فرایند های جبران طرحواره ممکن است بعنوان برخی از تلاش های موفق بیماربرای چالش با طرحواره هایش نیز مطرح شوند.متاسفانه جبران طرحواره ها تقریبا همیشه متضمن شکست دربازشناسی آسیب پذیری نهفته است؛درنتیجه اگر جبران طرحواره با شکست مواجه شود، درمان بدلیل عدم آمادگی بیماربرای تجربه مجدد هیجان های شدید به تعویق می افتد.علاوه براین رفتارهای طرحواره خاست که بصورت افراطی جبران میشوند، ممکن است حقوق دیگران را بصورت آشکارازیر پا بگذارندودرنهایت به پیامد های ناگوار درزندگی منجر شوند(جفری یانگ ۱۹۵۰).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بند چهارم) فنون شناختی طرحواره
درحال حاظر دوتکنیک برای شناسایی طرحواره ها وجود دارد۱)استفاده از پیکان رو به پایین ۲)مشاهدۀ درون مایه های مشترک فرد نسبت به خودش ودیگران. برای شناسایی باورها وطرحواره های بیماران می توان ازپرسشنامه باورهای فردی بک وپرسشنامۀ طرحوارۀیانگ استفاده کرد.
الف)پیکان رو به پایین:
بعضی از افکار منفی، درست ازآب درمی آیند. بیماری پیش بینی می کرد که درمهمانی طرد خواهد شد یا مورد بی اعتنایی بقیه قرار می گیرد. این فکر نوعی پیش گویی است اما احتمال دارد صحت پیداکند. جستجوی باورهای زیر بنایی ترس،به اوکمک می کند تا فکررا از درجۀ اعتبار ساقط کند. درمانگر درتکنیک روبه پایین، مدام درباره فکر یا واقعه از بیمار سوال می کند: اگر این فکر درست باشد، بعدش چه اتفاقی می افتد؟ یا اگر این واقعه رخ بدهد، جه معنایی برای شمادارد؟ هدف استفاده از این تکنیک شناسایی باورهای مرکزی است. همان باوری که هسته اصلی مشکلات محسوب می شود.
ب) انگیزه آفرینی برای تغییر طرحواره:
طرحواره ها ماهیتا دربرابرتغییر مقاومند. بیماران معمولا روش هایی رابکارمی گیرند تااین طرحواره ها تغییر نکنند مثل اجتناب شناختی وهیجانی، کمربند محافظتی جبران طرحواره واجتناب طرحواره (جفری یانگ،۱۹۵۰).
در روند شناسایی وفرمول بندی طرحواره رویکرد شناخت درمانی، ممکن است مقاومت دربرابر تغییر به اشکال مختلف بروزکند از جمله، ناتوانایی برای یادآوری خاطرات مهم، اجتناب ازادامۀ درمان عدم انجام تکالیف خانگی وچالش بادرمانگر. طرحواره ها خودتداوم بخش هستند و ممکن است تلاش برای اصلاح آنها کاری سخت وطاقت فرسا باشد. علاوه براین طرحواره ها سال هاست که از طریق پردازش اطلاعات انتخابی، تقویت وتایید شده اند. بعضی از بیمارن معتقدند اگر چه طرحواره هایشان حالتی دردناک وزیان بار دارند، اما باواقعیت همخوان هستند وتلاش برای اصلاح این باورهای بنیادین به معنی رها کردن راهبرد انطباقی است .بعضی از بیماران نیز معتقدند تلاش برای اصلاح طرحواره ،کاری درد ناک پایان ناپذیر است وهیچ فایده ای ندارد(شهامت و همکاران،۱۳۸۹).
درفرآیند به کارگیری این تکنیک، بهتر است از رویکرد ابهام زدایی استفاده کرد. به جای اینکه بیماران برداشت کنند که مادرحال سفر پر پیچ خم به نواحی تاریک و ناخودآگاه ذهن آنها هستیم وبه یاددرمان های ترسناک روان کاوی بیفتند، شناخت درمانگر رویکردی صادقانه اتخاذ می کند. شناخت درمانگر با طرحواره ها نیز همانند سایر افکار برخورد خواهد کرد : یعنی می توانیم آنها را با کمک بیمار بشناسیم ودر معرض واقعیت آزمایی قراردهیم.طرحواره ها می توانندبه طورموقت با باورهای جایگزین جابه جاشوند،به گونه ای که بتوانیم آن ها رادربافتار زندگی واقعی بیمارن آزمون کنیم . با این حال،برای انجام چنین کاری،بابد دربارۀ انگیزه بیماربرای تغییرطرحواره به بحث وتبادل نظر پرداخت. در این مرحله می توان چنین اقداماتی انجام داد:توضیح دقیق عملکرد طرحواره هابه بیماران ،بررسی ترس ها یا بیمناکی بیماران دربارۀدستیابی به خاطرات اولیه چالش با نگرش بیمار وتاکید بررویکرد کاربردی ومبتنی برعقل سلیم در شناخت درمانی. یکی ازمشکلات عمدۀ بیماران درروند تغییرواصلاح طرحواره ها، اشتباه گرفتن شناخت درمانی با روان کاوی است. تغییرواصلاح طرحواره هامی تواند بدون هیچ گونه اشاره ای به ناخودآگاه وسایر مفاهیم روانکاوی صورت بگیرد ما به بیماران تاکید می کنیم که (۱)روند واصلاح طرحوار ه ها ساختارمند است(۲)درمانگر به بیما ر تکالیف خانگی خود یاری می دهد،(۳)برای هر جلسه،دستور جلسه خواهیم داشت و(۴)تمرکز اصلی ما برچالش ،آزمون وحتی عمل کردن برخلاف طرحواره است( تورس ۲۰۰۲ ).
مشکل متداول دیگر،ناامیدی بیماردربارۀ اصلاح طرحواره است.بیماران ممکن است تغییر شخصیت خودرادرفرایند درمان ،امری غیرواقع بینانه بدانند چون سالهاست با این روش رفتار کرده اند. درمانگر می تواند خاطر نشان سازد که هدف درمان تغییر شخصیت آنها نیست، بلکه تغییر اثر طرحواره ها برزندگی آ ن هاست ودرطی فرایند درمان آن ها باز هم همان فرد قبلی خواهند ماند.بااین حال اگر روند درمان را به درستی پشت سربگذارند،اثرات منفی طرحوار ها برزندگی آنها کمترمی شود. البته در ابتدا ی درمان هیچ گو نه تضمینی برای موفقیت در اصلاح طرحواره های منفی وجود ندارد وچون بیمار تلاشی برای اصلاح طرحوار ه انجام نداده است،بنابراین به موفقیت این کاربادیده شک وتردید نگاه می کند بیماران راتشویق می کنیم که نگرشی آزمایشی اتخاذ کنند: بگذاراین کاررا انجام دهم تاببینم باعث تغییر من می شود یا خیر . علاوه براین،بیمارراتشویق می کنیم که توقعات واقع بینانه ای از درمان داشته باشد.به عنوان مثال :فکر نکنند درطی درمان یابطور کامل خوب می شوند یااینکه اصلا تغییر نمی کنند.همانطور که مدت هاوقت لازم است تابتوانید از طریق تمرین وتکراربه تناسب جسمی دست پیدا کنید،برای تغییر طرحواره زمان زیادی لازم است. فرایند تغییر همه یا هیچ نیست، بلکه روی یک طیف درجه بندی می شود.تغییرات هر چند اندک در میزان اعتقاد به طرحواره یاهیجان ها نیز می توانند به عنوان تغییر در نظر گرفته شوند.حتی آگاهی از نحوه ی شکل گیری عملکرد طرحواره نیز نوعی تغییر محسوب می شود( تورس ۲۰۰۲ ).
ج) بررسی زندگی از چشم انداز یک طرحوارۀ مثبت تر:
ما اغلب سرگذشت زندگی خود رابه گونه ای تجربه می کنیم که انگارتنها واقعیت ممکن بوده اند.فردی که درذهنش طرحوارۀ بی کفایتی شکل گرفته باشد،ممکن است تجارب زندگی خود را عین واقعیت در نظر بگیرد.دنبال نکردن کار های چالش آفرین یا اهمال کاری با طرحوارۀ او همخوان هستند، ایجاد چشم اندازی متفاوت به سرگذشت زندگی ودر نظر گرفتن فرصت های انتخاب و حوادث زندگی به عنوان عوامل تداوم بخش طرحواره می تواند به افراد کمک کند تا به چگونگی اثرات طرحواره، بهتر پی ببرند. در این تکنیک ازبیماران خواسته می شود که اگر در زندگی از طرحواره ای مثبت استفاده کنند، درانتخاب های خود چگونه عمل می کنند(شهامت و همکاران،۱۳۸۹).
پیشینه و تاریخچه تحقیق
در بررسی پژوهش های انجام شده در رابطه با موضوع این رساله ، پژوهش ها و نتایج آن را در دو بخش پژوهش های خارج از مراجع تحقیقاتی و علمی ایران و در بخش دیگر پژوهش های انجام شده داخل ایران را مورد بررسی قرار خواهیم داد .
الف – پژوهش های انجام شده در داخل از ایران
احمدی، (۱۳۹۲) در مطالعه ای با عنوان ” بررسی مولفه های موثر بر بزهکاری اطفال ” به بررسی عوامل و مولفه های موثر در بزهکاری اطفال پرداخت. نتایج این مطالعه نشان داد عواملی همچون: عوامل اقتصادی، خانوادگی، محیط اجتماعی و همسالان نقش اساسی در بروز رفتار بزهکارانه ی اطفال دارد.
مهدوی و نیکزاد (۱۳۹۱)، در مقاله ای با عنوان “خانواده، کنترل اجتماعی و پیشگیری از بزهکاری اطفال و نوجوانان” به بررسی نقش پیشگیرانه ی خانواده در بزهکاری اطفال و نوجوانان پرداختند. نتایج این تحقیق رابطه بین اختلال در نقش کنترلی خانواده و بروز خطر گرایش به بزهکاری در کودکان و نوجوانان را اثبات نمود.
نوری(۱۳۸۹) در تحقیقی با عنوان” بررسی تاثیر خانواده نابسامان در گرایش فرزندان نوجوان به بزهکاری در شهر اهواز “به بررسی و شناخت عوامل خانوادگی موثر بر بزهکاری نوجوانان پرداخت. نتایج حاصله نشان می‌دهد که شیوه تربیتی مستبدانه و یا سهل‌گیرانه توأم با غفلت و بی‌توجهی والدین در گرایش نوجوانان‌ به بزهکاری موثر می‌باشد.همچنین عواملی مانند تعداد اعضاء خانواده(بعد خانوار)،تحصیلات پائین والدین،نوع شغل والدین، میزان درآمد و هزینه‌های زندگی،وضعیت نامناسب اقتصادی،فضاهای کوچک زندگی،زندگی در محله‌های شلوغ،نوع تملک‌ مسکن،جدایی والدین،فوت والدین و انحرافات مجرمانه والدین یا نزدیکان و نیز میزان پایبندی خانواده به مسائل مذهبی در گرایش‌ نوجوانان به بزهکاری موثر می‌باشد.همچنینی عواملی مانند ترک تحصیل نوجوان،اشتغال به کار نوجوان در سطوح پائین،(که خود تابعی از وضعیت اقتصادی خانواده آنان می‌باشد)و نیز نوع نگرش نوجوان به انسان‌ها و جامعهء پیرامونی،و نیز داشتن دوستان ناباب‌ از دیگر عوامل موثر در گرایش نوجوانان به بزهکاری می‌باشد.معهذا وجود یا عدم وجود اختلاف و مشاجره بین والدین و یا اعتیاد و عدم اعتیاد والدین در گرایش یا عدم گرایش نوجوانان به بزهکاری تأثیری نداشته است.همچنین نتایج حاصله نشان می‌دهد که‌ وجود یا عدم وجود پیوند عاطفی متقابل میان فرد و خانواده و نیز میان فرد و جامعه از سوی دیگر در گرایش نوجوان به بزهکاری‌ تأثیری نداشته و یکی از عوامل بزهکاری آنها محسوب نمی‌شود.
علیوردی نیا و همکاران(۱۳۸۷)، در مقاله ای با عنوان ” سرمایه اجتماعی خانواده و بزهکاری ” به بررسی تجربی فرضیه رابطه بین سرمایه اجتماعی خانواده و بزهکاری نوجوانان دختر و پسر پرداختند. یافته های تحقیق نشان داد که سرمایه اجتماعی شناختی درون خانواده ، در بین پاسخگویان
پسر بیشترین قدرت تبیین کنندگی بزهکاری را داشته است، در صورتی که سرمایه اجتماعی ساختاری درون خانواده ، بیشترین قدرت تبیین کنندگی بزهکاری را در بین پاسخگویان دختر نشان داده است. همچنین در بین مؤلفه های سرمایه اجتماعی خانواده، صمیمیت اعضاء خانواده و حمایت اجتماعی رابطه معناداری با بزهکاری پسران داشته است، در حالی که در بین پاسخگویان دختر، آگاهی والدین و عضویت والدین در نهادهای اجتماعی با رفتارهای بزهکارانه رابطه معناداری را نشان داده اند.
علیودی نیا و مهر(۱۳۸۶) در مقاله ای با عنوان “فعالیت های ورزشی و بزهکاری: آزمون تجربی نظریه پیوند اجتماعی هیرشی” به بررسی تاثیر ورزش بر بزهکاری نوجوانان پرداختند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیونی چندمتغیره حاکی از آن است که‌ متغیرهای دلبستگی،باور و عزت نفس رابطه‌ی معکوس و معناداری با بزهکاری داشته‌اند.درحالی‌که‌ با افزایش مشغولیت ورزشی،بزهکاری افزایش و با کاهش آن،کاهش نشان داده است.بین تعهد تحصیلی‌ و بزهکاری نیز رابطه‌ی معناداری مشاهده نشده است.همچنین مقایسه‌ی ورزش‌های تیمی و انفرادی‌ بیانگر این است که ورزش‌های تیمی و بزهکاری رابطه‌ی معناداری با یکدیگر نداشته‌اند.حال آن‌که‌ با مشغولیت هرچه بیشتر در ورزش‌های انفرادی،بزهکاری افزایش نشان داده است.
مشکانی( ۱۳۸۱ ) در مطالعه ای با عنوان” سنجش تأثیر عوامل درونی و بیرونی خانواده بر بزهکاری نوجوانان (آزمون تجربی نظریه ترکیبی کنترل اجتماعی وپیوندافتراقی)” به بررسی میدانی موضوع بزهکاری نوجوانانی که به جرم بزهکاری در تهران بزرگ در سال ۱۳۷۱ دستگیر شده بودند پرداختند. چارچوب نظری این بررسی یک نظریه تلفیقی است که از تلفیق دو نظریه کنترل اجتماعی هیرشی و پیوندهای افتراقی ساترلند و کرسی به وجود آورده تا در تعیین علت ها هم عوامل درونی و هم بیرونی موثر در بزهکاری را به حساب آورده شود اجرای یک تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که تنها سه عامل بر شدت بزهکاری اثر دارند و می توانند آن را تببین کنند. این سه عامل عبارت بودند از: عامل وابستگی نوجوان به خانواده، باورها و نگرش ارتباط با بزهکاران. یافته ها نشان می دهند که هر قدر وابستگی نوجوان به خانواده قوی تر باشد، از شدت عمل بزهکارانه کاسته می شود. باورهای مذهبی عامل بازدارنده بزهکاری اند و نگرش های منفی نسبت به قانون، مجریان قانون، و هنجارهای اجتماعی باعث تقویت بزهکاری می شوند. سرانجام ارتباط با بزهکاران به صورت صمیمی و مستمر قویا نوجوان را به سوی بزهکاری سوق می دهد.
ب – پژوهش های انجام شده در خارج از ایران
سلمی و کیویوری^[۳۶](۲۰۰۹)، در مقاله خویش تحت عنوان” همبستگی بین سرمایه اجتماعی و جرم جوانان (نقش شاخص های فردی و ساختاری)” با کنترل شاخصهای سطح فردی و ساختاری سرمایه اجتماعی به بررسی رابطه این دو متغیر پرداخته اند. این تحقیق در یک نمونه ۵۱۴۲ نفره از نوجوانان۱۵-۱۶ ساله انجام گرفته است. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان می دهد، هنگامی که متغیرهای سطح فردی و ساختاری (مثل خودکنترلی)کنترل شده باشد، پایین بودن حمایت از سوی والدین، پایین بودن کنترل از سوی معلم و پایین بودن اعتماد بین اشخاص، با رفتار بزهکارانه همبستگی دارد. کنترل از سوی والدین، حمایت معلمان و پیوند بین نسلی با بزهکاری، تنها در مدلهای دو متغیره همبستگی دارد. به نظر میرسد پیوندهای ضعیف والدین که باعث پیوند نوجوانان به بازار کار پاره وقت میشود او را در مقابل خطر بزهکاری حمایت نمی کند.
رایت و همکاران^[۳۷](۲۰۰۱) رابطه بین سرمایه اجتماعی خانواده و رفتارهای بزهکارانه را بررسی کرده اند. با استناد به نظریه کلمن یافته های آنان نشان میدهد که سرمایه اجتماعی خانوادگی در طول زمان، میزان بزهکاری را کاهش می دهد و تأثیرات بد رفتاری را تعدیل میکند. همچنین تلاش والدین بر حسب مدت زمان صرف شده و میزان توجه آنان احتمال ارتکاب رفتارهای بزهکارانه و جامعه پذیری توسط همسالان بزهکار را کاهش می دهد. آنها همچنین نشان داده اندکه سرمایه اجتماعی خانواده کنش متقابل و سطح وظایف را افزایش میدهد و اساسی را برای کنترل اجتماعی غیر رسمی فراهم می سازد.
پارسل و همکاران(۱۹۹۳) در تحقیقی با عنوان “سرمایه اجتماعی خانواده و مشکلات رفتاری کودکان” به بررسی رابطه بین این دو متغیر پرداخته اند. آنان معتقدند که سرمایه اجتماعی خانواده باید با جامعه پذیری هنجارهای اجتماعی در کودکان همبستگی داشته باشد. همچنین وضعیت اشتغال والدین باید با سازگاری اجتماعی کودکان در ارتباط باشد. این مطالعه به بررسی مشکلات رفتاری کودکان ۶-۸ ساله در خانواده هایی که والدین حضور داشتند، در یک نمونه ۵۲۴ نفری پرداخته است. یافته ها نشان می دهدکه سطح بالایی از اقتدار و داشتن محیط خانوادگی مثبتتر، فرزندان را در برابر مشکلات رفتاری حمایت میکند. تجزیه و تحلیل تغییرات در مشکلات رفتاری نشان می دهد که سختی کار پدر در خارج از خانه، در صورت اشتغال مادر در خارج از خانه و همچنین تعداد زیاد فرزندان، کودکان را در معرض خطر قرار می دهد. آنها همچنین معتقدند که مکانیسم ویژهای وجود دارد که سرمایه اجتماعی خانواده از طریق انتقال بین نسلی ارتقاء می یابد.
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
مقدمه
بشر در گذشته های دور از طریق روش های مختلف به دنبال پاسخ سوالات خود بوده است. اما این روش ها در طول زمان تغییر نموده و از اوایل قرن بیستم میلادی، روش علمی به عنوان مطمئن ترین روش جهت پاسخ به سوالات متنوع جای خود را در جوامع باز کرده است. در دنیای امروز، پژوهش علمی به عنوان عنصر کلیدی در حل مسائل مدیریتی، مالی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و آموزشی و نظایر آننقش بسزایی دارد. بنابراین درک مفاهیم پژوهش علمی، محقق را قادر خواهد ساخت تا بتواند از طریق روش ها و ابزارهای مناسب به اطلاعات مفید و سودمندی برای حل مسائل دست یابند(احمدی، ۱۳۹۱)
جان دیویی پژوهش را عبارت از فرایند جستجوی منظّم برای مشخص کردن یک موقعیت می داند . بنابراین پژوهش فرایندی است که از طریق آن می توان درباره ناشناخته ها به جستجو پرداخت و نسبت به آنها شناخت لازم را کسب کرد . در این فرایند، از چگونگی گرد آوری شواهد و تبدیل آنها به یافته ها تحت عنوان روش شناسیً یاد می شود. روش علمی یا روش پژوهش علمی ، فرایند جستجوی منظم برای مشخص کردن یک موقعیت نامعیّن است . (مقیمی ،۱۳۸۰)
در انجام دادن پژوهش به منظور کسب شناخت باید مجموعه ای از گزاره ها « فرضیه ها یا سؤال های تحقیق » را تدوین کرد، سپس آن ها را مورد آزمون قرار داد یا پاسخ آنها را فراهم آورد.این امر فرایند پژوهش را هدایت کرده و پژوهشگر را در به دست آوردن شناخت یاری می دهد. براین اساس روش های پژوهشی، مجموعه فعالیت هایی است که در جریان پژوهش برای رسیدن به هدف و پی بردن به واقعیات بکار می رود. پژوهش های مختلف از نظر ماهیت موضوع و اهداف متفاوت هستند. به همین دلیل در هر پژوهشی، پژوهش گر باید تلاش کند تا مناسب ترین روش را برای رسیدن به اهداف و پی بردن به واقعیات برگزیند. در واقع هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه و روشی را اتخاذ کند تا او را هر چه دقیق تر آسان تر سریع تر و ارزان تر در دستیابی به پاسخ یا پاسخ هایی برای پرسش یا پرسش های تحقیق مورد نظر کمک کند. انتخاب روش تحقیق تا حد زیادی بستگی به هدف ها و ماهیت موضوع تحقیق و امکانات اجرایی آن دارد (دلاور، ۱۳۷۶).
در این فصل به معرفی و بحث پیرامون نوع و روش انجام تحقیق، جامعه آماری، نمونه، تعیین حجم نمونه، ابزار جمع آوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز تحقیق، شرح پرسشنامه، متغیر ها و روش های تجزیه و تحلیل داده‌ها پرداخته شده است.
ب) روش تحقیق
پژوهش حاضر از حیث هدف از جمله تحقیقات کاربردی می باشد. تحقیقات کاربردی تحقیقاتی هستند که در پی ارائه شناخت سودمند و قابل کاربرد درباره ی حل مسائل سازمانی بکار می روند همچنین از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی و از نوع همبستگی-پیمایشی می باشد. و از نظر ارتباط بین متغیر ها از نوع علی می باشد.
پ )جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد، اشیاء و یا چیزهایی که حداقل دارای یک صفت مشترک می باشند، که محقّق می خواهد به تحقیق درباره آنها بپردازد . معمولا در هر پژوهش، جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که محقّق مایل است درباره صفت یا صفات متغیّر واحد های آن به مطالعه بپردازد(مقیمی ،۱۳۸۰ ).
بدیهی است برای پاسخگویی صحیح به سوالات تحقیق می بایست جامعه آماری را به گونه ای انتخاب کرد که بتوان اطلاعات مورد نظر را با اعتماد و اطمینان بیشتری جمع آوری کرد.
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کودکان حاضر در مراکز بازپروری و اصلاح و تربیت شهرستان گرگان می باشدکه این تعداد برابر ۴۰ نفر می باشند.بنابراین با توجه به مقدار جامعه محدود این تحقیق، دیگر نیازی به نمونه گیری نیست و کل جامعه را مورد بررسی قرار می دهیم .
ت)روش جمع‌ آوری اطلاعات
روش های گردآوری اطلاعات در این پژوهش را به طور کلی می توان به دو دسته کتابخانه ای و میدانی تقسیم نمود. در خصوص جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق از روش های کتابخانه ای (اینترنت، کتب، مقالات، پایان نامه ها و گزارشات…) و در خصوص جمع آوری اطلاعات برای پاسخ به سوالات پژوهش از روش میدانی (ابزار پرسشنامه استاندارد و آزمون مربوط به پایایی و روایی بر روی آن انجام شد) استفاده شده است.
ث) ابزار جمع آوری اطلاعات
اطلاعات را می توان به روش های گوناگون، ‌در مکان های مختلف و از انواع منابع گردآوری کرد. روش های گردآوری اطلاعات مشتمل است برمصاحبه حضوری، مصاحبه تلفنی، مصاحبه رایانه‌ای، پرسشنامه های حضوری، پستی یا الکترونیکی، مشاهده افراد یا رویداد با ضبط (یا بدون ضبط) صوتی یا تصویری و انواع سایر فنون انگیزشی همچون آزمون های برون فکنی(سکاران، ۲۰۰۳، ‌صفحه ۲۴۳).
نکته قابل ذکر اینکه، در تحقیقات مدیریتی در ایران، به احتمال زیاد روش پرسشنامه بهتر می‌تواند نیازهای اطلاعاتی پژوهش گران را تأمین نماید (آذر، ۱۳۷۳، ۲۸).
لذا، جهت جمع آوری داده ها در این پژوهش از ابزار پرسشنامه برای یافتن نقش نهاد خانواده در بزهکاری اطفال استفاده شده است و با بهره گرفتن از داده های حاصل از پرسشنامه های استاندارد ، سوالات و فرضیات تحقیق مورد ارزیابی و آزمون قرار گرفتند.
ج) اجزای پرسشنامه الگوهای ناسازگار اولیه یانگ
پرسشنامه به عنوان یکی از متداول ترین ابزار جمع آوری اطلاعات در تحقیقات پیمایشی، عبارت است از مجموعه ای از پرسش های هدف دار که با بهره گیری از مقیاس های گوناگون نظر، دیدگاه و بینش یک فرد پاسخگو را مورد سنجش قرار می دهد (خاکی،۱۳۷۸).
پرسشنامه استاندارد الگوهای ناسازگار اولیه یانگ برگرفته از فرم کوتاه ۷۵ آیتمی مدل جفری یانگ (۱۹۹۰) بوده و شامل ۷۵ سوال می باشد که بر اساس فرایند پنج گزینه ای لیکرت پایه گذاری شده اند(جدول۳-۲).
جدول۳-۱- کدگذاری و امتیاز دهی سوالات براساس مقیاس ۵ گزینه­ای لیکرت

۴-۴-۳ بررسی نرمال بودن توزیع خطاها
۴-۴-۳-۱ مدل رگرسیونی فرضیه اول
یکی از مفروضات رگرسیون این است که خطاهای معادله دارای توزیع نرمال با میانگین صفر هستند. برای بررسی نرمال بودن خطاهای معادله، منحنی اجزای خطا در مدل رگرسیون رسم می‌گردد، همانگونه که در نمودار ۴-۱ مشخص شده، در مدل رگرسیونی(۱) میانگین توزیع خطاها تقریباً صفر، و انحراف معیار آن نزدیک به یک (۹۹۴/۰) است، در نتیجه توزیع خطاهای مدل رگرسیون نرمال میباشد.

نمودار ۴-۱: منحنی اجزاء خطاها – مدل(۱)
۴-۵- آزمون فرضیات تحقیق
۴-۵-۱ فرضیه اول
” بین درصد مدیران غیر موظف هیات مدیره و ارزش گذاری زیر قیمت (Underpricing) در عرضه های عمومی اولیه (IPO) رابطه معکوس و معناداری وجود دارد.”
همانطور که در فصل ۳ تشریح گردید، در این تحقیق برای آزمون فرضیه اول و دوم تحقیق از مدل رگرسیونی زیر استفاده شده است:
Ln(1+Uderpricing )=β_۰ + β _۱PNED_i,t + β_۲NBD_{i, t}+ β_۳LnAsset_i,t + β_۴ Age_i,t + β_۵Debt ratio_i,t + β_۶Loss dummy_i,t + β_۷Founder Ownership_i,t + β_۸Current Asset_i,t + β_۹Internet dummy_i,t + ε _i,t
پس از آزمون مفروضات رگرسیون و اطمینان از برقراری آن‌ها، نتایج حاصل از برازش معادله رگرسیون فوق در جدول۴ -۵ ارائه شده است. مقدار آماره F (781/14) نیز حاکی از معناداری کل مدل رگرسیون می باشد. همان طور که در قسمت پایین جدول ۴-۵ مشخص شده است، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده مدل فوق به ترتیب عبارتند از ۹/۶۸ درصد و ۷/۶۴ درصد. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که در معادله رگرسیونی مزبور ، تنها حدود ۷/۶۴ درصد از تغییرات ارزش گذاری زیر قیمت شرکت‌های مورد بررسی توسط متغیرهای مستقل و کنترل مزبور تبیین میشوند.
در این جدول اعداد مثبت (منفی) در ستون مقدار ضریب نشان دهنده میزان تاثیر مستقیم (معکوس) هر یک از متغیرها بر ارزش گذاری زیر قیمت شرکت‌های مورد بررسی است.
نحوه داوری: در صورتی که مقدار sig محاسبه شده توسط نرم افزار کمتر از سطح اطمینان در نظر گرفته شده (در این پژوهش معادل ۵%) باشد، معنی‌داری متغیر مورد نظر تایید شده و فرضیه مرتبط با آن تایید می‌گردد. همچنین با توجه به مقدار آماره t، نیز اگر این آماره از مقدار معادل آن در جدول t استیودنت با همان سطح اطمینان (۵%) بیشتر باشد، فرضیه مرتبط با آن تایید می‌گردد. با توجه به توضیحات فوق نیز اطلاعات جدول ۴-۶ می توان گفت که در معادله فوق متغیرهای در سطح اطمینان ۹۵% معنادار می باشند.
جدول۴-۶: نتایج حاصل از برازش معادله رگرسیون

نام متغیر

ضریب متغیر

مقدار ضریب

آماره t

سطح معنی داری

عدد ثابت

β_۰

۵۰۷۴/۵

۵۰۷/۵

۰۰۰/۰

درصد مدیران غیر موظف هیات مدیره

PNED

β _۱

۲۱۵/۳-

۱۴۱/۲-

۰۰۳/۰

تعداد اعضای هیات مدیره

NBD

β _۲

۰۹۸/۱-

۳۸۸/۲-

۳-۲-۳- ماهیت انسان ازدیدگاه رورتی
رورتی،هم آوا با نیچه درنقد دیدگاه مدرن درمورد هویت به منزله امری ثابت،اعتقاد دارد که هویت فرد، ثابت وازپیش موجود نیست،بلکه درجریان ساخته شدن است.چیزی به عنوان«ماهیت آدمی»وجود ندارد.مفهومی همچون«خودآفرینی»می تواندتصویری مناسبی ازهویت فرد به دست دهد وتصویری که ازآن به دست می آید نشانگرخصیصه امکانی اش است به عبارت دیگر،هویت فردچیزی است که تحقق خواهد یافت و در این مسیرنیز،امری امکانی است ونمی توان پیش بینی کردکه فردی معین،دارای چه ویژگی هایی خواهد شد.(باقری،۵۶:۱۳۸۶)
تعریف جدیدی که رورتی از شخص ارائه می دهد،درنظرگرفتن آدمی به مثابه شبکه ای که به شیوه ای کواینی،خود را می آراید.کواینی بودن این شبکه ناظر برکل گرایانه بودن آن است.(به این دلیل که کل گرایی ازویژگی های بارزدیدگاه های کواین است).ازویژگی های منحصربه فرداین شبکه بدون مرکزبودن آن است این امر سبب می شودکه هیچ جزئی ازاین شبکه براجزای دیگرتقدم و برتری نداشته باشد و رابطه ای همگن میان آن ها برقرار شود.رورتی این شبکه را متشکل از باورها،اعتقادات و دیدگاه های فرد می داندکه درطول زندگی،درفضای تاریخی- اجتماعی وی وتحت شرایطی گوناگون،به وجودآمده است.لذامی توان گفت ساختنی بودن این شبکه و سیالیت ذاتی آن امکان تغییر در آینده را در حکم یک امکان قوی مطرح می کند.(باقری وسجادیه،۱۱۵:۱۳۸۴)
۳-۲-۴- دیدگاه رورتی درخصوص مبدأ وجود وغایت انسان
جهان دیویی و رورتی،علاوه برنامعین بودن نامقدر نیز هست.دراین جهان،همه چیزدرهاله ای ازابهام قرار دارد وهمه امور بر سبیل احتمال رقم می خورد.تعبیردیویی از«خدا»تعبیری طبیعی شده است که ازدوران مدرن،دراندیشه های او وارد شده است.دراین مفهوم شأن تدبیرجهان برای خداوند مطرح نیست.مفهوم خدا نزد دیویی با نظیرآن درادیان الهی متمایزاست.دیویی،خدا را به مثابه موجودی استیلایی که وجودش برجهان وآدمی مقدم است نمی پذیرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

دیویی در کتاب خویش،در«آیین مشترک»خدا را به مثابه ارتباط فعال میان حال و آینده در نظر می گیرد
همین دیدگاه دراندیشه های رورتی نیزحضوردارد وسبب می شودکه جهان موردنظراو،تقدیریافته از موجودی علیم وقدیرنباشد.اصل درجهان دیویی (وبه طبع وی دردیدگاه رورتی)برتغییراست.جهان وی نه تنها مبدأ ندارد،بلکه فاقد منتها نیز هست و تغییر و حرکت آن غایتی را دنبال نمی کند.این تصویر،جهان را به صورت گویی معلق درفضانشان می دهدکه نه برخود اتکاءدارد(که درحرکت است)ونه به چیزی دیگر.درچنین جهانی،آدمی چون تکه ای رها شده در بی نهایت تصورمی شودکه اطمینان عمل از وی سلب شده، عملش گونه ای از ناچاری تعبیر می شود.
رورتی درآثار متأخرخود،توجه بیشتری به دین نشان داده است.وی عرصه کثرت گرایی قیاس پذیریا تفاهم پذیرخود را چنان گسترده کرده که بازی زبانی دین نیز در آن گنجانده شده است،چنان که می گوید “میان بازی زبانی عبارت و بازی زبانی تجارت”راه های ارتباطی وجود دارد.در واقع،در مقایسه با زمانی که وی کتاب«فلسفه وآینهطبیعت»(۱۹۷۹)را نگاشت،اکنون احساس می کندکه دین باید درکنارفلسفه وعلم مورد توجه قرارگیرد.(باقری،۶۳:۱۳۸۶)
رورتی دراین خصوص می گوید:”اکنون به نظرمی رسدکه اندیشه مناسب در مورد نوع سؤال هایی که من سعی می کردم درفلسفه وآینه طبیعت به آن پاسخ دهم مستلزم آن است که سه توپ را هم زمان درهوا نگاه داریم،علم،فلسفه ودین.”
برای اندیشیدن در جایگاه این سه عرصه مهم،رورتی به پرسش اساسی مربوطه هر حوزه اشاره می کند.براساس نظروی،سؤال اساسی علم عبارت است ازاین که«امورچگونه رخ می دهند؟»؛سؤال مربوط به دین این است که«ازچه چیز باید بیم داشته باشیم؟»وسؤال مربوط به فلسفه این که«آیاچیزی ناانسانی درجهان خارج هست که ما نیاز به تماس با آن داشته باشیم؟»
درمورد دین،رورتی این را می پذیردکه ادیان انواع مختلفی دارند ومی توان ازادیان خوف وادیان عشق نام برد.بنابراین،ما می توانیم پیشنهاد وی را در موردپرسش اساسی دین،با افزودن عبارت زیرکامل کنیم:«به چه چیز باید عشق بورزیم؟».هرچند رورتی این را می پذیردکه ادیان عشق وجود دارند،اما این را انکار می کند که ادیان هم چنان به ایفای این نقش بپردازند.درعوض او ادعا می کند:”دین در فرایند تغییرشکل یافتن به سیاست مردم سالاراست.آن چه درکلیساها کنارگذاشته می شود،این ترس است که انسان هاممکن است بدون کمک قاد رنباشند خود را نجات دهند،این همکاری اجتماعی کافی نیست.”
به عبارت دیگر،هنگامی که رورتی دین را به منزله تشکیلات نهادی همچون کلیسا می بیند،تمایل داردکه درمدینه فاضله جایی برای آن لحاظ نکند.درواقع وی برآن است که دین در این شکل وشمایل دین خوف است وانسان را از آینده می ترساند و وی را تنها به کمک«خدا»امیدوارنگاه می دارد،درحالی که به نظروی،آینده درگروامید و اتکای انسان ها به خود وهمکاری اجتماعی میان آن ها است.
به همین دلیل،هرچندرورتی درابتدای امرمی پذیردکه لازم است”سه توپ راهم زمان درهوانگاه داریم؛علم،فلسفه، ودین”»،اماسرانجام دین را ازصحنه خارج می کند.این از آن رواست که وی تبینی فروکاهشی ازدین می دهدکه براساس آن ادیان عشق، جای خود را به همکاری اجتماعی می دهند،این نوع نگرش فروکاهشی به دین،چیزی است که به نظررورتی ازآغازعمل گرایی درآمریکاوجودداشته است.
درتوضیح کامل این نکته،رورتی به دیدگاه دیویی ارجاع می دهد.نخست وی به استیون راکفلر حق می دهدکه گفته بود،”هدف (دیویی)این بودکه اتحادکاملی میان حیات دینی وحیات مردم سالارآمریکایی به وجودآورد”اما ادامه می دهد:”نوع اتحادی که دیویی به آن امیدوار بود،امری ازنوع امتزاج میان پرستش یک وجود ازلی با امید به تحقق اراده این وجود ازلی درآمریکا نبود.این امر ازنوع به فراموشی سپردن ازلیت بود.”به همین دلیل، وی سخنی را از دیویی نقل می کند،حاکی از دین که مردم سالاری، نوعی متافیزیک است:”مردم سالاری نه شکلی ازحکومت و نه اقدامی اجتماعی،بلکه متافیزیکی در باب رابطه انسان و تجربه وی در طبیعت است.”آن چه در این متافیزیک ظهور می کند، جهانی با نفی ازلیت ووجود ازلی است؛جهانی که در آن،انسان توسط نیرویی فراتر از خودت عین نمی یابد،بلکه از راه ارتباط با تجربه خود باید به تعیین همه چیز خود بپردازد.(باقری:۶۴)
البته این سخنان بنا به ضرورت به معنای نفی خدا و حتی دین نیست،اما بی تردید به معنای نفی خدای مقدم وتعیّن بخش یا دین خوف هست.ازاین رو،رورتی گاه ازگفتمانی الهی ودینی ونیز سخن گفتن ازمدینه فاضله استفاده می کند. وی اشاره می کند که نفی ازلیت و جایگزین کردن دانش مربوط به این واقعیت ازلی مقدم یا امید به آینده سراسرامکانی،کارساده ای نیست،اما با فلسفه هگل،راه برای آن بطورکامل هموارشده است.وی با اشاره به ایده اسپینوزا هنوز جهان در ذیل ازلیت نگریسته می شود.اما به نظر رورتی،این هگل بودکه حتی این جنبه وابستگی به ازلیت را نیز زدود و بیان کرد که نمی توان تاریخ بشررا با امری غیرتاریخی مربوط دانست،زیرا در این صورت،درجه ای از انتزاع در این تاریخ وجود خواهد داشت،که مانع می شودتا بتوان آن را تاریخ و زمانمند دانست.بنابراین،معنای حیات بشری تابع آن است که تاریخ بشری چگونه ظهور می کند،به جای آن که ناشی از رابطه این تاریخ با موجودی غیرتاریخی باشد.(همان:۶۵)
۳-۲-۵- دیدگاه تعاملی رورتی دربرابر فطرت انسان
گسیختگی آدمی ازهدف با انکارعوامل فرا تاریخی یکی ازعوامل مربوط به ذات انسان است. تأکید مکرر رورتی به احتمالی بودن درون آدمی و فرو کشیدن آن تا حد حیوانات و نگاه ارگانیستی به آن،که میراث برجای مانده درعمل گرایی است.سیمای عمل زده ازانسان ترسیم می کندکه هدفی جزماندن دراین جهان وحل معضلات خود در آن را ندارد.دردیدگاه وی،همه وجودانسان را فضای مبهم وتاریخی تشکیل می دهد که برسبیل احتمال تام رقم می خورد.اوآدمی را در وضعیت اولیه خویش،همچون حیوانی با دو ویژگی اساسی:حساسیت نسبت به زیبایی و رنجورشدن با مشکلات بیرونی و نیز داشتن قابلیت حل آن ها تصویرمی کند.شبکه اعتقادات و باورهای انسان،درطول زندگی وی و براساس مسائل پیرامونی و راه حل های اعمال شده،شکل می گیرد وهیچ نیرو و زمینه فرا تاریخی اولیه دردرون انسان وجودندارد.(رورتی،۱۷۷:۱۹۸۹)
پیترزمعتقد است که در این تحلیل که ماسعی داریم،خود وگذشته خویش را با تأکید بر امور جدید باز تعریف کنیم این نتیجه مستتر است که تصویر از خود،در حکم یک موجود غیرتاریخی پاک شود.به اعتقاد اواین نکته که رورتی،خود اخلاقی فرد را به مثابه شبکه ای ازاعتقادات و باورها،بدون پشتوانه ای تعریف می کند،مؤید در نظرن گرفتن عامل فرا تاریخی در انسان است.(پیترز،۱۹۹۸)^[۷۵].این امر ازآدمی،موجودی بی پشتوانه و بدون هویت می سازد و هدف تربیت را به صورت امری کاملاً تاریخی و مقطعی مطرح می کند.دراین حالت عاملیت آدمی از پشتوانه محکمی برخوردار نیست و حرکت وی نیز جهت گیری مشخصی ندارد. در این حالت نوعی ازهم گسیختگی و نیز پوچی و بی هدفی در حرکت وی پدیدار می شود که جز با در نظرگرفتن عاملی ورای تاریخ نمی توان آن را درمان کرد.
رورتی درباره ذات انسان،ذاتیات باطنی و محتوم را انکار می کند و شخصیت انسان را ساخته دست خود او می داند:«اگرذات نهفته ای درانسان وجود نداشته باشد،پس چه چیز درآن جاست؟وی پاسخ می دهد که،محتوای درون شخصیت انسان چیزی است که در خلال واژگان گذشته درآن قرار داده ایم.از قبل چیز استواری در درون ما قرار ندارد،مگرآنچه خود آن جا نهاده ایم».(رورتی۱۲۸:۱۹۹۰)
بنابراین با توجه به موضع انکار رورتی نسبت به فطرت وذاتیات ثابت در درون انسان او از سه واژه برای تعریف انسان استفاده می کند.
۳-۲-۵-۱-واژگان نهائی
یکی ازاصطلاحات کلیدی که رورتی با کمک آن به تعریف انسان می پردازد،واژگان نهائی است.به نظروی همهانسان هامجموعه ای ازکلمات را برای توجیه اعمال،باورها وزندگی خودبه کارمی برند.این کلمات برای ابرازخرسندی ازدوستان،یا نفرت ازدشمنان،یا به جهت ارائه طرح های بلندمدت وآرزو های دور و یا برای بیان تردیدهای فرد تدوین می شود.این کلمات که به آینده و یا گذشته وابسته اند، داستان زندگی انسان اند.این کلمات ازدیدگاه رورتی واژگان نهائی شخص خوانده می شود.
درتوضیح این اصطلاح می توان گفت:رورتی زبان ویژه ای را که درهررشته علمی ومعرفتی به کار گرفته می شود،با اصطلاح «واژگان» توجیه می کند.این واژگان متناظر با باورها،طرح های ذهنی و نظام های فکری انسان است و از چگونگی وجود اشیای جهان خارج،یا از امور ذهنی مستقل اززبان حکایت نمی کند. این دیدگاه از آن جا سرچشمه می گیرد که رورتی از نظر معرفت شناسی«پسانوگرا» است وبه همین جهت با نظریه های معرفت شناسی مکاتب و دیدگاه های گذشته ازجمله تجربه گرایی و بازنمودگرایی مخالف است و برخلاف نظرآنان نظریه ای برحسب لغات وجملات را قبول دارد،نه برحسب تجربیات وایده ها. بنابراین به نظر او دانش انسان به زبان وابسته است و انسان جز با ارائه گزاره هایی از طرح های ذهنی و یا نظام های فکری خود به هیچ وجه نمی تواندفکری داشته باشد.(باقری وخوشخوئی:۲۱،۲۰)
رورتی درباب مفهوم «نهائی»می گوید:”اگرنسبت به ارزش کلمات تردید به وجودآید،به کارگیرنده آنها مرجعی برای مراجعه وتوسل نخواهدداشت.آن کلمات تنها درعرصه زبان کارایی دارد وجدا ازآن یابه استیصال رسیدن فرداست،یاتوسل پیداکردن به زور”.(رورتی،۷۳:۱۹۹۸)راه سومی وجودندارد.زیراچنان که اشاره شد دانش انسان کاملاً وابسته به زبان است.و در ماورای زبان اصول معرفتی،قالب های ذهنی معین،بنیادهای پیشینی دانش ونظریه های کلان وجودندارد وحتی نمی توان اشیای خارج را مرجع تلقی نمود.بنابراین واژگان موجود هرفرد در هرموقعیت،نقطه نهایی است واگر در موقعیت کنونی،واژگان فرد از عهده تبین موقعیت برنیاید،آن سوی زبان و واژگان او مرجعی وجودنداردکه ازآن استمداد شود،مگر این که فرد در مواجهه با مسائل دشوارعلمی- فلسفی،باواژگان دیگری در کتب و آثار دیگران برخورد کند و واژگان پیشین خود را تغییر و توسعه دهد و تبیین جدیدتر وقانع کننده تری نسبت به گذشته دست یابد.(همان:۷۴)
نکته مهم دراندیشه رورتی درتوصیف انسان،این است که درنگرش عمل گرائی،مفیدواقع شدن تعریف ها و کارایی درمقام کاربرداندیشه ها،ملاکی اساسی است.رورتی درتعریف انسان نیز این مسئله را به عنوان معیار درستی تعریف در نظر می گیرد و در نتیجه تعریف ها را که به ذاتیات ثابت و یکسان در انسان می پردازد- چون فاقد این خصوصیت کاربردی هستند نمی پذیرد.
۳-۲-۵-۲-طنزگرایی
رورتی برای آغاز فرایند«خودآفرینی»عنصری اساسی را لازم می داند و بدین منظور اصطلاح «طنزگرایی»را به کار می گیرد.طنزگرایی به معنای روا داشتن تردید در واژگان خاص مورد فرد است.وی در توصیف طنزگرای آزاده،تعریف آزاده را از«جودیت شکلار»وام می گیردکه می گوید:”آزادگان کسانی هستند که فکر می کنند ظلم بدترین چیزی است که انسان انجام می دهد،”در معنای طنزگرا می افزایدکه”من طنزگرا را برای آن دسته از مردم بکار می برم که عمده ترین عقاید و خواسته های خود را اموری احتمالی می بینند.” (رورتی،۷۴،۷۳:۱۹۹۸)
چرا رورتی از واژهطنزاستفاده می کند؟بهتراست درابتدا به معنای این واژه اشاره کنیم.طنزدرلغت نامه «دهخدا»به نقل ازمأخذگذشته به معنی فسوس کردن،فسوس داشتن،برکسی خندیدن،سخن به رموزگفتن عیب کردن آمده است.درفرهنگ های ادبی لاتین کلمه های(Irony)و(Satire)به معنی طنز به کار رفته است.گادون درفرهنگ اصطلاحات ادبی خود می گوید:”طنزشعری است که درآن از شرارت،حماقت ونادانی انتقاد می شود”.درایدن مدعی است که:درهدف نهایی طنز،اصلاح فساد و رفع نواقص است.و دفو معتقد است که:”طنزیک نوع اصلاح است”.هری شاومی گوید:”طنزریشخندیا استهزائی درباره ابلهی،نادانی وحماقت انسان یاعیب وکاستی اوست.زهرخند یا استهزایی برای افشا کردن یا زشت شمردن ضعف های اخلاقی وکاستی های نوع بشراست.
همچنین طنزبه معنی ناز و فسوس کردن،سخریه،استهزاء،دست انداختن،طعنه زذن،سرزنش کردن،عیب جویی و امثال آن آمده است و در عرف ادب و اصطلاح به یک نوع ادبیات خاص اطلاق می شودکه درآن شاعر و یا نویسنده،بانگاهی انتقادی وزیرکانه به کشف تناقضات ونابسامانی ها وعیب افراد جامعه می پردازد وآن ها را به شیوه ای هنرمندانه،تمسخرآمیز،اغراق آمیز وخنده آور به منظورتنبیه واصلاح و تزکیه بیان می کند،به گونه ای که خواننده را به تفکر و تأمل دربارهموضوع وادارمی سازد.».
آن چه از مجموع تعاریف طنز برمی آید،این است که طنزگرا یا طنزپرداز فردی است که در زمینه های مختلف اجتماعی به نقّادی می پردازد وهدف او روشنگری و آگاهی دادن به مردم برای ایجاد اصلاحاتی درجامعه است.(خوشخوئی،۱۵۱:۱۳۸۲).
به نظرمی رسد که رورتی به همین اعتباراصطلاح طنزگرا را برگزیده است،زیرا با دیدگاه نوعمل گرایی- پسانوگرایی خاص خود می گوید:”طنزگرای آزاده از شخصیتی برخوردار است که خواسته های او فاقد زمینه قبلی است.باورها و خواسته هایش در بستر زمان و بر سبیل اتفاق و احتمال شکل می گیرند.چنین افرادی امیدشان به آن است که درد و رنج کاهش یابد و تحقیر انسان به وسیله انسان پایان رسد. طنزگرای آزاده از تردید دائمی درباره واژگان نهایی خویش رنج می برد.با آگاهی ازاین که از طریق بحث به تأیید یا بی اعتباری امور نمی تواند دست یابد،هرگونه واژگان نهایی را ضرورتاً مشروط (نسبی)می داند.او بر این باور است که هیچ چیز از ذات یا ماهیت مطلق،ثابت و یکنواخت برخوردارنیست ومعیارعینی درتشخیص میان درست وغلط وجودندارد.او می داند که هر چیز می تواند با مفاهیمی که آن را توصیف می کند،در دید فرد،خوب یا بد،تجسم یابد.طنزگرای آزاده که در هر موقعیتی با واژگان جدید تعریف تازه ای از خود دست می یابد،آن موقعیت را استوار و جدّی نمی داند.زیرا همیشه آگاه است که اصطلاحاتی که او خود را با آن توصیف می کند موضوعاتی دستخوش تغییرند،اوهمواره نسبت به احتمالی و آسیب پذیر بودن آخرین واژگان خود به جهت تغییرپذیر بودن خویشتن واقف است.(همان:۱۵۲)
۳-۲-۵-۳-خودآفرینی
در موقعیت هایی که واژگان نهایی فرد قادر به توجیه شرایط نیستند، انسان برای توجیه و یا حل مسئله و سازگاری باشرایط،دست به تغییر واژگان نهایی خویش می زند.روبروشدن باآثارجدید،نگاه های نو، نظریه های بدیل و موقعیت های پیش بینی نشده،انسان را وادار به تجدید نظر در ساختار شبکه درونی خویش و واژگان نهایی خود می کند.در این جاست که مفهوم «خودآفرینی» جایگاه طرح می یابد.دردیدگاه رورتی،انسان همواره و درهمه فعالیت هایش در حال خود آفرینی و باز آفرینی خویش است.این آفرینش مجدد،درانسان فرصت تجدید دنیاهای جدید و واژگان مفید را می دهد.دراین دیدگاه،این خود انسان است که خود را تعریف می کند.
رورتی در بازآفرینی خویش نظرژان پل ساتر را در مورد انسان می پذیرد و برای نظریه «تقدم وجود برماهیت»،به دلیل آزادگذاشتن انسان درتعریف خویش و رد تعاریف محتوم و ثابت،برتری قائل است.(رورتی،۳۶۰،۳۵۸:۱۹۷۹)
اومعتقداست که انسان را از زمان واحتمال راه گریزی نیست انسان بایدخصیصه امکانی و جهان پیرامونی خویش رابشناسد و سعی کند خود را به آن عادت دهد.وی هم آوا با گادامر،هدف فکرآدمی را«تکوین خویشتن»می داند و بر این نظر است که انسان با تلاش هایش در حوزه های گوناگون- فرهنگ،علم،هنر،سیاست و ادبیات در پی بازسازی خویشتن است و در هر تلاش،با هر سازماندهی مجدد،گویا انسانی دیگر می شودکه تعریفی دیگر نیز خواهد داشت.این فرایند تغییرهمیشگی است و آدمی در این راه،هیچ گاه از حرکت باز نمی ایستد.(رورتی،۳۲:۱۹۹۱)
۳-۲-۶-دیدگاه رورتی درخصوص عقلانیت
نفی عقل و عقلانیت یکی از مبانی نوعمل گرایی می باشد.نفی حقیقت عینی مترادف با نفی عقل وعقلانیت ونفی این امرنیز به معنی نفی فلسفه است.متفکران دوره روشنگری اهمیت خاصی برای عقل قائل بودند.دوره روشنگری به عصرعقل وعلانیت معروف است.اما مفهوم روشنگری عقل همان مفهوم قوه ای است که ما را به کشف قوانین وحقیقت اشیاءراهبرمی شود و متفکران پسانوگرا این مفهوم ازعقل را رد می کنند.رورتی معتقد است باید ازعقل که به دنبال حقیقت فراتاریخی وغیربشری است دست شست و در مقاله ای تحت عنوان«پیوند بین روشنگری و پسانوگرائی» درکتاب چه چیزی از روشنگری بر جای مانده است؟او بر این باور است که مفهوم عقل بی یاور بشری برای «پسانوگراها»تنهازمانی قابل قبول است که این تصویرعقل که آن قوه ای است که دنبال رد پای حقیقت می گردد پاک شود- تصویری که ذهن بشر را با ساختار درونی واقعیت بطورعام یا با ساختار درونی طبیعت انسان به طور خاص یکی می کند. (بکر،۲۸:۲۰۰۱).^[۷۶]
رورتی ضمن تأثیرپذیری ازمبانی فکری پسانوگرائی در رد مفهوم عقل می گویدکه” ما پسانوگراها فکرمی کنیم که ما هرگز بطور کامل از شرنوعی سادیسم خود آزار دهنده که گردن کلفت ها را بوجود می آورد خلاص نخواهیم شد مگراین که اعتقاد به چنین ساختار هایی را کنار نهیم.ما با نیچه موافقیم که
عمر بوی تعفن خون و شلاق بیش ازعمر امر مطلق کانت است”(بکر،۲۸:۲۰۰۱).بی شک رورتی درنفی عقل وعقل گرایی درصف متفکران پسانوگراها ایستاده است،هرچندوی چندان تمایلی به نسبت دادن عنوان«پسانوگرا»به خودش ندارد.
مفهوم عقل که فیلسوفان پست مدرنی مثل فوکو،دریدا ورورتی بدان می تازند،همواره جستجوکننده حقیقت فرا تاریخی بوده است.این عقل میراث همان ذهن یاکوژیتوی دکارتی است که مثل آیینه طبیعت را در خود منعکس می سازد.از نظررورتی این ذهن به صورت یک ماهیت شیشه ای تصور شده است.انتقاد رورتی از این ذهن همان انتقاد مرکزیت خود است که در نزد دریدا،فوکو،کریستوا وبارت مفهوم خود مجسم و یکپارچه از نوع خوداستیلایی کانتی محلی ازاعراب ندارد قبل ازپست مدرنیسم نیچه مفهوم خود را زیرسؤال برد.قطعاًنیچه هم بی تأثیراز نفوذ داروین ونظریه اونبوده است.به هرحال هم پست مدرنیسم و هم داروینیسم خود اگوی استعلایی را رد می کنند.ماهیت این خود یا اگوی استعلایی عقل یا قدرت تفکر یا همان کوژیتوی درکارتی است.(اصغری،۶۴:۱۳۸۹)
رورتی سه معنا ازعقلانیت را موردتوجه قرارمی دهد
۱- عقلانیت اسم یک قابلیت است که ماهیان بیش ازآمیب ها دارند.انسان های استفاده کننده اززبان بیش ازمیمون های انسان نما آن را دارند،انسان های مجهزبه تکنولوژیّ مدرن بیش ازانسان های فاقداین تکنولوژی آن را دارند:یعنی توانایی یا قابلیت سازگاری با محیط از طریق سازگاری وانطباق واکنش های شخص یا محرک محیط اطراف به شیوه های پیچیده و ظریف.این عقلانیت گاهی «عقل تکنیکی» وگاهی«مهارت برای بقا»نامیده شده است.آن اخلاقاً بی طرف است.
دراین معنا ازعقلانیت صرف توانایی موجودزنده در برابرمحیط زیست برای زنده ماندن خود مدنظر است،اما استفاده بشر از زبان به عنوان ابزاری برای تعامل باهم نوعان ومحیط زیست خود«عقلانیت»به شمار می آید.گاهی این عقلانیت،عقلانیت فنی یا تکنیکی و مهارت برای بقا نیز نامیده شده است.(همان:۶۵).
۲- عقلانیت دوم به داشتن قوه ای اضافی در آدمیان در میان حیوانات اشاره دارد.عقلانیت اسم یک جزءسازنده اضافی(عقل)است که آدمیان دارند و حیوانات نداند.وجود این جزءسازنده در ما دلیلی برای توصیف خودمان در الفاضی غیر از الفاضی است که موجودات زنده غیرانسانی را توصیف می کنیم.رورتی به این نوع عقلانیت اعتقادی ندارد:چون معتقد است که این عقلانیت مستلزم ماهیت باوری درباره قوه ای بنام عقل است که به کنه اشیاء شناخت پیدا می کند.از نظر وی این نوع عقلانیت درقالب تکامل داروینستی قابل دفاع نیست چون دراین عقلانیت قائل به قوه ای خدادادی به نام «عقل»یا«نفس»است که فراتر از تاریخ و زمان و مکان است،حال آن که تکامل در تاریخ رخ می دهد عقلانیت سوم که جنبه سیاسی و اخلاقی دارد،بیشتر مورد توجه رورتی است.(همان:۶۵)
۳-عقلانیت درمعنای سوم تقریباً مترادف با تساهل است- مترادف با توانایی این که ازاختلافات وتفاوت های خودمان ناراحت نشویم وپرخاشگرانه به چنین تفاوت هایی پاسخ ندهیم.این توانایی با اراده تغییرعادات خود شخص همراه است نه این که چیزی بیش ازآن که قبلاً می خواست به دست آوردهمراه باشد؛برای شکل دهی دوباره به خویشتن برای تبدیل شدن به نوع دیگری ازشخص،شخصی که چیزهایی غیر ازچیزهای قبلی می خواهد.این عقلانیت همچنین با تکیه براقناع نه زور همراه است یعنی تمایل برای صحبت کردن دربارهچیزها نه نزاع دربارهآن ها یا سوزاندن یا نابود کردن آن ها،این عقلانیت فضیلتی است که افراد و جوامع را قادر می سازد تا بطور صلح آمیز با سایرافراد و جوامع زندگی کنند و بگذارند{دیگران نیز} زندگی کنند.بنابراین عقلانیت به این معناگاهی آن گونه که هگل گفته مترادف با آزادی تصور می شود.منظوررورتی ازعقلانیت همین تعریف سوم است که آن را در مقابل روشنگری عقلانیت قرارمی دهد.رورتی می گویدکه گاهی این سه معنا ازعقلانیت درسنت مغرب زمین باهم به کار رفته اند.
دو نکته مهم درباره تصور رورتی از عقلانیت قابل توجه است.یکی این که به نظر وی «عقلانیت»موضوعی مربوط به همبستگی دراجتماعی است که شخص عضوی از آن اجتماع است ولذا عقلانیت او بر اساس معیارهای پذیرفته شده اجتماع تفسیر می شود.دیگر این که در این جا طبیعت و
ماهیت اجتماعی عقلانیت آشکار می شود.به هرحال رورتی با نقد دوتعریف اول از عقلانیت طرفدار تعریف سوم است.(همان:۶۶)
ازنظر رورتی عمل گرایان درجستجوی متافیزیک ومعرفت شناسی سنتی نیستند.برای تبین حقیقت، دیدگاه خاص خود را دارند.برای نمونه درتوجیه حقیقت جمله ویلیام جیمزرا مطرح می کنندکه”خوب برای ماعقیده ما است.”(رورتی،۲۱:۱۹۹۸)
بنابراین عمل گرایان نیازی نمی بینندکه رابطه بین عقاید و اشیاء را درنظر بگیرند و بحث انطباق را مطرح سازند و همچنین ضروری نمی دانند که استعدادهای شناختی بشرکه قابلیت مطمئن ورود به آن روابط را توجیه می نماید،مورد بحث قراردهند.عمل گرایان اختلافی که بین عقلانیت ها توسط واقع گرایان ایجاد می شود را رد می کنند.واقع گرایان بین حقیقت و توجیهات دیگر فرق می گذارند.حقیقت رسیدن به عقلانیت درست است.درحالی که توجیه های افراد و دیدگاه هایی ممکن است غیرحقیقی و غیر واقعی باشد.از این طریق می توان برخی فرهنگ های موافق با عقلانیت را مورد ستایش قرارداد وفرهنگ های مغایر را نقد نمود.این نحوه تبین واقع گرایانه مورد پذیرش عمل گرایان نیست. از نظراین مکتب اختلاف بین قضاوت ها را می توان با اختلاف بین خوب حاضر و امکان خوبتردر آینده ترجمه کرد.برطبق این دیدگاه چیزی که درحال حاضر برای ماعقلانی است به معنای حقیقی بودن آن نیست زیرا به آسانی ممکن است ایده جدیدی مطرح شود که بهتر باشد.به نظر رورتی این عقیده همواره موجب رشدعقیده می شود، زیرا مدارک جدید،فرضیات نو و به طور کلی واژگان تازه دائماً از راه می رسند.

چاه اکتشافی داق داق آباد در شمال روستای مذکور با مختصات u.t.m (3897110 =y , 298300= x ) حفاری گردیده است .سطح ایستایی این چاه برابر ۲/۵ متر و عمق چاه ۱۱۲ متر می باشد . بر طبق لوگ ارائه شده در عمق ۹۳ متر یک لایه آهکی وجود دارد . بنابراین جنس سنگ کف منطقه آهک می باشد . بر اساس نتایج آزمایشات پمپاژ صورت گرفته مقدار ضریب قابلیت انتقال در چاه مذکور برابر با ۳۲۰ مترمربع در روز می باشد .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۸)چاه پیزومتر اکتشافی قاپاق تپه
این پیزومتر در شمال غربی روستای قاپاق تپه با مختصات u.t.m (3920550 =y , 280630= x ) حفاری گردیده است . بر طبق لوگ ارائه شده حفاری این پیزومتر از ابتدا در آهک اولیگومیوسن شروع شد و در عمق ۶۶/۵۸ متری به آب برخورد نموده است .
۹)چاه پیزومتر اکتشافی تپه دبی
این پیزومتر درشمال روستای تپه دبی با مختصات u.t.m (3924850 =y ,290490=x )حفاری گردیده است . سطح برخورد به آب در هنگام حفاری ۳/۴ متر بوده و عمق چاه ۵۰ متر می باشد . از عمق ۱۴ متر به پائین حفاری در تشکیلات شیستی صورت گرفته است . ۱۰)چاه پیزومتر اکتشافی بیوک آباد
این پیزومتر در ۴ کیلومتری شرق روستای بیوک آباد با مختصات u.t.m (3882210 =y ,307950=x )حفاری گردیده است . بر اساس شواهد این چاه در زمان حفاری دچار آرتزین گردیده و جنس سنگ کف در این منطقه آهک اولیگومیوسن است .
۱۱)چاه پیزومتر اکتشافی یسترلو
این چاه در یک کیلومتری جنوب روستای یسترلو با مختصات u.t.m (3878240 =y ,298180=x )حفاری گردیده است . سطح برخورد به آب هنگام حفاری ۸/۲۸ متر بوده و عمق کلی چاه ۹۵ متر می باشد . بر اساس لوگ ارائه شده جنس سنگ کف منطقه آهک می باشد [۳۹].
شکل ۴-۱ لوگ زمین شناسی چاه های اکتشافی دشت کبودرآهنگ است.
شکل۴-۱لوگ های زمین شناسی دشت کبودرآهنگ(سازمان آب منطقه ای استان همدان)
شکل۴- ۲نقشه موقعیت چاه­های اکتشافی در دشت کبودرآهنگ
۴-۲-۱ ساختار زیرین دشت کبودرآهنگ
اگر دشت کبودرآهنگ از لحاظ زمین شناسی مورد بررسی قرار گیرد به طور خلاصه از عمق به سمت سطح زمین قدیمیترین سازندها تشکیلات ماسه سنگی – شیل و تشکیلات آهکی ژوراسیک است .بعد از آن تشکیلات آهکی کرتاسه که عمدتا در قسمت­ های جنوبی و جنوب غربی دشت رخنمون هایی دارند .روی سازند های کرتاسه­ای، تشکیلات دوران سوم قرار دارد که شامل مارن و ماسه سنگ است که بر روی آن تشکیلات قم قرار دارد . سپس در نهایت سازند چهارم قرار دارد که شامل آبرفت­های دوران کواترنری است. که ضخامت آن از ۳۰ تا ۱۵۰ متری در بیشتر سطح دشت دیده می شود .
از ارزیابی تغییرات توپوگرافی سطح توده سنگ بستر نتیجه گیری می­ شود که ضخامت قشر آبرفت تابع شرایط توپوگرافی سنگ بستر بوده و ضخامت آبرفت بر اساس آنچه در چاه­های اکتشافی مشخص است تابعی از وضعیت پستی وبلندی اولیه این منطقه در هزاران سال پیش دارد. در این دشت گسل­هایی در ناحیه شمال شرقی دشت که جهت آنها عموما شرقی –غربی است و طولی حدود ۳ تا ۲۸ کیلومتر دارند .گسل های نواحی شرقی که تقریبا شمالی- جنوبی هستند که بین ۵ تا ۲۰ کیلومتر طول دارند. وجود یک گسل احتمالی مدفون با امتداد شمال غربی-جنوبشرقی به طول حدود ۲۵ کیلومتر که همراه با یک زون خرد شده ناشی از حرکات تکتونیکی آن است، مرز بارزی بین سنگ بستر آهکی مارنی ومارن را در این قسمت از بستر دشت­های کبودرآهنگ و فامنین را شامل می­گردد که این خود زمینه گسترش درز و شکاف­های تکتونیکی و ارتباط آن با حفرات و معابر عمقی در توده سنگ پی را در این محدوده مهیا نموده است. این زون عمدتا منطبق بر مسیر یکسری کانا­ل­های مدفون عمقی دوران چهارم است که احتمالا بر اثر فرسایش شدید زون گسل در سنگ بستر آهکی و آهکی مارنی به وجود آمده است و حداکثر ضخامت آبرفت را در منطقه نشان می­دهد. کانال احتمالی مدفون بر اثر فرسایش در آهک در دوران چهارم به وجود آمده و رسوبات این دوران نیز برروی آن قرار گرفته است[۴۰] .
شکل۴- ۳نقشه گسل مدفون احتمالی در دشت کبودرآهنگ[۳۷]
براساس نقشه زمین­ شناسی دشت دارای گسل­های اصلی و فرعی می باشد به علاوه طبق گزارش زمیران یک گسل احتمالی مدفون وجود دارد . این گسل­ها باعث ایجاد گسیختگی­هایی در پی سنگ می­شوند وقتی سنگ بستر آهکی باشد و گسل ایجاد درزوشکاف کند به مرور براثر فرسایش انحلالی این درزوشکاف­ها گسترده تر می شود .گسل های این دشت باعث کارستیفیکاسیون در سنگ بستر آهکی شده است و این خود دلیل اولیه ایجاد گودال فرونشینی می­باشد به طوریکه مشخص است گودال­های فرونشینی در اطراف گسل­ها قرار دارد . گسل­ها آهک­های سنگ بستر را خرد کرده و ایجاد درزو شکاف نموده ­اند واین درز و شکاف­ها با انحلالی که به کمک آب صورت می­گیرد ،گسترش پیدا می­ کند . وجود این درز و شکاف­های ایجاد شده با کمک تکتونیک منطقه می تواند دلیل اولیه برای ایجاد فروچاله­ها باشد و افت سطح آب زیرزمینی فقط به این رخداد شدت بخشد . یعنی وجود گسل دلیل ابتدایی و افت سطح آب زیرزمینی دلیل دوم یا به عبارتی ثانویه یا تشدید کننده در ایجاد فروچاله­ها باشد[۴۹].شکل ۴-۴ گسل های دشت کبودرآهنگ را نشان می­دهد.
شکل۴- ۴ نقشه گسل­های دشت کبودرآهنگ و فروچاله­ها
۴-۳ ارزیابی چگونگی افت سطح آب و ظرفیت بهره برداری آب­های زیرزمینی از ذخائر دشت­:
وقوع فروچاله­ها در دشت­های کبودرآهنگ در دو دهه اخیر همزمان با بهره برداری بی از حد از آب­ های زیرزمینی و افت سطح آب زیرزمینی در منطقه بوده است. این یک عامل اصلی غیرطبیعی است در تسریع فرایند فروچاله و فرونشست زمین در منطقه می­باشد.
۴-۳-۱ ارزیابی ظرفیت دشت:
در دشت کبودرآهنگ به نقل از آمارحاصله ازچگونگی نقاط بهره برداری در هر دوره نشانگر افزایش تعداد چا­ه های عمیق و نیمه عمیق و نهایتا افزایش میزان بهره ­برداری با توجه به مراکز صنعتی در این محدوده و احداث شهرک بوعلی ، تاسیس نیروگاه شهید مفتح ، ایجاد شهرک ویان بوده است.
طبق اطلاعات به دست آمده حوضه دشت کبودرآهنگ با وسعتی برابر ۲۸۲۳ کیلومتر مربع دارای ۱۳۱۱ حلقه چاه عمیق که متوسط دبی این چاه ها ۲۰ لیتر در ثانیه است و ۷۹۱ حلقه چاه نیمه عمیق با متوسط دبی ۷ لیتر در ثانیه می­ باشد. در این حوضه سالانه حدود ۱۳۴ میلیون مترمکعب از این چاه­ها برداشت می­ شود که به مصرف کشاورزی می­رسد.[۳۸] برای تهیه نقشه­ها از روش کریجینگ استفاده شده است و در این روش تخلیه سالانه براساس مقدار کارکرد سالانه چاه­ها به دست آمده و با بهره گرفتن از نرم افزار ۱۰ArcGIS نقشه پهنه بندی تخلیه سالانه ترسیم شد .
در شکل۴-۵ با بهره گرفتن از روش پهنه بندی کریجینگ نقشه میزان تخلیه سالانه برآورد شده است که این نقشه دارای شبکه بندی ۵*۵ کیلومتر است که نشان­دهنده میزان تخلیه در هر شبکه می باشد.در این نقشه مشخص است که نقاط فروچاله در رنگ­های سبز و آبی قرار دارد که با شبکه هایی که با کادرسفیدرنگ مشخص شده است. میزان تخلیه در این شبکه­ ها ۱۰۷۲۰۸تا ۱۹۸۵۵۵ متر مکعب و ۶۴۴۶۸ تا ۱۰۷۲۰۸ مترمکعب در سال است یعنی حدود ۸ فروچاله در دامنه تخلیه ۱۰۷۲۰۸ تا ۶۴۴۶۸ و ۵ فروچاله در دامنه تخلیه ۱۰۷۲۰۸ تا ۱۹۸۵۵۵ رخ داده است. با توجه به شکل های ۴-۶ و ۴-۷ که نقشه چاه­های عمیق و نیمه عمیق را نشان می­دهد فروچاله­ها در قسمت­ های منطبق بر چاه­های عمیق اتفاق افتاده است. از طرفی هم حداکثر چاه­های عمیق در محدوده­ آبخوان قرار گرفته­اند. در فاصله بین سال­های ۱۳۸۰-۹۰ ۱۳حدود ۷ فروچاله اتفاق افتاده است.
شکل شماره۴-۵ نقشه پهنه بندی تخلیه سالیانه در حوضه کبودرآهنگ

شکل ۴-۶ نقشه پراکندگی چاه­های عمیق (براساس آمار سازمان آب منطقه ای همدان) شکل ۴-۷ نقشه پراکندگی چاه­های نیمه عمیق
در این شکل­های۴-۶و۴-۷ مشخص است که اکثر چاه­های نیمه عمیق در خارج از مرز آبخوان قرار دارند چاه­های نیمه عمیق در این دشت دارای حداکثر ۱۰۰ متر عمق هستند یعنی با توجه به عمق این چاه­ها مشخص است که بهره برداری از چاه­ها از مرز سفره آبرفتی پایین­تر نرفته است و در این قسمت ­ها دشت با خطر وقوع فروچاله روبه رو نبوده است کما اینکه در این نواحی هم سنگ بستر شامل آهک های کرتاسه و ژوراسیک است و کارستیفیکاسیون هم در این نواحی رخ داده است ولی چون هنوز سطح سفره از مرز آبخوان آبرفتی پایین تر نرفته است پس امکان وقوع فروچاله نیز به نسبت قسمت­ های دیگر کمتر است. در نقشه دیگر که چاه­های عمیق نشان داده شده عمق این چاه­ها بیشتر از ۱۰۰ متر بوده و با توجه به برداشت­های صورت گرفته از سفره آبخوان آبرفتی سطح آب زیرزمینی افت پیدا کرده و درنتیجه چاه­ها را برای افزایش آبدهی عمیقتر کرده و اقدام به کف شکنی نموده اند در این حالت به سفره آبخوان آهکی دسترسی پیدا کرده و آبدهی چاه­ها بالا رفته است حال با توجه به این امر می توان گفت سطح آبخوان آهکی هم در طول زمان دچار افت شده و از طرف دیگر با توجه به کاهش بارندگی و خشکسالی تغذیه صورت نگرفته و افت سطح آب پایدار مانده است. پدیده کارستی شدن در قسمت­ هایی که چاه­های عمیق قرار دارندنیز اتفاق افتاده است که باعث ایجاد حفرات و درزو شکاف­هایی در داخل سنگ بستر شده است، زمانی که حفره های انحلالی وارد عمل شوند به خاطر ادامه داشتن انحلال، این حفرات گسترش پیدا می کنند تا جایی که سقف آنها کم ضخامت می­ شود در این حالت چون تحمل نگهداری بارهای روی خود را ندارند سقف این حفرات شکسته شده و درنتیجه آبرفت های سطح به سمت داخل این حفره­ها ریزش می کند در نتیجه فروچاله­ها در سطح این محدوده اتفاق افتاده­اند. در این نقشه مرز آبخوان مشخص است و حداکثر چاه­های عمیق در این محدوده قرار گرفته است. چاه­های عمیق دارای عمق بیش از ۱۰۰متر هستند و فروچاله­ها در محدوده­ چاه­های عمیق رخ داده است. از لحاظ زمین­ شناسی هم فروچاله­ها در محدوده­ آبرفت­ها قرار دارد.
شکل شماره۴- ۸ نقشه انطباق فروچاله­ها بر محل چاه­های عمیق
۴-۳-۲ارزیابی وضعیت افت سطح آب در دشت کبودرآهنگ
به دنبال آگاهی از افزایش حجم بهره برداری از منابع آب­های زیر زمینی واقع در آبخوان به عنوان منبع اصلی در دشت کبودرآهنگ فعلا این دشت­ به عنوان دشت ممنوعه بوده و هرگونه بهره برداری ممنوع می باشد. تغییرات افت سطح آب زیرزمینی ناشی از افزایش بهره ­برداری در دو دهه گذشته به عنوان عامل اصلی غیر طبیعی در تسریع فرایند فروچاله­ها می باشد.
برای رسم نقشه­های هم تراز آب زیرزمینی از داده های ماه شهریور استفاده شده است زیرا در یک سال آبی در ماه شهریور سطح آب زیرزمینی دارای پایینترین سطح خود است. برای این منظور ابتدا مقادیر ارتفاع نقاط چاه­های پیزومتری از مقادیر مشاهده شده ماه شهریور برای هر نقطه کم شده عدد به دست آمده در نرم افزار ۱۰Arc GIS وارد شده با بهره گرفتن از روش کریجینگ پهنه بندی انجام شد و سپس نقشه پهنه بندی به نقشه تراز تبدیل شد و نقشه ­های هم تراز به صورت زیر خروجی گرفته شدند.
نقشه های تراز سطح آب زیرزمینی طبق آمار ده ساله از ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ چاه­های پیزومتری دشت طبق روش کریجینگ تهیه گردیده است ونقشه ­های هم تراز سطح آب زیرزمینی برای سال­های ۱۳۹۰ و ۱۳۸۰ رسم شده است که اختلاف این خطوط تراز با توجه به ارتفاع نقاط از سطح دریا در نظر گرفته شده است. نقشه هم تراز آب زیرزمینی با توجه به آمار داده ی چاه­های پیزومتری برای سال ۱۳۸۰ در شکل ۴-۹ نشان داده شده است و طبق آنچه که در نقشه مشخص است بالاترین تراز سطح آب زیرزمینی دارای ۱۶۱۸ متر است. یعنی بیشترین افت سطح آب در این خط تراز است. داده­ی پیزومتری برای هر چاه با توجه به ارتفاع از سطح دریا است عدد ۱۶۱۸ متر یعنی سطح آب زیرزمینی در محل خط دارای این ارتفاع از سطح دریا البته در زیر سطح زمین است. به عبارتی نقشه همتراز، ارتفاع سطح آب­خوان را از سطح دریا را در قسمت های مختلف نشان ­ می­دهد. پایین ترین تراز در این نقشه دارای ارتفاع ۱۶۸۸ متر است و البته اینکه تراز سبز رنگ نشان دهنده این امر است که کمتر از آن را نیز مشخص می سازد. یعنی کمترین افت سطح آب در این خط تراز است.
شکل شماره ۴-۹نقشه هم تراز سطح آب زیرزمینی در سال ۱۳۸۰
شکل ۴-۱۰ نقشه هم تراز سطح آب زیرزمینی در سال ۱۳۹۰
در شکل ۴-۱۰ نقشه هم تراز سطح آب زیرزمینی در سال ۱۳۹۰ را نشان می­دهد که در این نقشه بالاترین تراز دارای ارتفاع ۱۵۸۰ متر است و با توجه به بالاترین تراز در سال ۸۰ اختلاف حدود ۳۸- را نشان می دهد. یعنی از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ در این دوره ۱۰ ساله سطح آب زیرزمینی در همان محدوده­ خط تراز مورد نظر حدود ۳۸ متر افت داشته است. کمترین تراز در این نقشه ۱۶۷۶ متر است و نسبت به خط تراز سال ۱۳۸۰ اختلاف ۱۲- متر را در محدوده­ تراز مورد نظر نشان می­دهد که در خط تراز ۱۲- متر افت سطح آب زیرزمینی بوده است. به طور متوسط در تمام سطح آب خوان در این دوره ۱۰ ساله حدود ۵/۳۰ متر افت اتفاق افتاده است .
شکل۴- ۱۱نقشه ترکیب خطوط تراز سال­های ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰
با توجه به شکل۴-۱۱ که ترکیبی از خطوط تراز سال­های ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰ است خطوط به طور واضحی افت را نشان می­دهد . جهت پیکان در شکل۴-۱۱ گویای این مسئله است که افت سطح آب زیرزمینی از جهت جنوب شرق به سمت شمال غرب است . یعنی بیشترین افت سطح در قسمت جنوبی و تا حدودی مرکز دشت بوده است و کمترین میزان افت در قسمت ­های شمال شرق و غرب و شمال بوده است. با توجه به این امر شیب هیدرولیکی از شمال به جنوب است. براساس شیب هیدرولیکی حرکت آب به سمت قسمت­ های جنوبی دشت باعث آبدهی بالاترو بهره برداری بیشتر در این قسمت ­ها از دشت شده و تابع این قضیه افت سطح آب هم بیشتر بوده ونتیجتا فروچاله­ها در این قسمت از دشت متمرکز شده ­اند. حال با توجه به این که فروچاله­ها در قسمت­ های جنوبی رخ داده است می توان گفت که در جاهایی که بیشترین افت سطح آب زیرزمینی را داشته فروچاله­ها اتفاق افتاده اند.
۴-۳-۳ تاثیر افت سطح آب زیرزمینی در توسعه و نشست زمین و فروچاله­ها
با توجه به توضیحاتی که درصفحات قبل ذکر شد تا زمانی که آب در بین منافذ آبرفتی وجود داشته باشد و تشکیل یک لایه آبخوان را داده باشد، بخاطر وجود آب رسوبات در بالاتر اگر فشاری هم وارد آورند مشکلی در سطح زمین به وجود نمی آورد چون تحمل این فشارهارا خواهند داشت. اما زمانی که شروع به بهره برداری بی رویه شود آنوقت است که تغذیه و برداشت در بیلان منفی قرار می­گیرد یعنی میزان برداشت از میزان تغذیه بیشتر می­ شود در این حالت با افت سطح آب زیرزمینی مواجه می شویم البته این امر در طول چند سال اتفاق می افتد و مسئله آن جدی می­ شود حال زمانی که تخلخل آبرفت­ها ازآب خالی می­ شود فضای خالی را هوا پر کرده و نتیجه این امر این می­ شود که ذرات تحمل وزن رسوبات بالایی خودرا ندارند. درنتیجه هرچه فشار بیشتر شود ذرات بیشتر به سمت عمق زمین حرکت کرده و به مرور ایجاد نشست در سطح زمین می­ کند . حال اگر سنگ بستر زیرین این آبرفت­ها آهکی باشد و دچار پدیده کارستیفیکاسیون هم شده باشد . حفره­هایی در داخل این آهک­ها ایجاد می­ شود با وجود انحلال این حفرات به سمت رویه سنگ بستر^[۲۹]گسترش پیدا می­ کنند زمانی که رویه سنگ بستر که مرز سنگ بستر با رسوبات بالایی خود است ضخامت آن کاهش می­یابد تحمل رسوبات بالایی خود را ندارد این امر موجب میشود که سقف حفرات شکسته شده و به طور ناگهانی ریزش رسوبات به داخل این حفرات صورت گیرد این پدیده در سطح زمین به صورت فروچاله نمود پیدا می­ کند.
کاهش سطح آب زیرزمینی و تاثیر آن در ستون خاک های پوشش سنگ بستر در محدوده دشت مورد نظر در رابطه با فرایند تسریع در ایجادفرونشست زمین عبارتند از شناخت موارد زیر :
۱-ازبین رفتن نیروی بالا نگهدار بازدارنده در سقف حفرات در توده سنگ آهکی که قبلا دارای ذخیره آب بوده اند.

۲-۲-۱۵- تعیین رواناب حاصل از شدت بارش نیم ساعته و یک ساعته با دوره بازگشت ۲ سال
و ۱۰ سال ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۴۱
۲-۲-۱۶- برآورد مقادیر رواناب در هر یک از واحدهای هیدرولوژیک …………………………………………………….۴۲
۲-۲-۱۶-۱- رابطه جاستین …………………………………………………………………………………………………………………….۴۳
۲-۲-۱۷- برآورد حجم رواناب فصلی و سالانه حوزه آبخیز سمبورچای…………………………………………………..۴۴
۲-۲-۱۸- محاسبه زمان تمرکز ………………………………………………………………………………………………………………..۴۴
۲-۲-۱۹- نیمرخ طولی آبراهه اصلی و شیب آبراهه اصلی حوزه………………………………………………………………۴۶
۲-۲-۲۰- برآورد دبی پیک سیلاب ………………………………………………………………………………………………………….۴۶
۲-۳- بررسی صحت و دقت نقشه­ها …………………………………………………………………………………………………………۴۷
۲-۴- تحلیل داده ­ها…………………………………………………………………………………………………………………………………..۴۷
۲-۴-۱- مدل وزنی طبقه ­بندی شده ………………………………………………………………………………………………………..۴۷
۲-۴-۲- روش مقایسه زوجی سلسله مراتبیAHP ………………………………………………………………………………….48
۲-۵- مکان­ یابی عرصه ­های مناسب استحصال رواناب ……………………………………………………………………………..۵۱
۲-۶- مکان­ یابی عرصه ­های مناسب استحصال رواناب با بهره گرفتن از الگوی سطح منبع متغیر …………………۵۱
فصل سوم: نتایج
۳- نتایج تحقیق و بحث در مورد آنها ……………………………………………………………………………………………………..۵۳
۳-۱- طبقه ­بندی اقلیمی ………………………………………………………………………………………………………………………….۵۳
۳-۲- نقشه پارامترهای موثر در ایجاد رواناب ………………………………………………………………………………………….۵۳
۳-۳- مقدار بارندگی در دوره بازگشت­های مختلف …………………………………………………………………………………۶۰
۳-۳-۱- مقدار بارش ………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۰
۳-۳-۲- حداکثر بارش ۲۴ ساعته …………………………………………………………………………………………………………..۶۰
۳-۳-۳- شدت بارندگی …………………………………………………………………………………………………………………………….۶۱
۳-۴- نتایج مطالعات شدت بارش …………………………………………………………………………………………………………….۶۲
۳-۵- تیپ­های اراضی ……………………………………………………………………………………………………………………………….۶۵
۳-۶- نقشه­های سنگ­شناسی و حساسیت سازندها به فرسایش ……………………………………………………………..۶۵
۳-۷- نتایج مطالعات نفوذپذیری خاک …………………………………………………………………………………………………….۶۷
۳-۸- تعیین گروه ­های اصلی خاک به روش SCS …………………………………………………………………………………..71
۳-۹- نقشه شاخص پوشش گیاهی ………………………………………………………………………………………………………….۷۲
۳-۱۰- نتایج بررسی واحدهای کاری مناسب ………………………………………………………………………………………….۷۳
۳-۱۱- تهیه نقشه رواناب حاصل از شدت بارش نیم ساعته و یک ساعته با دوره بازگشت ۲ سال و ۱۰
سال و مقادیر آن در هر واحد هیدرولوژیکی …………………………………………………………………………………………….۷۶
۳-۱۲- رواناب تولیدی از واحدهای هیدرولوژیکی …………………………………………………………………………………..۷۸
۳-۱۳- زمان تمرکز ………………………………………………………………………………………………………………………………….۸۰
۳-۱۴- دبی پیک سیلاب …………………………………………………………………………………………………………………………۸۱
۳-۱۵- وزن­دهی به پارامترها …………………………………………………………………………………………………………………..۸۲
۳-۱۶- معیار الویت­بندی داده ­ها ……………………………………………………………………………………………………………….۸۲
۳-۱۷- مکان­ یابی عرصه ­های مناسب برای استحصال رواناب …………………………………………………………………..۸۵

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۱۸- حجم رواناب فصلی و سالانه حوزه آبخیز سمبور چای ………………………………………………………………..۸۷
۳-۱۹- نقشه رواناب خالص تولیدی در منطقه ………………………………………………………………………………………۸۹
فصل چهارم: بحث و نتیجه ­گیری
۴-۱- بحث و نتیجه ­گیری ………………………………………………………………………………………………………………………..۹۱
۴-۲- محدودیت­های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………۹۴
۴-۳- نتیجه ­گیری کلی …………………………………………………………………………………………………………………………….۹۵
۴-۵- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………………..۹۶
منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۹۸
پیوست­ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………۱۰۳
فهرست اشکال
عنوان اشکال صفحه
شکل ۳-۱: نقشه مدل رقومی ارتفاعی ۵۴
شکل ۳-۲: نقشه کلاسه­بندی شیب ۵۵
شکل ۳-۳: نقشه کلاسه­بندی ارتفاعی ۵۶
شکل ۳-۴: نقشه جهت طبقه بندی شده در ۵ طبقه ۵۷
شکل ۳-۵: نقشه کاربری اراضی ۵۸