است، لب و مغز روزه است؟^[۶۸]
بانو امین در تفسیر خویش در مورد این آیه آورده است که: این آیه اشاره به عظمت و اهمیت دعا و طلب حاجت نمودن از خدا و قطع امید از غیر او دارد و آیات و اخبار در اهمیت و فضیلت دعا بسیار است، چنان چه در اول آیه امر می کند «ادعونی؛ بخوانید مرا» و امر مولوی دلالت بر وجوب دارد و در آخر آیه تهدیده به عذاب جهنم برای کسانی که از روی کبر از دعا خودداری می‌نمایند می‌کند زیرا کسی که خود را فقیر الی الله و خدا را غنی بالذات دانست البته در همه حال روی نیازمندی به سوی بی‌نیاز مطلق می‌آورد و در ظاهر و باطن ملتجی و پناهنده به او خواهد گردید.^[۶۹]
برای پی‌بردن به مفاهیم کلمات معصومین علیهم‌السلام درحد توان باید توجه کرد که افضل بودن به معنی ارزش بیشتر داشتن و ترجیح داشتن بر بقیه است، لکن این افضلیت، به طور قطع از همه‌ی جهات نیست، زیرا اول این‌که قابل باور نیست که یک دعای زبانی و یا یک خواسته قلبی، همراه با دعای زبانی از همه افضل باشد؛ و در ثانی چنین امری با وجود این همه احکام و قوانین سازش ندارد و لازمه اش آن است که فقط دعا واجب شده باشد و بس؛ امّا این افضل بودن از حیث تحریک کردن و منشأ بودن و از جهت اعتقاد توحیدی است. زیرا مراد از دعا خواستن است و خواستن از خداوند، منشأ همه‌ی عبادت‌هاست و هنگامی که انسان سعادت اخروی و بهشت و نعم جاودانی را از خدا بخواهد، به طور قطع به دنبال امتثال و اطاعت از فرمان‌های خداوند می‌رود و واجبات و مستحبات را انجام می‌دهد؛ و از جمله آن‌ها خواندن خود ادعیه است که متضمن خواسته‌های معنوی و مادی و حتی توفیق در اطاعت و عبادت است. پس دعا به معنای خواستن، نه تنها عامل محرک برای عبادت الهی است، بلکه عامل ترک گناه و معصیت است؛ زیرا وقتی انسان می‌خواهد گرفتار عذاب نشود، گناه نمی‌کند. ^[۷۰]

۴) کلید رستگاری

ضرایب بار ناشی از جریان ناگهانی هوا به علت اغتشاشات اتمسفری که به هواپیما وارد می­ شود از کنترل خلبان خارج است. طبیعت اغتشاشات اتمسفری و اثرات آن بر هواپیما، موضوع بسیاری از تحقیقات در طول سالیان اخیر بوده است. شدت اغتشاشات در نظر گرفته شده برای طراحی و در نتیجه ضریب بار مورد نظر توسط داده ­های آماری و به طور کلی توسط استانداردها و مراجع مشخص تعیین می­ شود.

ضریب بار بر اثر جریان­های ناگهانی هوا هنگامی که هواپیما در شرایط وزن کمینه قرار دارد بیشتر از وضعیت ماکزیمم وزن است. در شرایط مینیمم وزن این مساله اهمیت کمی دارد زیرا وزنی که باید توسط بال تحمل شود کم بوده و در این شرایط بال در وضعیت بحرانی قرار ندارد. در وضعیت مینینم وزن، در مورد اتصال موتور به بال این مساله بحرانی­تر است. بنابراین لازم به نظر می­رسد که در شرایط وزن کمینه، ضریب بار بر اثر جریان­های ناگهانی هوا محاسبه شود.
۳-۳- بارهای حدی و نهایی
بار حدی، ماکزیمم باری است که هواپیما، می ­تواند در طول عمر خود در معرض آن قرار گیرد. تحت بار حدی در سازه هواپیما هیچ گونه تغییر فرم مخرب دائمی ایجاد نمی­ شود و تاثیری بر عملکرد سازه ندارد. کارایی سازه با پارامترهای مقاومت و سختی تعریف می­ شود. سختی برای انعطاف پذیری و تغییر فرم­ها شرح داده می­ شود و در آیروالاستیسیته و فلاتر معنا دارد. مقاومت برای بارهایی که سازه هواپیما قابلیت تحمل آن­ها را دارد اهمیت دارد. برای تمام بارهای بیشتر از بار حدی، تغییر فرم سازه باید به نحوی باشد که عملکرد ایمن آن را تحت شعاع قرار دهد. بار نهایی (یا بار طراحی) برابر است با حاصل ضرب بار حدی در ضریب اطمینان.

(۳-۳)

در حالت کلی، ضریب اطمینان ۵/۱ در طراحی سازه هواپیما استفاده می­ شود. سازه باید بارهای نهایی رابدون واماندگی تحمل کند. اگرچه فرض می­ شود که بار بزرگتر از بار حدی به هواپیما وارد نمی­ شود، مقدار مشخصی استحکام اضافه برای جلوگیری از شکست کلی سازه در طراحی اجزای سازه در نظر گرفته می­ شود. این استحکام اضافه به دلیل عوامل مختلفی است که عبارتند از:

• • تقریب­هایی که در تئوری آیرودینامیک و تحلیل تنش سازه انجام می­ شود.

• • تغییرات خواص فیزیکی مواد

• • تغییرات در استانداردهای ساخت و بازرسی

ممکن است که مهمترین دلیل برای انتخاب ضریب اطمینان این واقعیت باشد که همه هواپیماها در سرعت و شتاب ماکزیممی طراحی می­شوند که عملا تحت شرایط خاصی ممکن است از این حد فراتر روند. چون این عوامل در کنترل خلبان است، در شرایط اضطراری که بارهای وارده کمی از بارهای حدی تجاوز می­ کنند، استحکام اضافه در نظر گرفته شده مانع شکست کلی سازه شده و ایمنی هواپیما را به طور جدی تهدید نمی­کند.
بارهای وارده بر اثر جریان­های ناگهانی هوا از این حیث که سرعت جریان­های ناگهانی فرضی است، دلخواه است. اگرچه سرعت جریان­های ناگهانی هوا بر پایه اطلاعات سال­های زیاد در تمام دنیا با اندازه گیری نیروهای وارده به هواپیما ثبت شده است، این احتمال وجود دارد که در طول عمر هواپیما در شرایط طوفانی پرواز بر فراز کوهستان و یا دریا بارهای ناشی از جریان­های ناگهانی هوا بیشتر از آنچه ثبت شده است، باشد. بنابراین ضریب اطمینان در نظر گرفته شده عدم شکست کلی سازه در چنین شرایطی را تضمین می­ کند.
۳-۴- معیارهای طراحی سازه
در طراحی سازه انواع مانورها، سرعت­ها، بارهای مفید و وزن ماکزیمم هواپیما در نظر گرفته می­ شود. این پارامترها در کنترل اپراتور هواپیما است. به علاوه در طراحی سازه باید عواملی مانند مانورهای سهوی، اثرات اغتشاشات جریان هوا و شدت تماس زمینی در حین نشست نیز باید در نظر گرفته شود. معیارهای عمده طراحی که بارهای طراحی را مشخص می­ کند، کاملا به نوع هواپیما و استفاده تعیین شده بستگی دارد.
هواپیماهای تجاری باید قادر باشند ماموریت خود را به طور ایمن انجام دهند. در هواپیماهای نظامی استحکام بر اساس ماموریت پروازی محاسبه نمی­ شود زیرا که ماموریت مشخصی برای این نوع هواپیماها تعریف نشده است. بنابراین نیاز است دامنه بزرگی از محدودیت­ها برای این نوع هواپیماها وضع شود.
گروه بعدی از پارامترهای طراحی آنهایی هستند که خلبان روی آن­ها کمتر کنترل داشته و یا کنترلی روی این عوامل ندارد. استحکام لازم برای این شرایط کاملا بر حسب داده ­های آماری می­باشد. آمارها دائما جمع­آوری شده و شرایط طراحی سازه با تفسیر این داده ­ها بهبود داده می­ شود. این آمارها را می­توان به سادگی برای طراحی هواپیمای مشابه با هواپیمایی که داده ­های آماری از آن جمع آوری شده استفاده کرد.
بدون توجه به نوع هواپیما، معیارها عمدتا بر مبنای داده ­های آماری گذشته می­باشد. گاهی اوقات شرایطی که تجربه می­ شود خارج از محدوده داده ­های آماری است و شکست در هواپیما اتفاق می­افتد. بنابراین رسیدن به ایمنی صد در صد امکان پذیر نمی ­باشد.
هنگامی که نوع و استفاده هواپیما مشخص شد، مرجعی برای الزامات مشتری و الزامات استاندارد تشکیل می­ شود. مینیمم الزامات سازه هواپیما را می­توان در این استانداردها مشاهده کرد. الزامات در حالت کلی طبیعی بوده و همیشه برای نوع جدید هواپیما استفاده نمی­ شود. در نتیجه تفسیر و انحراف از الزامات لازم است. تفسیر و انحراف باید با مذاکره با موسسه گواهی دهنده هماهنگ شود. در برخی از موارد، الزامات خاصی لازم است تا پیکربندی غیر معمول از هواپیماها را پوشش دهد.
۳-۵- خواص جوی
هنگامی که ارتفاع زیاد می­ شود، چگالی هوا و دما کم می­ شود. خواص دیگر هوا نیز با تغییر این پارامترها، تغییر می­ کند. به دلیل اینکه این خواص بر نیروهای اعمالی بر اثر فشار هوا تاثیرگذار است، وابستگی خواص به ارتفاع و دیگر عوامل در این قسمت بررسی می­ شود. تغییر کمیت­های اصلی بر اثر تغییر ارتفاع در زیر بررسی شده است.
۱- فشار دینامیکی^[۶۱]
فشار دینامیکی معیاری برای اندازه گیری انرژی جنبشی سیال است. این پارامتر با q نشان داده شده که به صورت زیر تعریف می­ شود.

(۳-۴)

(۳-۵)

۷۳۰٫۶۶

۶۶۷٫۹۴

شکل ۵- : نمودار دبی تولید در نرخ­های متفاوت تزریق گاز برای گازهای مختلف

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

همان طور که انتظار می­رفت در نمودار دبی تولید بر حسب نرخ تزریق گاز نیز همانند نمودار­های پروفایل فشار بهترین عملکرد فراز آوری با گاز حالتی است که گاز تزریقی نیتروژن باشد. گاز دودکش نیز به دلیل اینکه درصد زیادی از آن را نیتروژن تشکیل می­دهد عملکرد بسیار خوبی دارد. گاز های هیدروکربنی و کربن دی اکسید نسبت به این دو گاز در فرازآوری با گاز ضعیفتر عمل کرده اند.
شکل ۵-۸ همچنین نشان دهنده تأثیر افزایش نرخ تزریق گازهای مختلف بر دبی تولیدی از چاه است. با افزایش نرخ تزریق گاز دبی تولید نفت از مخزن برای همه گازها افزایش یافته است. اگر چه نمودار برای گازهای متفاوت کاملا مشابه است اما شیب افزایش دبی تولید برای گازهای مختلف تفاوت دارد. برای همه گازها در نرخ های کم تزریق گاز، نمودار شیب زیادی دارد اما با بیشتر شدن نرخ تزریق شیب نمودار کاهش می­یابد. در نرخ های کم تزریق گاز ماند مایع در لوله مغزی زیاد است. در این حالت با افزایش نرخ تزریق گاز، گاز مقدار ماند مایع و درنتیجه چگالی مخلوط سیالات را به صورت محسوسی کاهش می­دهد. به این ترتیب افت فشار نیز به صورت محسوسی افزایش پیدا می­ کند. در نتیجه شیب افزایش دبی تولید به دلیل افزایش نرخ تزریق گاز در این حالت زیاد است. از طرفی در نرخ های بیشتر تزریق گاز ماند مایع در لوله کم است و با افزایش تزریق گاز ماند مایع و در نتیجه چگالی مخلوط سیالات تغییر محسوسی نمی­کند. به این ترتیب در این حالت دبی تولید با افزایش نرخ تزریق گاز به با شیب کمتری افزایش می­یابد.

۵-۲-۲-۱-۱- تأثیر تزریق گازهای مختلف بر تغییر رفتار فازی سیال درون چاه

به منظور تحلیل نتایج به دست آمده در قسمت ۵-۲-۱، تغییرات رفتار فازی سیال چاه بر اثر تزریق گاز به درون لوله مغزی مورد مطالعه قرار گرفت. با فرض پایدار بودن سیستم چاه، در صورتی که هیچ گازی به درون چاه تزریق نشود ترکیب سیال جاری در طول چاه تغییر نمی­کند. این در حالی است که با تزریق گاز به درون چاه در عملیات فراز آوری، گاز با سیال درون چاه مخلوط می­ شود و ترکیب سیال جاری را از نقطه تزریق تا سطح زمین تغییر می­دهد. بررسی رفتار فازی این سیال جدید به درک درست تر دلیل تأثیر داشتن نوع گاز تزریقی در عملیات فرازآوری کمک می­ کند. از ته چاه تا نقطه تزریق ترکیب سیال چاه همان ترکیب سیال مخزن است. در شکل زیر نمودار فازی این ترکیب که در جدول ۴-۱ قابل مشاهده است با بهره گرفتن از نرم افزار PVTi رسم شده است.
شکل ۵- : نمودار فازی سیال مخزن
به این ترتیب نمودار فازی سیال جاری در چاه، از مخزن تا نقطه تزریق گاز به این شکل است. در نقطه تزریق گاز به دلیل متفاوت بودن گازهای تزریقی، ترکیب نفت برای هر گاز شکل متفاوتی به خود می­کیرد. برای مشخص شدن دلیل تفاوت عملکرد گازهای مختلف نمودار فازی سیال درون چاه برای حالتی که دو گاز نیتروژن و متان با دبی ۱۰۰۰۰۰ فوت مکعب استاندارد در روز در دمای ۴۵۰ کلوین به چاه تزریق شوند با یکدیگر مقایسه شد. نمودار فازی برای این دو سیال به شکل زیر است.
B
A
شکل ۵- : نمودار فازی مخلوط سیال مخزن و گاز تزریقی متان
B
A