۳ – ۱ مقدمه :
پایه هر علمی روش شناخت آن است و اعتبار و ارزش قوانین علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم بکار می رود. اکنون پژوهش در علوم انسانی روش علمی است که به بسیاری از مسائل و رویدادها به دیده تردید می نگرد و آنها را با روش های مخصوص و از ابعاد و جنبه های گوناگون بررسی می کند تا به علت آنها پی ببرد و راهکار و الگوی جدید جهت بهبود شرایط ارائه نماید. روش پژوهش به عنوان یک فرایند نظام مند برای یافتن پاسخ یک پرسش یا حل یک مسئله می باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در این فصل به روش شناسی تحقیق، روش و ابزار گردآوری داده ها،‌ روایی و پایایی پرسشنامه، جامعه آماری و روش نمونه گیری و در نهایت روش تجزیه و تحلیل داده ها اشاره می گردد.
۳- ۲ روش شناسی تحقیق
تحقیق توصیفی آنچه را که هست توصیف و تفسیر می کند و به شرایط یا روابط موجود، عقاید متداول، فرآیندهای جاری، آثار مشهود یا روندهای در حال گسترش توجه دارد. تمرکز اصلی در درجه اول به زمان حال است، هر چند غالبا رویدادها و آثار گذشته را نیز که به شرایط موجود مربوط می شوند مورد بررسی قرار می‎دهد. (جان بست، ۱۳۷۱، ۱۲۵)‌ تحقیق توصیفی، شامل جمع آوری اطلاعات برای آزمون فرضیه یا پاسخ به سوالات مربوط به وضعیت فعلی موضوع مورد مطالعه می شود. (خاکی، ۱۳۸۹، ۲۱۰)
تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و از لحاظ نوع روش توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. تحقیق مورد نظر به این دلیل کاربردی است که نتایج تحقیق می تواند در بهبود عملکرد سازمان مورد مطالعه (‌بانک ملت استان اردبیل) کاربرد داشته باشد. و به این دلیل روش تحقیق توصیفی می باشد چونکه تحقیق حاضر وضعیت فعلی و موجود کیفیت زندگی کاری و رفتارهای ضد بهره ور کارکنان بانک ملت استان اردبیل را مورد مطالعه قرار می دهد. و دلیل همبستگی بودن تحقیق حاضر این است که محقق در صدد پیدا کردن روابط بین دو یا چند متغیر می باشد.
۳ – ۳ روش و ابزار گردآوری داده ها
در این تحقیق روش گردآوری اطلاعات از طریق روش میدانی و کتابخانه ای بوده و ابزار گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه صورت گرفته است. جهت تدوین مبانی نظری و پیشینه تحقیق از روش کتابخانه ای و جهت گردآوری داده ها از جامعه آماری مورد نظر از روش میدانی و از ابزار پرسشنامه استفاده شده است.
در پرسشنامه استفاده شده در تحقیق حاضر، برای اندازه گیری شاخص های تحقیق، سوالاتی با عنایت به اهداف تحقیق و ماهیت موضوعی پژوهش جهت ارزیابی پاسخ دهندگان از پارامترها به شکل پنج گزینه ای و بسته و در سطوح اندازه گیری رتبه ای طراحی شده است.
در این تحقیق به منظور بررسی رابطه بین مولفه های کیفیت زندگی کاری با رفتار ضد بهره ور کارکنان بانک ملت استان اردبیل، ۴۶ پرسش در قالب یک پرسشنامه تنظیم شده است که از ۴۶ پرسش مزبور، ۳۵ سوال مربوط به ابعاد کیفیت زندگی کاری است و ۱۱ سوال مربوط به ابعاد رفتار ضد بهره ور می باشد.
۳-۳-۱- پرسشهای مربوط به کیفیت زندگی کاری:‌
پرسشهای مربوط به کیفیت زندگی کاری با بهره گرفتن از پرسشنامه استاندارد ۳۵ سوالی ریچارد والتون برای سنجش کیفیت زندگی کاری تنظیم شده است.
در پرسشنامه مذکور برای سنجش ابعاد هشت گانه کیفیت زندگی کاری والتون از گویه های (۱ تا ۳۵) استفاده شده است بدین صورت که ابعاد: ۱- پرداخت منصفانه و کافی (گویه های ۱ تا ۴)‌ ۲– محیط کاری ایمن و بهداشتی (گویه های ۵ تا ۱۰)‌ ۳– توسعه قابلیت های انسانی (گویه های ۱۱ تا ۱۵)‌ ۴- فرصت رشد و امنیت مداوم (‌گویه های ۱۶ تا ۱۹)‌ ۵- یکپارچگی و انسجام اجتماعی (‌گویه های ۲۰ تا ۲۳)‌ ۶- قانون گرایی (گویه های ‌۲۴ تا ۲۷)‌ ۷- فضای کلی زندگی (گویه های ‌ ۲۸ تا ۳۰)‌ ۸- وابستگی اجتماعی زندگی کاری (گویه های ‌۳۱ تا ۳۵) می باشند که سطح اندازه گیری پرسشنامه ترتیبی و بر اساس مقیاس ۵ درجه ای لیکرت (کاملا راضی، راضی، نه راضی و نه ناراضی،‌ ناراضی، کاملا ناراضی)‌ مورد اندازه گیری قرار گرفته است. امتیاز درجه‎ها به ترتیب از ۱ تا ۵ برای گویه های مثبت می باشد.
۳-۳-۲- پرسشهای مربوط به رفتار ضد بهره ور:
در پرسشنامه تحقیق حاضر، جهت سنجش ابعاد رفتار ضد بهره ور از ۱۱ سوال استفاده شده است که گویه های (۳۶ تا ۴۶)‌ پرسشنامه را شامل می شود.
رفتار ضد بهره ور شامل چهار بعد می باشد که عبارتند از: ۱- انحرافات شخصیتی که با گویه های (۳۶ تا ۳۸)‌ و ۲- انحراف از تولید که با گویه های (۳۹ تا ۴۱)‌ و ۳ – انحرافات سیاسی که با گویه های (۴۲ تا ۴۳) و ۴- پرخاشگری فردی که با گویه های (۴۴ تا ۴۶) در پرسشنامه حاضر سنجیده شده اند. که برای سنجش گویه‎ها از مقیاس پنج گزینه ای طیف لیکرت (خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم، خیلی کم) استفاده شده است. امتیاز درجه ها به ترتیب از ۱ تا ۵ برای گویه های منفی می باشد.
۳ – ۴ روایی و پایایی پرسشنامه
۳-۴- ۱ روایی (اعتبار)‌ پرسشنامه:
مقصود از روایی آن است که وسیله اندازه گیری، بتواند خصیصه و ویژگی موردنظر را اندازه بگیرد. اهمیت روایی از آن جهت است که اندازه گیری های نامناسب و ناکافی می تواند هر پ‍ژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد (مارک، ۱۹۹۵، ۶۶)^[۱۱] اعتبار در اصل به صحت و درستی اندازه گیری محقق بر می گردد. روایی را به شکلهای مختلف طبقه بندی کرده اند که به تعدادی از آنها اشاره می کنیم: ۱- روایی محتوایی ۲- روایی نمادی (‌ظاهری)‌ ۳- روایی مربوط به ملاک ۴- روایی متضمن پیش بینی ۵- روایی سازه ۶- روایی همگرا ۷- روایی متمایز کننده. (خاکی، ۱۳۸۹، ۲۹۱-۲۸۸)
در این تحقیق سعی شده است که با شناخت ماهیت موضوع و نوع کار از یکسو و رعایت روحی و تمایلات پاسخ دهندگان از سوی دیگر و همچنین دقت در طراحی سوالات و انتخاب بهترین نحوه پاسخ گیری و ابهام زدایی از سوالات پرسشنامه و از همه مهمتر استفاده از سوالات استاندارد (پرسشنامه زندگی کاری والتون) و نیز دقت در پالایش اطلاعات جمع آوری شده و تجزیه و تحلیل آنها، روایی بیشتری به ابزار تحقیق داده شود. در این راستا با مساعدت اساتید مجرب بخصوص استاد راهنما پرسشنامه اصلی تهیه و مورد استفاده واقع گردید.
۳-۴- ۲ پایایی پرسشنامه:
پایایی^[۱۲] که واژه هایی مانند قابلیت اعتماد، ثبات و اعتبار برای آن به کار برده می‌شود، یکی از ویژگی های ابزار اندازه گیری (پرسشنامه یا مصاحبه یا سایر آزمون های علوم اجتماعی) است. مفهوم یاد شده با این امر سروکار دارد که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می دهد. ضریب پایایی نشانگر آن است که تا چه اندازه ابزار اندازه گیری ویژگی های با ثبات آزمودنی و یا ویژگی های متغیر و موقتی وی را می سنجد. برای محاسبه ضریب پایایی ابزار اندازه گیری شیوه های مختلفی به کار برده می‌شود.
یکی از روش های محاسبه پایایی استفاده از فرمول کرونباخ است. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه ها یا آزمونهایی که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کند بکار می رود. در این گونه ابزارها، پاسخ هر سوال می تواند مقادیر عددی مختلف را اختیار کند.
برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره های هر زیر مجموعه سوال های پرسشنامه (یا زیر آزمون) و واریانس کل را محاسبه کرد. سپس با بهره گرفتن از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه کرد.
که در آن:
تعداد زیر مجموعه سوال های پرسشنامه یا آزمون.
واریانس زیر آزمون ام.
واریانس کل آزمون.
مقدار صفر این ضریب نشان دهنده عدم قابلیت اعتماد و ۱+ نشان دهنده قابلیت اعتماد کامل است.
در این تحقیق نیز از ضریب آلفای کرونباخ برای پایایی پرسشنامه استفاده شده است که نتایج حاصل بدین صورت بوده است که ضریب آلفای کرونباخ برای گویه های متغیر رفتار ضد بهره ور ۸۶/ . و برای گویه‎های متغیر کیفیت زندگی کاری ۹۲/۰ بدست آمد. که برای پایایی یک پرسشنامه حداقل ضریب آلفای کرونباخ برای گویه ها باید ۷/۰ باشد.
جدول ۳ – ۱ ضریب آلفای کرونباخ

متغیر

تعداد سوال

ضریب آلفای کرونباخ

پرداخت منصفانه و کافی

در شرکتهای کوچک )تعداد کارکنان کمتر از 500 نفر( سهامداران تمامي هيأت نظارت را انتخاب میک‌نند. در سازما نهای متوسط، کارکنان یک سوم از هيأت نظارت 9 عضوی را تعیین میکنند و در شرکت های بزر گتر، کارکنان یک دوم از هيأت نظارت 20عضوی را تعیین مینمایند
پاسخگویی
‏پاسخگویی جوهره وجودی حاکمیت شرکتی است. همان طورکه گفته شد، هدف نهای حاکمیت شرکتی دستیابی به ۴ ‏مورد پاسخکویی شفافیت،عدالت ورعایت حقوق ذینفعان درشرکتها است. پاسخگوی، شاه بیت هدفهای حاکمیت شرکتی است. با پاسخگوی مناسب شرکتها، سه هدف دیکر (شفافیت، عدالت و رعایت حقوق ذینفعان)حاصل می شود.به عبارت دیکر، چو صدآمد نود هم پش ماست. به همین دلیل تعداد زیادی از صاحبنظران، پاسخگوی راجوهره حاکمیت شرکتی منامسب می دانند. ‏یافتن پاسخ دقیق درباره میزان اعتقاد وپایبندی مدیران واحدهای اقتصادی ایران به پاسخگوی، نیازمند انجام تحقیق جدی و گسترده است وبررسی دقیق متغیرهای فرهنگی، اقتصادی وسایر متغیرهای مداخله گر در این مورد ضروری است. با این همه با بررسی اجمالی وضعیت بازارسرمایه، ساختارمالکیت شرکتها و تفکیک ناچیز مالکیت از مدیریت و نزدیکی سیستم حاکمیت شرکتی در ایران به سیستم درون سازمانی، به نظر می رسد پاسخگویی نزد برخی از مدیران واحدهای اقتصادی ضرورتی نداشته و از اهمیت لازم برخوردار نیست. اصولا در این گونه سیتمهای حاکمیت شرکتی به دلیل تحقق نیافتن تفکیک محتوای مالکیت ازمدیریت وتاثیرسایرعوامل محیطی،پاسخگویی درسطح پایینی است. دورنبودن فیزیکی وذهنی سهامدارعمده از شرکت در این مورد نقشی اساسی ایفا می کند و در نتیجه پاسخگویی به مثابه وظیفه مدنظر مدیران حرفه ای نیست. در نتیجه فقط الزام قانونی، موجب رعایت آن درحد و حدود الزام قانونی است. الزام قانونی به حسابرسی، تهیه اطلا عات مورد نیاز بورس اوراق بهادار، از موارد الزام قانونی به پاسخگویی در ایران است. با عنایت به موارد پیشگفته، یادآوری این نکته ضروری است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بویژه سازمان حسابرسی و اخیرا حسابدارن ‌ « رسمی عضو جامعه حسابد اران رسمی ایران، نقش اساسی درگسترش پاسخگوی مدیران شرکتها در ایران داشته اند.(حساس یگانه،1385)

هزینه حقوق صاحبان سهام

تصميم گيري و قضاوت در مناسب ترين شيوه سرمايه گذاري باهدف بيشينه سازي ثروت سهامداران از جمله موضوعات بسيار مهم در حوزه مديريت مالي است. براي دستيابي به هدف فوق افزايش عايدات حاصل از سرمايه گذاريها و كمينه نمودن سرمايه دو راهكار مناسب تلقي مي­گردد. بر همين اساس اطلاع از هزينه سرمايه همواره در تصميمات شركتي نقش اساسي داشته است. دستيابي به نرخ هزينه مناسب در تعيين تركيب بهينه ساختار مالي شركت ها و به ويژه در كسب بهترين نتايج حاصل از عمليات به شكل سود آوري و افزايش قيمت سهام از اهميت خاصي برخوردار مي باشد. تحقيقات متعددي در خصوص نقش انتخاب خط مشي هاي مناسب با هدف كمينه نمودن هزينه سرمايه در كسب بهترين نتايج عمليات را صورت گرفته است. (ايسلي مائورين 2001) بطوريكه نتايج حاصله از آن بيانگر اين موضوع است كه در صورت عدم تغيير ريسك و فزوني بازده سرمايه گذاري بر هزينه سرمايه موجبات افزايش ثروت سهامداران پديد مي آيد و مازاد نرخ بازده سرمايه گذاري بر هزينه سرمايه منجر به تحصيل بازده اضافي براي سهامداران خواهد بود كه اين بازدهي در صورت عدم وجود نوع خاصي از سهامداران ممتاز متعلق به سهامداران عادي خواهد بود. لذا به بيان ساده نرخ هزينه سرمايه حداقل نرخ بازدهي است كه با دستيابي به آن ارزش شركت تغيير نمي كند. و مديران به عنوان نمايندگان صاحبان سهام بايد تلاش نمايند ساختار سرمايه شركت را به گونه اي تنظيم كنند كه هزينه سرمايه شركت حداقل و در نتيجه ارزش شركت و ثروت سهامداران حداكثر گردد. تقريبا در اكثر تصميم هاي مديريتي و مالي هزينه سرمايه از عوامل مهم و موثر به شمار مي آيد. مديران از هزينه سرمايه در مواردي چون:
1) اتخاذ تصميمات بودجه بندي سرمايه اي
2) استقرار ساختار بهينه
3) تصميم گيري نسبت به اجاره بلند مدت
4) جايگزيني اوراق عرضه
5) مديريت سرمايه در گردش
6) ساير موارد مشابه استفاده مي نمايند. ارزيابي هزينه سرمايه شركت براي مديران بدان دليل با اهيمت است كه مديران مي توانند به اين طريق به ارزيابي پروژه هاي سرمايه گذاري و تعيين بودجه بندي سرمايه اي خود بپردازند به همين جهت سرمايه گذاران نيز تمايل زيادي در راستاي ارزيابي خطرات كلي و سود مورد انتظار خود دارند تا بدان وسيله به ارزيابي فعاليت هاي شركت بپردازند (ميكائيل وپاقانو 2003) مفهوم هزينه سرمايه مبتني بر اين فرض است كه هدف شركت عبارت است از به حداكثر رساندن ثروت سهامداران است در واقع برهمين اساس بين تصميمات مالي شركت و تصميمات سرمايه گذاري ارتباط برقرار مي كند لذا با توجه به اهميت هزينه سرمايه تعيين عوامل تاثير گذار بر آن از اهميت خاصي برخوردار خواهد بود.
واژه و مفهوم سرمايه عبارت است از ميانگين موزون هزينه سرمايه شركت كه در مفهوم عام بيان مي شود و مفهوم سرمايه نيز شامل وجوه متعلق به صاحبان سهام شركت (سهامداران) مي باشد اما سرمايه در مفهوم خاص خود به غير از حقوق سهامداران كليه بدهي هاي بلند مدت شركت را در بر ميگيرد بطوريكه چنانچه به اين تفاوت توجه نشود مفهوم هزينه سرمايه و محاسبات آن ما را دچار چالش ذهني خواهد كرد. براي محاسبه متوسط هزينه بايد بتوانيم هزينه هر جزء تشكيل دهنده وجوه مالي شركت را محاسبه كنيم هزينه بدهي و هزينه سهام ممتاز، هزينه سرمايه صاحبان (مثلا هزينه سود تقسيم نشده يا سهام منتشر شده اخير) كلا اقلامي هستند كه ما در سمت چپ ترازنامه آن را نمايش بدهي و و بياني ديگر در تعريف مفهوم دارائي ها آن را مطابق با استانداردهاي حسابداري به شكل زير مورد تفسير قرار مي دهيم بطوريكه افزايش خالص دارائي هاي شركت اغلب با افزايش اين اقلام (حقوق صاحبان سهام و بدهي ها) همراه مي باشد.
با توجه به اينكه سرمايه به عنوان عامل مهمي در توليد سازمان نقش دارد همچون هر عامل ديگري براي شخصيت حقوقي شركت داراي هزينه مي باشد و اين به عنوان جزئي از مباني تئوريك حسابداري تحت عنوان تئوري مالكانه تعريف مي گردد بطوريكه هزينه هر جزئي از سرمايه ممكن است با ساير اجزا متفاوت باشد

ميانگين موزون هزينه سرمايه

شركت مي تواند تمام پول مورد نياز خود را از طريق انتشار سهام عادي تامين نمايد. ولي بيشتر شركتها از چندين نوع سرمايه استفاده مي كنند و آن را اجزاي تشكيل دهنده سرمايه مي نامند كه متداول ترين اقلام تشكيل دهنده آن عبارتند از سهام عادي، سهام ممتاز و اوراق قرضه. اجزاي تشكيل دهنده سرمايه داراي يك وجه مشترك هستند: سرمايه گذاراني كه اين وجوه را تامين كرده اند انتظار دارند كه از محل سرمايه گذاري خود به بازدهي مناسب دست يابند.
اگر همه سرمايه شركت تنها از طريق انتشار سهام عادي تامين شده باشد در آن صورت هزينه سرمايه اي را كه در بودجه بندي سرمايه اي محاسبه مي كنند همان نرخ بازده مورد نظر سهام عادي خواهد بود. ولي بيشتر شركتها از چندين نوع منبع براي تامين سرمايه خود استفاده مي كنند و به همين دليل وجود تفاوت در ريسك اين اوراق بهادار، منجر به ايجاد نرخ بازده مورد نظر متفاوتي خواهد شد بطوريكه در مفاهيم تئوريك مديريت مالي نرخ بازده مورد نظر هريك از اجزاي تشكيل دهنده سرمايه را هزينه بخشي از سرمايه مي نامند و هزينه سرمايه اي كه در تصميمات بودجه بندي سرمايه اي مورد توجه قرار مي گيرد ميانگين موزون هزينه اجزاي مختلف سرمايه تعبير مي شود اين درحالي است كه در متون مالي ما اين ميانگين موزون را به سادگي ميانگين موزون هزينه سرمايه مي ناميم. اما توجه به اين نكته ضروري است كه بيشتر شركت ها ساختار سرمايه منحصر به فردي دارند و براي منابعي كه از آنها سرمايه تامين مي كنند درصدهائي را در نظر مي گيرند تا حسب آن امكان محاسبه هزينه سرمايه را بصورت صحيح و با مباني منطقي داشته باشند، ولي اغلب به دلايل گوناگون كه ا زجمله آنها شرايط بازار و هزينه انتشار بالاي اوراق بهادار در كوتاه مدت مي باشد اين درصدها را رعايت نمي كنند. در چنين شرايطي براي پرهيز از خطاهاي كوتاه مدت لازم است ميانگين موزون هزينه سرمايه با فرض تداوم فعاليت اندازه گيري شود تا امكان محاسبه و برآورد صحيح منابع مورد نياز براي تامين سرمايه وجود داشته باشد و اتخاذ اين روش بصورت صحيح مهمترين نكته در محاسبات هزينه سرمايه به منظور انجام ارزيابي هاي صحيح در سطح سازمان مي باشد.
تعاريف هزينه هاي سرمايه و دسته بندي هزينه سرمايه:
الف)هزينه سرمايه واقعي
ب) هزينه سرمايه ضمني
هزينه سرمايه واقعي:
هزينه سرمايه حداقل نرخ بازدهي است كه كسب آن براي حفظ ارزش بازار شركت الزامي است. هزينه سرمايه به عنوان عامل اساسي در تصميم گيري هاي مرتبط با سرمايه گذاري بودجه بندي سرمايه اي مديريت سرمايه در گردش، استقرار ساختار بهينه مالي كمك به اندازه گيري عملكرد و تعيين ارزش شركت از طريق كمك به تنزيل جريانهاي نقدي مورد توجه قرار مي گيرد.
تعريف ديگري از مفهوم سرمايه:
مفهوم هزينه سرمايه بر اين فرض مبتني است كه هدف يك شركت عبارت است از به حداكثر رسانيدن ثروت سهامداران و بر همين اساس لازم است محاسبات لازم نسبت به هزينه كرد منابع مصرف شده براي سرمايه گذاري بصورت صحيح مورد محاسبه قرار گيرد.

مفهوم هزينه حقوق صاحبان سهام چيست؟

هزينه سرمايه به عنوان تعريف هزينه فرصت ناشي از همه سرمايه گذاري هاي انجام شده در يك بنگاه اقتصادي است.
در تعريف ديگري از هزينه سرمايه مي گوئيم كه هزينه سرمايه عبارت است از هزينه فرصت كليه سرمايه گذاريهاي انجام شده در يك بنگاه اقتصادي كه توسط مديريت شركت در تخصيص منابع سهامداران و طلبكاران انجام داده است.
هزينه فرصت: هزينه فرصت عبارت است از يك نتيجه از تصميم صورت گرفته در استفاده از منبع در اختيار براي سرمايه گذاري با بهره گرفتن از يك روش خاص مي باشد.
مفهوم كليه سرمايه گذاريها: مفهوم كليه سرمايه گذاريها عبارت است از كل مبلغ وجه نقد سرمايه گذاري شده براي يك كسب و كار را كليه سرمايه گذاريها كه ناشي از تحصيل منابع متعدد مي باشد را دربر مي گيرد. بدين ترتيب يك بنگاه اقتصادي در حقيقت بدنبال اندازه گيري هزينه فرصت كليه منابع تزريق شده به واحد تجاري مي باشد كه اين موضوع به خودي خود شامل بدهي ها و حقوق صاحبان سهام خواهد شد.
هزينه سرمايه ضمني يكي، از مباحث اصلي درادبيات مالي تصميم گيري و انتخاب راهكارهاي بهينه در خصوص سرمايه گذاري وجوه و ساختار سرمايه به منظور افزايش ارزش كلي واحد اقتصادي است در اين زمينه موضوع تامين مالي به طور اعم و هزينه سرمايه ضمني به طور اخص در كانون توجه قرار مي گيرد. تامين مالي در واحدهاي اقتصادي به شيوه هاي مختلف و با بهره گيري از منابع متعدد صورت مي گيرد. در خصوص انتخاب بهترين گزينه تامين مالي به عوامل متعددي دخيل هستند كه مهمترين آنها هزينه يا مخارج تامين مالي است كه در ادبيات مالي از آن به عنوان هزينه سرمايه ضمني ياد مي كنند. هزينه سرمايه ضمني به سه دليل مي تواند در مديريت مالي مهم باشد الف) براي تجزينه و تحليل درستي راجع به تصميمات مخارج سرمايه اي كه مهمترين تصميماتي هستند كه توسط شركت اتخاذ مي كند تخميني از هزينه سرمايه ضمني لازم است
ب) چندين تصميم ديگر مانند اجاره سرمايه اي تامين مالي بلند مدت و سياست سرمايه در گردش نياز به برآرودهائي از هزينه سرمايه ضمني دارد
ج) به منظور بيشينه كردن ارزش شركت بايد هزينه همه داده ها كمينه شده و شركت بايد در اين زمينه قادر به اندازه گيري سرمايه ضمني باشد.
هزينه سرمايه ضمني مقياس كلي ريسك پذيرفته شده به دست سرمايه گذاران و سهامدار است و با توجه به اينكه سهامداران مالكان شركت تلقي مي شوند از اين جهت آنها ترجيح مي دهند در شركت هائي سرمايه گذاري كنند كه بازده بالاتري داشته باشند به همين دليل شركت هائي كه هزينه سرمايه ضمني بالاتر و ريسك سيستماتيك بالاتري دارند سرمايه گذاران نرخ بازده بالاتري تقاضا مي كنند. پس مي توان نتيجه گرفت شركت هائي كه هزينه سرمايه ضمني كمتري دارند بهتر مي توانند نرخ بازده درخواستي سرمايه گذاران را فراهم سازند. بدين جهت اندازه گيري هزينه سرمايه ضمني و شناسائي علل تغيير آن مورد توجه زيادي قرار گرفته است.
در عمل مشكلات زيادي براي تخمين هزينه تامين مالي به عنوان حداقل نرخ بازده مورد انتظار براي تصميم گيري وجود دارد و با توجه به منابع مختلف براي تامين مالي ما با هزينه هر يك از اين منابع روبرو هستيم.حال اگر نرخ بازده مورد انتظار پروژه اي بالاتر از ميانگين موزون هزينه سرمايه آن باشد اين نوع سرمايه گذاري مي تواند داراي توجيه اقتصادي است. بايد توجه داشت كه هزينه واقعي يك منبع مالي ممكن است تنها شامل هزينه هاي آشكار نباشد و هزينه هاي پنهان را نيز در بر ميگيرد. به عنوان نمونه زماني كه استفاده از يك بدهي ارزان تر افزايش يافته در مقابل به علت بالا رفتن ريسك شركت هزينه سهام عادي افزايش يافته و افزايش صرف ريسك به وسيله سهامداران عادي به عنوان هزينه غير آشكار مالي از طريق بدهي انعكاس مي يابد. در واقع سرمايه گذاران با اطمينان از كسب بازده معقول از انجام سرمايه گذاري خود به مشاركت در بورس اوراق بهادار اقدام مي كنند و ايجاد اطمينان در بين سرمايه گذاران در واقع ابزار اصلي فعاليت مستمر بورس است.

چارچوب نظري مفهوم هزينه حقوق صاحبان سهام

از لحاظ مفهومي هزينه سرمايه يك شركت عبارت است از هزينه فرصت سرمايه گذار براي سرمايه گذاري در آن شركت با تخمين ميانگين موزون هزينه سرمايه در شركت، تلاش مي نمايد در جهت كمي كردن بازده متوسط مورد انتظار كليه سرمايه گذاران در شركت شامل: بدهي مرتبط با بستانكاران كوتاه مدت و دراز مدتي كه به آنها بهره تعلق مي گيرد سهامداران ممتاز و سهامداران عادي است. در اين مدل هزينه سرمايه شركت به صورت ميانگين موزون محاسبه مي شود كه وزنهاي آن برحسب ارزشهاي منابع مختلف سرمايه بكار گرفته شده براي سرمايه گذاري تعيين مي شوند.

پیشینه تحقیق

تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
فی فیو (2012) در مطالعه خود که در مورد شرکت های پذیرفته شده در بورس آمریکا انجام شده است به بررسی رابطه بین حاکمیت شرکتی و هزینه حقوق صاحبان سهام و هزینه سرمایه بدهی پرداخته است. یافته های او حاکی از این است که شرکت های با حاکمیت مطلوب با هزینه حقوق صاحبان سهام و هزینه سرمایه بدهی کمتری در یک محیط بین المللی مواجه اند. همچنین نتایج نشان می دهد زمانی که شرکت در معرض ریسک بالایی قرار دارد حاکمیت شرکتی برای طلبکاران اهمیت بیشتری دارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سید ذوالفقار علی شاه و صفدر علی بوت ( 2009) در تحقیقی که در بازار بورس اوراق بهادار پاکستان انجام دادند با مطالعه بر روی نمونه ای بالغ بر 114 شرکت به بررسی تاثیر حاکمیت شرکتی بر هزینه حقوق صاحبان سهام پرداختند. آنها در این تحقیق اندازه گیری حاکمیت شرکتی را از طریق اختصاص وزن به مجموعه ای از متغیرهای مرتبط با آن انجام و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش پانل دیتا استفاده کردند. نتایج یافته ها نشان می دهد که بین اندازه مالکیت مدیران و اندازه هیئت مدیره با هزینه حقوق صاحبان سهام رابطه منفی و بین استقلال هیئت مدیره، استقلال کمیته حسابرسی و حاکمیت شرکتی با هزینه حقوق صاحبان سهام یک رابطه مثبت معناداری وجود دارد.
روملیدا مازوتا و استفانا ولتری (2012) در پژوهش خود به بررسی ارتباط بین حاکمیت شرکتی و هزینه حقوق صاحبان سهام شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار ایتالیا پرداختند. ایشان در مطالعه خود استقلال هیئت مدیره، اندازه هیئت مدیره، وجود کمیته های داخلی و استقلال کمیته های داخلی را به عنوان متغیرهای شاخص کیفیت حاکمیت شرکتی در نظر گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد که ارتباط معناداری بین کیفیت حاکمیت شرکتی و هزینه حقوق صاحبان سهام وجود دارد.
هو و ونگ^[20](2001) در تحقيقي با عنوان ” مطالعه ارتباط بين ساختار حاكميت شركت و توسعه افشاي اختياري اطلاعات“ هدف اوليه تحقيق خود را آزمايش يك چارچوب تئوريكي در ارتباط با چهار ویژگی اصلي حاكميت شركتي با حوزه و گستره ی افشاي اختياري اطلاعات در شركت هاي پذيرفته شده هونگ كنگي عنوان كردند. اين خصيصه هاي حاكميت شركت عبارتند از (1) نسبت مديران مستقل به كل مديران در هيات مديره (2) وجود يك كميته حسابرسي اختياري در شركت (3) وجود شخصيت هاي غالب و مسلط ( مديراجرايي ارشد و رئيس هيات مديره )در شركت (4)در صد اعضاي خانواده اي در هيات مديره. آنها در تحقيق خود فرضيات زير را بنا نهادند:
: H1شركت هايي كه نسبت مديران غير اجرايي مستقل در هيات مديره آنها بيشتر است به احتمال زياد افشاي اختياري اطلاعات در آنها بيشتر است.
:H2 شركت هايي كه داراي كميته حسابرسي هستند احتمال افشاي اختياري اطلاعات در آنها بيشتر است.
: H3شركت هايي كه مديران اجرايي مسلط را بعنوان رئيس هيات مديره استخدام مي كنند احتمال افشاي اختياري اطلاعات در آنها كمتر است.

فرضیه اصلی) بین حمایت سازمانی ادراک شده با اعتماد سازمانی در دانشگاه بوعلی‌سینا رابطه وجود دارد.
بر اساس اطلاعات جدول(۹-۴) بین حمایت سازمانی ادراک شده و اعتماد سازمانی در دانشگاه بو علی سینا همدان رابطه­ مثبت و معنادار وجود دارد. به عبارتی با افزایش حمایت سازمانی ادراک شده، اعتماد سازمانی نیز افزایش می­یابد که با نتیجه پژوهش کلپ و ییلمازتورک(۲۰۱۲)، نوروزی(۱۳۹۱)، حاجی کریمی و همکاران(۱۳۹۱)، عریضی و گل­پرور(۱۳۸۸)، طالقانی، دیواندری و شیرمحمدی(۱۳۸۸)، فرهنگ و همکاران(۱۳۸۹)،چیانگ و اچسیه(۲۰۱۲)، ، روشا(۲۰۰۸)، دی کونینک(۲۰۱۰)، واینی، شور و بومر(۲۰۱۰)، ویلسون و تروپ(۲۰۱۰)، استون ،بنانت و لیدن(۲۰۱۱)، ییلماز و اتالی(۲۰۰۹)، سینگ و اسریواستاوا (۲۰۰۹)، کاسپر و همکاران(۲۰۱۱)، شفیع پورمطلق و همکاران(۱۳۹۰)، امیرکافی و هاشمی نسب (۱۳۹۲)، دعایی و برجعلی­لو(۱۳۸۹)، نادی و مشفقی(۱۳۸۸)، رضایی­راد و دعایی(۱۳۹۱) و همتی‌نژاد و همکاران(۱۳۹۰) همسو می­باشد اما با نتیجه­ پژوهش طالقانی، دیواندری و شیرمحمدی(۱۳۸۸)، عریضی سامانی، دیباجی و صادقی(۱۳۹۰)، خنیفر و همکاران(۱۳۸۸)، کاسپر و همکاران(۲۰۱۱)، ریبری(۲۰۰۵) و آیکن و اسکین (۲۰۰۵) در خصوص رابطه حمایت سازمانی ادراک شده با تعارض کار – خانواده همسو نمی ­باشد. در واقع می­توان بیان داشت که کارکنان سازمان با درک حمایت از سوی سازمان به این باور می­رسند که سازمان آنها را با ارزش می­داند بنابراین این نوع حمایت می ­تواند زمینه اعتماد کارکنان را به سازمان را فراهم کند و باعث کارایی و اثربخشی سازمان در زمینه رسیدن به اهداف نهایی سازمان شود. لذا باید اشاره نمود که ایجاد حمایت در سازمان و ادراک آن از سوی کارکنان می تواند زمینه ساز بروز اعتماد و ابعاد آن در سطح سازمان شود و زمینه موفقیت افراد که لازمه موفقیت سازمان است را فراهم آورد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فرضیه ­های ویژه
فرضیه ۱) بین حمایت سازمانی ادراک شده با اعتماد جانبی در دانشگاه بوعلی‌سینا رابطه وجود دارد. بر اساس اطلاعات جدول (۱۰-۴)، بین حمایت سازمانی ادراک شده با اعتماد جانبی در دانشگاه بو علی سینا همدان رابطه وجود دارد. به عبارتی هر چه حمایت سازمانی ادارک شده بالاتر باشد، اعتماد جانبی افزایش می­یابد و بالعکس.که با نتیجه پژوهش سقاییان و سمیع(۱۳۹۱)، شیرازی، خداوردیان و نعیمی (۱۳۹۱) همسو می­باشد. اگر کارکنان در تعامل با همکاران خود مشاهده کنند که آن­ ها صادقانه عمل می­ کنند، به قول خود وفادارند، ثبات رفتاری دارند، وظایف خود را به خوبی انجام می­ دهند، نگران آسایش یکدیگر هستند و …، به آن ها اعتماد کرده و در زمانی که همکارانشان نیاز به کمک داشته باشند، مثلا وقتی حجم کاری سنگینی دارند و یا غیبت داشته باشند، سعی می­ کنند در انجام وظایف به آن­ها کمک کنند. سینگ و اسریواستاوا (۲۰۰۹)، عقیده دارند وجود اعتماد در سطوح فردی، افراد را بر می­انگیزاند تا در رفتارهای کاری مثبت مانند رفتارهای شهروندی سازمانی، مشارکت کنند. تحقیق الونن و همکاران (۲۰۰۸)، نیز نشان داد مواردی از قبیل : افزایش قابلیت اطمینان کارکنان، ارتقای شایستگی کارکنان و بهبود حس خیرخواهی کارکنان نسبت به همکاران می­توانند موجب ارتقای اعتماد افقی شوند.
فرضیه ۲) بین حمایت سازمانی ادراک شده با اعتماد عمودی در دانشگاه بوعلی‌سینا همدان رابطه وجود دارد.
براساس اطلاعات جدول (۱۱-۴)، بین حمایت سازمانی ادراک شده و اعتماد عمودی در دانشگاه بوعلی‌سینا رابطه مثبت و معنادار وجود دارد؛ به عبارتی هرچه حمایت سازمانی ادارک شده بالاتر باشد، اعتماد عمودی افزایش می یابد و بالعکس. که با نتیجه پژوهش سقاییان و سمیع(۱۳۹۱) و شیرازی، خداوردیان و نعیمی (۱۳۹۱)همسو می­باشد. تحقیق عسگری و همکارانش(۲۰۰۸)، نشان داد اگر تعاملات مدیر با کارکنانش تعاملاتی صادقانه، مبتنی بر اعتماد، تبادل احساسات و همراه با مشورت با کارکنان باشد، روابط بین مدیر و کارکنان بهبود می یابد. و در سایه چنین تعاملات خوبی، تعهد کارکنان به مدیر و سازمانشان افزایش پیدا کرده و ترک خدمت و جابجایی کاهش می­یابد. مدیری که در تصمیم ­گیری­های خود با کارکنان مشورت می­ کند، با کارکنان خود با احترام رفتار می­ کند، به گونه ­ای عمل می­ کند که کارکنان وی را محرم اسرار خود می­دانند و مواردی از این قبیل، باعث می­شوند که کارکنان به چنین مدیری اعتماد کنند و همه تلاش خود را در انجام وظایف سازمانی و همچنین کمک کردن به دیگران بکار گیرند.
فرضیه ۳) بین حمایت سازمانی ادراک شده و اعتماد نهادی در دانشگاه بوعلی‌سینا همدان رابطه وجود دارد.
براساس اطلاعات جدول (۱۲-۴)، بین حمایت سازمانی ادراک شده و اعتماد نهادی در دانشگاه بوعلی‌سینا همدان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد؛ به عبارتی هرچه حمایت سازمانی ادارک شده بالاتر باشد، اعتماد نهادی افزایش می­یابد و بالعکس. که با نتیجه پژوهش سقاییان و سمیع (۱۳۹۱) و شیرازی، خداوردیان و نعیمی(۱۳۹۱) همسو می­باشد. الونن و همکارانش(۲۰۰۸)، معتقدند هنگامی که:۱- سیستمهای ارتقای کارکنان به گونه ای باشد تا همه افراد و گروه ها در سازمان امکان ارتقای و پیشرفت داشته باشند؛ ۲- اهداف، مأموریت و رسالت سازمان برای کارکنان مشخص و مورد پذیرش آن­ها باشد؛۳- کارکنان از استراتژی سازمان آگاهی داشته باشند ؛۴- فرایندهای مربوط به تولید محصول از کیفیت بالایی برخوردار باشند، اعتماد کارکنان به سازمانشان افزایش پیدا می­ کند. چنین کارکنانی به دلیل دوست داشتن محیط کار خود، احتمالاً از انجام اقداماتی که در حدود وظایفشان قرار نمی­گیرد، ولی به بهبود تصویر سازمان و همکارانشان کمک می­ کند، دریغ نمی­کنند.
فرضیه۴) بین حمایت سازمانی ادراک شده و اعتماد سازمانی در دانشگاه بوعلی‌سینا همدان به لحاظ متغیر جنسیت و وضعیت استخدامی (رسمی، پیمانی، قراردادی و شرکتی) تفاوت وجود دارد.
بر اساس اطلاعات جدول (۱۳-۴) نتایج آزمونt برای گروه های مستقل نشان داد هرچند میانگین حمایت سازمانی ادراک شده کارکنان مرد (۵۶/۳) بزرگتر از میانگین حمایت سازمانی ادراک شده کارکنان زن (۴۸/۳) است اما این تفاوت در سطح ۵% معنادار نیست؛ زیرا (۰۵/۰p>). این یافته با نتیجه پژوهش امیرکافی و هاشمی نسب(۱۳۹۲)، طالقانی، دیواندری و شیرمحمدی(۱۳۸۸) همسو می­باشد اما با یافته زکی(۱۳۸۵) ، عریضی و گل پرور(۱۳۸۸) همخوانی ندارد زیرا در این پژوهش­ها میانگین حمایت سازمانی ادراک شده کارکنان زن بیشتر از کارکنان مرد است. همچنین میانگین اعتماد سازمانی کارکنان مرد (۸۱/۲) بزرگتر از میانگین اعتماد سازمانی کارکنان زن (۷۰/۲) است اما این تفاوت در سطح ۵% معنادار نیست؛ زیرا (۰۵/۰p>). این یافته پژوهش با با یافته پژوهش خجسته بوجار(۱۳۸۸)، استوارت^[۲۲۱](۲۰۰۴)، باری^[۲۲۲](۲۰۰۸) و هیل^[۲۲۳](۲۰۰۷) همخوانی دارد اما با یافته کلپ و ییلمازتورک^[۲۲۴](۲۰۱۲) ، باچن، کروسن و سلنیک^[۲۲۵](۲۰۰۸) و رحیمی(۱۳۸۵) همخوانی ندارد. بنابراین نظر کارکنان زن و مرد در مورد میزان حمایت سازمانی ادراک شده و اعتماد سازمانی مشابه است.
بر اساس اطلاعات جدول (۱۴-۴) در میزان حمایت سازمانی ادراک شده کارکنان به لحاظ وضعیت استخدامی تفاوت معناداری مشاهده می­ شود(۰۳۳/۰= P و ۹۵۱/۲= _{(۲۴۶ و ۳)}F). به همین دلیل فرضیه مربوط به تفاوت کارکنان با وضعیت استخدامی مختلف، در متغیر حمایت سازمانی ادراک شده تأیید می شود. چون تفاوت ها معنادار شده است آزمون تعقیبی نیز انجام می­ شود. نتایج آزمون تعقیبی توکی در جدول (۱۵-۴) نشان داد که حمایت سازمانی ادراک شده کارکنان پیمانی نسبت به کارکنان رسمی بیشتر است، اما بین کارکنان با سایر وضعیت استخدامی تفاوت معناداری مشاهده نشد. همچنین بر اساس اطلاعات جدول (۱۴-۴) در میزان اعتماد سازمانی کارکنان به لحاظ وضعیت استخدامی تفاوت معناداری مشاهده نمی­ شود(۸۳۲/۰= P و ۲۹۱/۰= _{(۲۶۶ و ۳)}F). به همین دلیل فرضیه مربوط به تفاوت اعتماد سازمانی کارکنان با توجه به وضعیت استخدامی آنان، رد می­ شود. چون تفاوت­ها معنادار نشده است آزمون تعقیبی نیز انجام نمی­ شود.
فرضیه ۵) حمایت سازمانی ادراک شده مؤلفه های اعتماد سازمانی را در دانشگاه بوعلی‌سینا همدان پیش بینی می­ کند.
نتایج جدول (۱۶-۴) بیانگر آن است که ۶/۱۳درصد از تغییرات اعتماد جانبی کارکنان توسط حمایت سازمانی ادراک شده آنان تبیین می­گردد. که با نتیجه پژوهش سقاییان و سمیع(۱۳۹۱) همسو می­باشد.
نتایج جدول (۱۷-۴) بیانگر آن است که ۸/۲۶درصد از تغییرات اعتماد عمودی کارکنان توسط حمایت سازمانی ادراک شده آنان تبیین می­گردد. که با نتیجه پژوهش سقاییان و سمیع(۱۳۹۱) همسو می­باشد.
نتایج جدول (۱۸-۴) بیانگر آن است که ۳/۳۱درصد از تغییرات اعتماد نهادی کارکنان توسط حمایت سازمانی ادراک شده آنان تبیین می­گردد. که با نتیجه پژوهش سقاییان و سمیع(۱۳۹۱) همسو می­باشد.

۴-۵٫ نتیجه ­گیری کلی:

از بررسی نتایج فرضیه ­ها و سوالات پژوهش و بحث­های مربوط به هر یک از آن­ها می­توان نتیجه گرفت وضعیت حمایت سازمانی ادراک شده و اعتماد سازمانی کارکنان بوعلی سینا همدان کمتر از حد متوسط قرار دارد همچنین بین حمایت سازمانی ادراک شده با اعتماد سازمانی رابطه معناداری وجود دارد. بنابراین هرچه حمایت سازمانی ادارک شده بالاتر باشد، اعتماد سازمانی افزایش می­یابد و بالعکس، و هر چه کارکنان مورد حمایت سازمان قرار گیرند اعتماد آن‌ها نسبت به همکاران خود، مدیران و همچنین اعتماد آن‌ها نسبت به ساختار و فرآیندهای سازمانی مانند سیاست‌های منابع انسانی بیشتر می‌شود. علاوه بر این نتایج آزمون t برای گروه ­های مستقل نشان داد که بین دیدگاه کارکنان زن و مرد در خصوص حمایت سازمانی ادراک شده و اعتماد سازمانی به لحاظ متغیر جنسیت تفاوت معناداری مشاهده نمی­ شود. و در میزان حمایت سازمانی ادراک شده از دیدگاه کارکنان به لحاظ وضعیت استخدامی تفاوت معناداری مشاهده می­ شود ولی در خصوص میزان اعتماد سازمانی به لحاظ وضعیت استخدامی تفاوت معناداری مشاهده نمی شود.همچنین نتایج تحلیل رگرسیون یک متغیره نشان داد که حمایت سازمانی ادراک شده می تواند مولفه های اعتماد سازمانی را پیش بینی کند.

۵- ۵٫ پیشنهاد­ها

در این تحقیق بر اساس یافته­های پژوهشی و مبانی نظری، پیشنهاد­های تحقیق در دو زمینه­ پیشنهاد­های کاربردی و پیشنهاد­های پژوهشی ارائه می­ شود.

۱-۵-۵٫ پیشنهاد­های کاربردی

– با توجه به نتایج سوال (۱) که نشان داد میانگین حمایت سازمانی ادراک شده در دانشگاه بوعلی­سینا کمتر از حد متوسط می باشد توصیه می­ شود که
۱) مدیران دانشگاه با ارائه­ حمایت سازمانی از کارکنان خود از طریق اقداماتی همچون اعطای تسهیلات، مشارکت در تصمیم ­گیری مرتبط با کارکنان ، قدردانی از تلاش­ها و زحمات آنها، برقراری روابط دوستانه و اعمال سبک­های رهبری انسان گرایانه، در راستای افزایش اعتماد سازمانی خود کوشش کنند تا از این طریق به کارایی و اثربخشی مطلوب برسند.
۲). توصیه می­ شود مدیران دانشگاه به مسایل خانوادگی کارکنان بیشتر توجه کنند ، چون. مشکلات خانوادگی افراد بر کار آنها و کارایی سازمان تاثیر بسزایی دارد. مسئولان دانشگاه باید افراد را تا جایی که وارد حوزه خصوصی آنها نمی­ شود کمک کنند.
مدیران دانشگاه در جهت بهبود حمایت احساسی و عاطفی کارکنان خود در موقعیت­های دشوار به نحوی با آنان برخورد کنند که احساس کنند می­توانند به سازمان تکیه کنند.
با توجه به اینکه حمایت سازمانی نهایتاً توسط فرد ادراک می شود بسیار مهم است که مدیران از فرایندهای ادراکی در ذهن افراد نسبتاً آگاه باشند؛ یعنی مدیران باید بتوانند ادراک فرد از حمایت های سازمانی را تحلیل کنند.
پیشنهاد می­ شود مدیران دانشگاه برای ارزش­های انسانی کارکنان اهمیت قائل شوند و با آنها با احترام برخورد کنند تا آنها هم در مقابل اعتماد سازمانی بیشتری نشان دهند و در نهایت نیز سازمان به موفقیت دست یابد.
توصیه می­ شود مدیران دانشگاه هم از لحاظ مادی نظیر اضافه­کاری، وام و غیره و هم از لحاظ معنوی نظیر تشویق در گروه، برگزاری جشن به مناسبت های مختلف و… سعی کنند حمایت سازمانی را جلب نمایند.
مدیریت دانشگاه بهتر است این احساس را در کارکنان ایجاد نماید که به نیازها ی آنها توجه می شود و آنها از حمایت اجتماعی مدیریت برخوردار هستند و مدیران نسبت به نیازهای آنها احساس مسئولیت می­ کنند.
با توجه به نتیجه­ سوال (۲) که نشان داد میزان میانگین اعتماد سازمانی در دانشگاه بو­علی­سینا همدان کمتر از حد متوسط می­باشد، پیشنهادات زیر مطرح می­ شود:
پیشتهاد می­ شود رفتار مدیران، امور روزمره دانشگاه و همچنین اهداف و برنامه ­های دانشگاه به کارکنان بصورت شفاف و روشن باشد زیرا این­کار باعث تقویت جو اعتماد در سازمان می­گردد.
توصیه می­ شود مدیران دانشگاه به تعهدات و وعده های خود پایبند بوده و جامعه عمل بپوشانند. و این باعث می­گردد که آنها از این طریق ، از اعتبار لازم در سازمان برخوردار شوند و اعتماد کارکنان را نسبت به خود جلب کنند.
از آنجایی که میانگین اعتماد عمودی در بین کارکنان از میانگین اعتماد جانبی و اعتماد نهادی کارکنان پایین تر بود، مدیران دانشگاه همواره سعی کنند هر از گاهی جلسات غیر رسمی بین کارکنان و جلسات پرسش و نیز پاسخ برگزار کنند و کارکنان را در جریان اطلاعات سازمان در مورد عملکرد و اهداف سازمان به منظور پیشگیری از وقوع هر گونه مشکلات کاری قرار دهند و به پیشنهاد کارکنان در مورد بهبود روش­ها و وظایف سازمانی اهمیت دهند.
توصیه می­ شود دانشگاه از نظام پیشنهادها استفاده کند و برای کارکنانی که بهترین پیشنهاد ها را برای حل مشکلات سازمانی و یا بهبود روش­های انجام کار می­ دهند، پاداشی در نظر بگیرد.
برای ارتقای اعتماد سازمانی، دانشگاه می ­تواند با کمک موسسات مشاوره ای از جلسات آموزش حساسیت استفاده کند. آموزش حساسیت، روشی برای ارتقای مهارت و توان اجتماعی افراد یا فنی برای بهبود و ارتقای ارتباطات بین افراد است. هدف از این روش، افزایش خودآگاهی، رشد خصوصیات شخصی، افزایش حساسیت و یادگیری روش­های رفتار خود و دیگران ، و توسعه آگاهی های افراد در مورد الگوهای رفتاری خود و دیگران است که ممکن است خود یا دیگران نسبت به آن حساسیت داشته باشند. آموزش حساسیت به ارتقای اعتماد کارکنان به یکدیگر و اعتماد متقابل بین کارکنان و مدیران کمک می­ کند.
برای ایجاد اعتماد درون سازمان، پیشنهاد می­ شود اعضای سازمان در برقراری ارتباط صادقانه با همکاران و مدیریت احساس امنیت کنند. برای توسعه اعتماد بهتر است که مدیریت و کارکنان از انتظارات یکدیگر آگاه باشند و به منظور ایجاد وضعیتی آکنده از اعتماد، خود را مسئول بدانند.
پیشنهاد می­ شود که سیستم پرداخت حقوق و دستمزد و پاداش مورد بازبینی قرار گیرد و میزان دریافتی کارکنان متناسب با میزان داده ­های آنها به سازمان و میزان تلاش آنها در سازمان باشد. سیستم پاداش باید سطح بالای اعتماد را در سازمان به وسیله پاداش دادن به رفتارهای اعتمادساز و تنبیه رفتارهای غیر قابل اعتماد ، تشویق کند. در واقع نظام جبران خدمات باید به گونه ای طراحی شود که به تلاش بیشتر و پیشرفت ارج نهد.
مدیران دانشگاه از توانایی­های لازم برای برقراری ارتباط شبکه ای با سازمانهای دیگر برخوردار باشند. عدم توانمندی از این مهارت موجب کاهش ارتباطات و اطلاعات در حوزه ­های مختلف سازمانی و بروز بی ­اعتمادی بین کارکنان سازمانها می­ شود.
بهتر است مدیران برای نشان دادن شایستگی­های مدیریتی خود با فناوریهای نوین به ویژه فناوری اطلاعات آشنایی کامل داشته باشند. آشنایی با این فناوری ها و سیستم­ها موجب اصلاح، کاهش هزینه و دسترسی آسان مردم به خدمات نوین می­ شود و این خود موجب تقویت اعتماد سازمانی می­گردد.
پیشنهاد می­ شود راه­ های ایجاد اعتماد به کارکنان آموزش داده شود و در درازمدت جهت نهادینه شدن اعتماد در سازمان فرهنگ­سازی و آموزش های غیررسمی در سطح سازمان گسترش یابد تا امکان افزایش تعهد فراهم شود.
سیستم پاداش می ­تواند سطح بالای اعتماد را در سازمان به وسیله تشویق و پاداش دادن به رفتارهای اعتماد ساز و تنبیه رفتارهای غیر قابل اعتماد تشویق کند.
توصیه می­ شود ساختار سازمان از محیط اعتمادزا حمایت کند. اگر در سازمان ارتباط­ها پایین و یا سایر پیش­نیازهای اعتماد وجود نداشته باشد، سازمان نخواهد توانست سطوح اعتماد را در سازمان بهبود ببخشد.

۲- ۵- ۵٫ پیشنهاد­های پژوهشی

پیشنهاد می­ شود پژوهشی مشابه این پژوهش در سایر دانشگاه­ها و در سایر استان­ها انجام شود و نتایج آنها با هم مقایسه شود.
تلاش شود این موضوع با بهره گرفتن از روش تحقیق کیفی نیز مورد مطالعه قرار گیرد.
مطالعه­ رابطه بین حمایت سازمانی ادراک شده با توانمند سازی کارکنان، تعهد سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی، رضایت شغلی و درگیری شغلی.

۶- ۵- محدودیت­های پژوهش

۱- ۶- ۵- محدودیت­های در اختیار یا کنترل محقق:

نمونه مورد مطالعه به کارکنان دانشگاه ­بوعلی­سینا همدان محدود شده است که این باعث نگرانی در تعمیم یافته­ ها می­ شود.
محدود کردن ابزار جمع­آوری اطلاعات به پرسشنامه و عدم استفاده از سایر روش­های جمع­آوری اطلاعات مانند مصاحبه و مشاهده و غیره.

۲-۶- ۵- محدودیت­هایی که کنترل آنها از عهده­ پژوهشگر خارج است:

ضعف فرهنگ پژوهش و با بی­میلی پاسخ دادن بعضی از کارکنان که ممکن است بر نتایج تحقیق تاثیر داشته باشد.

نوع نام موقعیت

کلیسا خراسان شمالی اسپاخو
طاطاوس، ،سرکیس تهران
وانک اصفهان
ارامنه، شمعون غیور فارس
کانتور، ارامنه قزوین
مسروپ مقدس، امانوئل مرکزی
مسیح مقدس، جزیره خارک بوشهر
مریم مقدس اردبیل
گریگوری، آنجلی همدان
کلیسای آبادان خوزستان
سنت استپاتوس، مریم مقدس آذربایجان شرقی
کلیسای سنندج کردستان
قلب مقدس کرمانشاه
تادئوس(قره کلیسا) آذربایجان غربی

مأخذ: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، ۱۳۹۰٫
۳-۳-زیارتگاه ها و اماکن مقدسه در ایران
بر اساس اعلام سازمان اوقاف و امور خیریه بیش از ۸۰۰۰ امام زاده درایران وجود داردکه از میان آن ها ۵۰۰ مورد بیش از سایرین مورد توجه عموم مردم قرار دارد یا اینکه مردم آن ها را بیشتر می شناسند. هم چنین بنابر آمار های موجود، استان فارس بیشترین تعداد امام زاده را به خود اختصاص داده است. بر اساس مستندات تاریخی، چند دلیل مهم در هجرت امام زاده ها به ایران موثر بوده است. یکی از مهم ترین این دلایل حکومت علویان در طبرستان بوده است و به همین سبب، تعداد بقاع متبرکه در استان مازندران و استان های که در مسیر حرکت به این استان بوده اند به نسبت سایر استان ها بالاتر است.
دلایل مهم دیگر مهاجرت امام زادگان به ایران، به ولایتعهدی امام رضا(ع) و سکونت ایشان در طوس بر می گردد. این مهاجرت به نوعی نقطه عطف مهاجرت فرزندان و نوادگان امام موسی کاظم(ع) به ایران محسوب می شود و مسیر طوس نیز یکی از مهم ترین اماکنی است که همواره محل تردد امام زادگان بوده است. یک دسته دیگر از امام زادگان نیز به سبب ستم های حکام بنی امیه و بنی عباس در دوران مختلف به ایران سفر کرده اند تا هم بتوانند از دست حاکمان ظالم رهایی یابند و هم مبارزات سیاسی خود را به دور از پایتخت حکام و با همکاری ایرانیان که به عشق و ارادت به سادات و علویان اشتهار داشته اند، دنبال کنند. در هر صورت با گذشت زمان، امام زاده ها و قبور سادات به بخش مهمی از فرهنگ اسلامی – ایرانی تبدیل شده و هم اکنون مزار آنان، مهم ترین مرکز تجمعات اجتماعی ایرانیان و بازتولید مراسم مذهبی و آئینی است. به عنوان نمونه برگزاری مراسم قالیشویان در مشهد اردهال در مهرماه هر سال به یکی از مهم ترین سنت های آئینی ایران تبدیل شده است یا آیین علم واچینی امام زاده محمد و هادی معروف به شاه شهیدان از دیگر مراسمی است که همه ساله بسیاری از افراد بومی و غیر بومی را به سمت خود جذب می کند.
مهمترین مکان های زیارتی در کشورمان عبارتند از:
۱٫حرم امام رضا(ع)
در سال های آغازین به خاک سپاری پیکر پاک امام، حرم مطهر به صورت بنایی ساده با مصالح ویژه آن دوران بنا شده بود؛ چنان که بقعه مطهر، تنها یک در ورودی ساده در پیش روی مبارک داشت و دارای تزیین هایی مختصر به سبک آن زمان بود. صفه های اضلاع حرم به جز صفه پیش رو، به سوی خارج از خانه بسته بود و بر فراز بقعه، تنها قبه ای وجود داشت. در آن سال های دور، زمین های اطراف حرم مطهر، همه خالی از سکنه بود و نوغان که یکی از دو قصبه معروف و معتبر طوس بود، تنها آبادی مسکونی محسوب می شد. نظارت دقیق حکام جور ب حرکات و سکنات شیعیان، منع آن ها از توجه به مرقد امام(ع) و درک فیض و زیارت، موجب شد که سال ها سپری شود و بنایی در خور و شایسته مضجع شریف حضرتش احداث نشود.
سرنجام، سال های سخت و سنگین به کندی سپری شد. عنایات خدای تعالی نسبت به روضه رضوی موجب شد که در آن روزهای اولیه و جو خاص آن زمان، حرم مطهر از هر گونه آسیبی محفوظ بماند تا آنجا که به خاطر رأفت خاصه حضرت، به صورت بروز کرامات پی در پی و معجزات، گره از کار دردمندان و نیاز آوران گشود. کثرت و تداوم کرامات امام، موجب شد که توجه و اقبال مردم و حاکمان آن زمان به ویژه بیشتر اهالی خراسان و مناطق دیگر زیاد شود و به ساخت و مرمت و تذهیب و تزئین و حفظ و نگهداری آن بنای مقدس کنند. در طول قرن های مختلف،ذ رجال کشورهای اسلامی، حکام و امرای خراسان و مردان با اخلاص و علاقمند به مقام شامخ ولایت و امامت، با صرف مبالغی در تجدید و عظمت آن کوشیده اند و ضمن تزیین آن با ایجاد بناها و بجای گذاشتن آثار، این مکان شریف را از جلوه های کهن هنری دوران گذشته مملو کردند. روضه منوره که پیکر مقدس حضرت رضا(ع) در آن مدفون است. زیر گنبدی زرین و باشکوه قرار دارد و هسته مرکزی بناهای آستان قدس رضوی به شمار می آید.
مدرسه بالاسری که اکنون اثری از آن بر جای نمانده است، در حاشیه غربی بازار معروف زنجیر(یکی از بازارهای معتبر و اصلی مشهد بوده که از صحنه کهنه تا بازار بزرگ، به موازات مدرسه دودر، بالاسر، پریزاد و مسجد گوهرشاد ادامه داشته است) در ناحیه بالاسر حرم مطهر امام رضا(ع) قرار داشته و از شمال به صحن انقلاب اسلامی و از جنوب به مدرسه پریزاد، از شرق به بیوتات متبرکه رضوی و از غرب به بازار زنجیر محدود می شده است. این مدرسه که به علت قرار داشتن در ناحیه بالاسر حرم مطهر امام هشتم(ع) به” مدرسه بالاسر” مشهور بود، از کهن ترین مدارس علمیه مشهد بشمار می آید. تاریخ بنای نخستین و بانی آنبه روشنی مشخص نیست؛ اما برخی تاریخ نگاران مثل عبدالمجید مولوی، فریزر جهانگرد انگلیسی و ابن بطوطه معتقدند که بانی آن شاهرخ امیر تیمور است.
از آن جا که در سده هشتم قمری حرم مطهر چندان وسعتی نداشته شاید مدرسه ای که ابن بطوطه در سفرنامه خود از آن یاد می کند سال ها بعد توسط شاهرخ تعمیر و مرمت شده است و سپس به نام «مدرسه شاهرخی» مشهور شده است. با توجه به اهمیت مدرسه بالاسر، جلسه های علمی و دروس حوزوی در سطوح مختلف آموزشی در این مدرسه برگزار می شد و طلاب و دانشجویان علوم دینی از محضر استادان و عالمان بزرگ و برجسته ای چون میرزا عبدالجواد، حاج میرزا عبدالکریم، حاج سید علی علم الهدی بهره مند می شدند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی تولیت آستان قدس رضوی با مطالعه و دقت در وقف نامه مدرسه و مشورت با صاحب نظران به این نتیجه رسیدند که زمین مدرسه به آستان قدس رضوی تعلق داشته و سپس به صورت مدرسه درآمده است. از این رو پس از تخریب مدرسه، دستور احداث رواق باشکوه و وسیعی در همان مکان را صادر کردند. این رواق در سه طبقه و با مساحت ۹۷۰۰ متر مربع، اکنون بزرگترین رواق حرم مطهر موسوم به دارالولایه است.
بنای حرم در طول تاریخ و به تدریج ساخته شد و گسترش یافت. در به وجود آمدن فضای کنونی حرم، مردان و زنانی بلند همت، در هر دوه ای از تاریخ ایران زمین، نقشی داشته اند که نام خود را تا ابد زیر نام حضرت رضا(ع) جاودانه کرده اند. هر کاشی و سنگی که بر دیوارهای حرم جای گرفته، نشان از عشق و ارادت مردمانی از این سرزمین به مولا و آقایشان حضرت رضا(ع) دارد. تاریخ موجود در کتیبه های حرم، از دوره سامانیان تا دوره قاجاریه را نشان می دهد. حقیقی که همه زائران دور و نزدیک حضرت رضا(ع) هم به آن معتقدند، این است که حرم از بعد از انقلاب به این طرف، چیز دیگری شده است؛ باشکوه تر و وسیع تر.
افزایش تصاعدی زائران، عدم گنجایش فضاهای باز و سرپوشیده حوزه حرم و رواق، عدم سهولت زیارت و آمد و رفت انبوه زائران و نظایر آن، آستان قدس رضوی را واداشت به راه های فکر کند که ضمن در نظر گرفتن مسائل اجتماعی، فرهنگی زیارتی و خدماتی، بهترین و آرام ترین فضاهای لازم برای زیارت و نیایش زائران فراهم شود. با عنایت تولویت آستان قدس رضوی، روند احداث فضاهای زیارتی، فرهنگی و خدماتی

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به سرعت افزایش یافت،به گونه ای که طی سال های اخیر،حجم عملیات اجرایی بالغ بر پنج برابر بناهای قبل از پیروزی انقلاب اسلامی است.زیربنای اماکن در طول ۱۲ قرن،حدود ۱۲ هکتار بود،در صورتی که از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون به ۹۰هکتار رسیده است.احداث بناهای سرپوشیده وفضاهای باز جدید،همراه با توسعه وترمیم بناهای گذشته،از رویکردهای اصلی این ساخت و سازها بوده،ضمن این که آستان قدس رضوی در این سال ها از توسعه فضاهای فرهنگی هم قافل نمانده است.
با احتساب تلاش های اخیر، از آغاز پیدایش حرم تاکنون،۲۶ بنای سرپوشیده به نام رواق،۹ فضای باز به نام صحن و ۴مدخل ورودی به نام بست در اطراف مضجع شریف رضوی ساخته شده است.
مشهد، مقدس ترین شهرایران،((محل شهادت))هشتمین امام شیعیان و مهم ترین مکان مذهبی در ایران است و هر ساله بالغ بر ۱۲ تا ۲۰میلیون نفر از آن دیدن می کنند.
۲٫حرم حضرت معصومه(س)
حرم حضرت فاطمه معصومه (س) در شهر مقدس قم نیز یکی دیگر از مهم ترین اماکن گردشگری مذهبی در کشور محسوب می شود که همه ساله میلیون ها زائر به سوی آن می شتابند.حرم حضرت معصومه(س) از جهات مختلفی حائز اهمیت است؛از جمله این که براساس مستندات تاریخی،امام رضا(ع) تنها همین یک خواهر تنی را داشته که وی به عشق ملاقات برادر به سمت طوس می شتابد،اما پس از حمله دشمنان به کاروان وی و پس از رسیدن به شهر قم پس از چند هفته به سبب بیماری فوت می کند و در این شهر دفن می شود.هم چنین در تاریخ ثبت شده که حضرت فاطمه معصومه(س) چنان به برادرش امام علی بن موسی الرضا ارادت داشته که همواره خود را به نام برادر معرفی و می فرموده است:((فاطمه اخت الرضا))

1. 1. مسجد مقدس جمکران

این مسجد در نزدیکی شهر مقدس قم،در دامنه کوه دو برادران و در ابتدای جاده کاشان واقع شده وهمواره پذیرای زائرینی از نقاط مختلف ایران و جهان می باشد.مسجد مقدس جمکران در طول سالیان گذشته،مکرر مرمت وتجدید بنا گردیده است.معتقدند که این مکان مقدس،تحت توجهات خاصه حضرت بقیه الله الاعظم(ارواحنا فداه) قرار دارد وآن حضرت از شیعیانشان خواسته اند که به این مکان مقدس روی آورند؛چرا که این مکان،دارای زمین شریفی است و حق تعالی آن را برگزیده است.

1. 1. حرم احمد بن موسی(ع) (معروف به شاهچراغ در شیراز)

مولفه­های برنامه درسی پنهان

سوال­ها

ساختار فیزیکی

۱۴،۱۵،۱۶،۱۷،۱۸،۱۹،۲۰،۲۱،۲۲،۲۳

ساختار سازمانی

۲۴،۲۵،۲۶،۲۷،۲۸،۲۹

جو اجتماعی و ارتباطات متقابل انسانی

۱،۲،۳،۴،۵،۶،۷،۸،۹،۱۰،۱۱،۱۲،۱۳

جدول۳-۲: مولفه­های آزمون مهارت­ های تفکر انتقادی و سوال­های مربوط به هر مولفه

مولفه­های آمون مهارت­ های تفکر انتقادی

سوال­ها

مقایسه

۲،۹،۱۳

تشخیص

۱،۴،۵،۶،۱۱،۱۵

قضاوت

۳،۷،۸،۱۰،۱۲،۱۴،۱۶،۱۷،۱۸،۱۹،۲۰،۲۱

۳-۷- روایی و پایایی آزمون برنامه درسی پنهان
روایی^[۱۱۶](اعتبار): به منظور بررسی روایی پرسشنامه­ این پژوهش از روش تعیین روایی محتوایی استفاده شده است. روایی محتوایی معمولا برای بررسی اجزای تشکیل دهنده یک ابزار اندازه ­گیری بکار برده می­ شود. اعتبار محتوا یک ابزار اندازه ­گیری به سوالات تشکیل دهنده آن بستگی دارد. اگر سوالات ابزار و مهارت­ های ویژه­ای باشد که پژوهشگر قصد اندازه ­گیری آن را داشته باشد. آزمون دارای اعتبار محتوا است. این امر با توجه به نظرات استاد راهنما و استاد مشاور و دیگر اساتید متخصص در مورد پرسشنامه­ پژوهش حاضر رعایت شده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

پایایی^[۱۱۷]: پایایی عبارت است از میزان همسانی نتایج سنجش مکرر(نایبی،۱۳۹۰). و به وسیله دیگر مشاهده­گران که میزان خطای اندازه ­گیری نمره­هایی است که از یک آزمون حاصل شده است(گال و همکاران،۱۳۹۰، ۱۳۴۶). برای میزان سنجش پایایی ابزارهای این پژوهش از ضریب پایایی آلفای کرانباخ استفاده گردیده است. بررسی نتایج بدست آمده این پرسشنامه از محاسبه ضریب آلفای کرانباخ حاکی از آن است که مقادیر بدست آمده برای پایایی کل ابزار و همچنین خرده آزمون­ها ۱)مولفه­ی ناشی از جو اجتماعی و ارتباطات متقابل انسانی(۹۶۷%۰)، ۲)مولفه­ی ناشی از ساختار سازمانی مدرسه(۹۳۴%۰)، ۳)مولفه­ی ناشی از ساختار فیزیکی(۸۹۳%۰) و میانگین پایایی بالای ابزارهای پژوهش می­باشد.
۳-۸- روایی و پایایی آزمون مهارت های تفکر انتقادی
اعتبار آزمون: برای بدست آوردن اعتبار مقیاس محقق ساخته از اعتبار محتوا و اعتبار سازه استفاده شده است. در سنجش اعتبار محتوا( اعتبار صوری و منطقی)، آزمون تکثیر و به ۱۰ نفر ا ز متخصصان تعلیم و تربیت دانشگاه­ های مختلف شهر تهران داده شد. نظرات جمع­آوری گردید، در اکثر سوال­ها توافق لازم وجود داشت و در زمینه­ سوال­هایی که توافق لازم وجود نداشت. از متن آزمون حذف شدند. در نتیجه آزمون به ۲۷ سوال که سه خصیصه مقایسه، تشخیص و قضاوت دانش آموزان را می­سنجید، تنظیم نهایی شد. برای سنجش اعتبار سازه از تحلیل عاملی استفاده شد. در این روش همبستگی بالایی بین عوامل و عامل تفکر انتقادی وجود داشت. علاوه بر روش­های فوق محقق تلاش کرد در صورت دستیابی به این آزمون دیگری از این مقوله از اعتبار وابسته به ملاک نیز استفاده کند. متاسفانه به دلیل عدم وجود یا دستیابی به چنین آزمونی این امر میسر نشد.
روایی آزمون: در این پژوهش برای سنجش روایی مقیاس مهارت­ های تفکر انتقادی فقط روایی بازآزمایی(روش آزمون- آزمون مجدد) استفاده شده است. پس از اجرای آزمون مهارت­ های تفکر انتقادی، مجددا پس از پنج هفته آزمون تفکر انتقادی به ۴۰ نفر از آزمودنی­هایی که در مرحله اول شرکت داشتند داده شد. میانگین و انحراف معیار نمره کل آزمودنی­ها در مرحله بازآزمایی به ترتیب ۲۷۵=x و ۹۴۱=S.D ضریب همبستگی بین نمره ­های آزمودنی در دو نوبت آزمون و آزمون مجدد برای کل آزمودنی ها ۹۳/۰=r بدست آمد که بسیار رضایت بخش بود.
۳-۹- شیوه گردآوری اطلاعات:
پس از انجام نامه­نگاری­های اداری و کسب مجوزهای لازم، آمار مورد نیاز در زمینه تعداد دبستان­ها و تعداد دانش ­آموزان هر دبستان جمع­آوری گردید. در این پژوهش، پژوهشگر از طریق پرسشنامه آزمون برنامه درسی پنهان و آزمون مهارت­ های تفکر انتقادی به جمع­آوری یافته­های خود پرداخت. به این صورت که بین همه نمونه­ آماری این پژوهش پرسشنامه ۲۹ سوالی برنامه درسی پنهان و ۲۱ سوالی تفکر آزمون مهارت­ های انتقادی پخش شد و از آنها خواسته شد که با دقت به این پرسش­های آزمون جواب دهند.
۳-۱۰- روش تجزیه و تحلیل داده ­ها
برا ی تحلیل داده ­های حاصل از پژوهش، از شاخص­ های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. هم چنین تحلیل داده ­های گردآوری شده در دو بخش توصیفی و استنباطی انجام گرفت. در بخش توصیفی، از جدول معیارهای تمرکز از قبیل میانگین، انحراف استاندارد، استفاده شده است. در بخش استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. ضریب همبستگی عبارت است از اندازه قدرت ارتباط بین دو متغیر(شویلسون، مترجم کیامنش، ۱۶۹،۱۳۸۹).
فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ­ها
۴-۱- مقدمه
همان­طور که در فصل­های پیشین اشاره گردید، هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه برنامه درسی پنهان و میزان مهارت­ های تفکر انتقادی دانش ­آموزان پسر پایه پنجم است. پژوهشگر در فصل دوم ضمن بیان تاریخچه و مبانی نظری هر یک از متغییرهای پژوهش، به برخی از پژوهش­های انجام گرفته در این زمینه اشاره کرد. در این فصل به منظور تحلیل داده ­ها و پرسش­های پژوهش از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. که در ابتدا آمار توصیفی مربوط به متغییرهای پژوهش ارائه گردیده می­گردد و پس از آن بر اساس پرسش­های پژوهش به تحلیل داده ­ها پرداخته می­ شود.
۴-۲- ارائه نتایج
در این قسمت به توصیف داده ­های پژوهش پرداخته می­ شود. برای این منظور جدولی ترسیم گردیده است. این جدول میانگین و انحراف استاندارد متغییرهای مورد بررسی را نشان می­دهد. میانگین و انحراف استاندارد، متغییر برنامه درسی پنهان و متغییر هر دو مهارت تفکر انتقادی و مولفه­های آن در این جدول آورده شده است.
جدول ۱-۴: میانگین و انحراف استاندارد برنامه درسی پنهان و متغییرهای میزان مهارت­ های تفکر انتقادی

متغییر