نام ترکیب
دمای جوش^°C
دانسیته
انحلال پذیری^٭

اتانول
۱۵۵
۷۹/۰
انحلال پذیر

^٭ گرم در لیتر آب در ۲۵ درجه سانتی ­گراد.
۱-۳-۲- وسایل و دستگاه ها
دستگاه و وسایل شامل یک دستگاه دو­پرتوئی مرئی _– فرابنفش مدل Varian 300bioساخت کشوراسترالیا٬ هیتراستیرر مدل IKA وترازوی تجزیه­ای سارتوریوس مدل BPS221 ساخت آلمان مورد استفاده قرار گرفتند.
۱-۳-۳- روش کار
الف- سنتز نانو­ذرات نقره:
ابتدا محلول­هایی با غلظت­های مشخص از نقره نیترات (۱۰۰ میلی­مولار)، سدیم بور هیدرات (۲۵ میلی­مولار) و سیترات سدیم (۱۰۰میلی­مولار)تهیه شد. مقدار ۴۰۰ میلی­لیتر آب مقطر در یک ظرف برای حذف دی­اکسید­کربن به مدت چند دقیقه جوشانده شد. پس از سرد شدن مقادیر مشخصی از محلول­های تهیه شده (نیترات نقره و سدیم بور هیدرات هر کدام ۱میلی­لیتر و سدیم سیترات ۲۴ میلی­لیتر) به آن اضافه گردید و توسط استیرر به مدت ۳۰ دقیقه هم­زده شد تا محلول روشنی از نانو نقره تشکیل گردد [۵۴].

ب- روش کار
در این تحقیق از روش استاتیک برای بررسی انحلال تارتاریک­اسید استفاده شد. برای تعیین حلالیت در دماهای مختلف به سیستمی در طول آزمایش نیاز بود تا دمای ظرف محتوی محلول را ثابت نگه دارد و همین‌طور در این مدت مخلوط کاملا هم­زده شود. بدین منظور از یک هیتر استیرر با قابلیت تنظیم دمایی و یک حمام آب در حال هم­خوردن که رویش قرار دارد ، استفاده شد و برای دقت بیشتر دمای حمام آب به طور مداوم توسط یک دماسنج دیجیتال کنترل می­شد.
برای اندازه‌گیری حلالیت ابتدا به اندازه کافی و اضافی ازتارتاریک اسید به مقدار مشخصی از حلال اضافه شد به طوری که مقداری از نمونه در ته ظرف بعد از رسیدن به حالت تعادل باقی بماند. مخلوط حل­شونده و حلال‌ تا رسیدن به حالت تعادل توسط همزن مغناطیسی به­هم­زده شد(۱۲ ساعت). بعد از رسیدن به حالت تعادل به مخلوط زمان کافی داده شد تا به یک محلول اشباع شفاف تبدیل شود (۵ ساعت). سپس مقداری از محلول شفاف فاز بالایی برداشته ودر یک ظرف از قبل توزین شده ، وزن آن تعیین شد. سپس نمونه توسط آب مقطر به حجم مشخصی رسانده شد. ۳ میلی­لیتر از محلول برداشته وبا محلول نانو نقره (۵/۰ میلی­لیتر) به حجم سل اسپکتروفتومتر رسانده شد. رنگ محلول نانو نقره بلافاصله از زرد به قهوه ای تغییر یافت . این تغییر رنگ به خاطر خاصیت رزونانس پلاسمون سطحی نانونقره وجذب سطحی تارتاریک اسید توسط نقره می­باشد.جذب محلول در۴۰۰ نانومتر اندازه ­گیری شد (ماکزیمم طول موج رزونانس پلاسمون سطحی پیک نانو نقره).
ابتدا در طول موج ماکزیمم با محلول­های استاندارد با غلظت مشخص در حلال آب یک منحنی کالیبراسیون رسم شد، سپس از روی منحنی کالیبراسیون (تغییرات ΔA در مقابل غلظت محلول تارتاریک اسید) غلظت حل­شونده به­دست آمد. حال با دانستن غلظت حل شونده می توان جرم و تعداد مول آن را محاسبه کرد.
a

شکل(۱-۶) . تغییر شدت پیک نانو نقره پس از افزودن تارتاریک اسید. a) محلول نانو­نقره b) محلول نانونقره+ ۰۱/۰ مول بر لیتر تارتاریک اسید c) محلول نانونقره+ ۰۳/۰ مول بر لیتر تارتاریک اسید d) محول نانونقره+ ۰۵/۰ مول بر لیتر تارتاریک اسید e) محلول نانونقره+ ۱/۰ مول بر لیتر تارتاریک اسید
تمام مراحلی که در قسمت بالا شرح داده شد برای حلال­‌های آب و اتانول در دماهای مختلف (از۲/۳۳۳-۲/۲۹۸) انجام شد.
فصل چهارم
بحث و نتایج
۱-۴-۱- مدت زمان به هم زدن محلول و رسیدن به حالت تعادل
برای به‌دست آوردن حلالیت باید محلول اشباع تهیه شود. محلول اشباع زمانی به دست می‌آید که حالت تعادل بین حل­شونده و حلال برقرار شود. برای رسیدن به حالت تعادل باید حلال و حل شونده زمان لازم برای برهم‌کنش باهم را داشته باشند. هم‌چنین جهت بالا بردن دقت و صحت کار، نمونه برداری از محلول جهت اندازه ­گیری حلالیت در زمانی بعد از خاموش شدن همزن مغناطیسی انجام شد.
۱-۴-۲- اثر دما بر حلالیت
مهم‌ترین عاملی که تأثیر زیادی بر حلالیت ترکیبات دارد دما است. اثر دما بر حلالیت به نوع برهم­کنش حلال و حل شونده بستگی دارد. اگر فرایند انحلال گرماگیر باشد، افزایش دما سبب افزایش حلالیت می شود، ولی اگر گرمازا باشد افزایش دما باعث کاهش حلالیت می‌شود. طبق داده های به‌دست آمده، حلالیت تارتاریک اسید در حلال های بررسی شده با افزایش دما زیاد می شود. جدول (۱-۴) نتایج حاصل از این تحقیق را نشان می‌دهند.

دما (کلوین)
۱۰^۲x^e
( x^e-x^c)/ x^e
۱۰^۲x^e
( x^e-x^c)/ x^e