شــوم بــر کشـم گــرز کیــن از میــان کنــم تـــن فـــدا پیـــش ایــرانیــان
از ایــن پــس همـه کینــه بـاز آوریــم جهــان را بـــه ایـــران نیــاز آوریــم
(همان: ۵۰۱)
یکی از مهمترین موارد آبرو جستن در شاهنامه برای پهلوانان، پهلوانی کردن و شجاعانه به جنگ دشمن رفتن است و این مطلب را آشکارا از زبان قهرمانان این کتاب می‌توان شنید:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بــدو گفـت پـیران کــه مـا را ز جـنـگ چــه چـاره‌ست جــز جستن نـام و ننگ
(فردوسی،۱۳۸۷ :۵۸۴)
اگـــــر کشتــــه آییـــــم در کــارزار نکــوهــش نیــابیـــم از شهـــــریـــار
نگــوینــــد بــی‌ نــام گــُردی بمــرد مگــــر زیـــر خــاکــم ببـایــد سپــرد
(همان : ۵۲۱)
پهلوان ایرانی به هنگام جنگ تا سرحدّ مرگ میجنگد و ودراین راه اگر خود به دست دشمن کشته شود، بر او ننگی نیست و حتّی افتخاری است که جان را در راه وطن فداکرده است. زمانی که گستهم دو پهلوان تورانی را کشته است و خود خسته بر خاک افتاده، آرزو می‌کند که بیژن بدان جا برسد و سر پهلوانان تورانی را نزد سپاه ایران ببرد، تا با این کارآبروی دشمن را بریزد و هراسی دردل دیگر سپاهیان دشمن اندازد:
بـدان تــا بـدانـد کــه مـن جـز بــه نـام نمــردم بـــه گیتــی همیــن است،کـــام
(همان : ۷۳۳)
و کام او کشته شدن در راه آزادی وطن وجلوگیری از تجاوز دشمن است.گستهم بعد ازاین که وارد میدان میشود وپس از نبردی جانانه حریفان خود را از پای در میآورد و خسته و کوفته خود را به آبی
میرساند و بعد ازاین که بیژن اورا با حالتی نزار پیدا میکند، خطاب به بیژن می‌گوید: (ر.ک.: غلامرضایی، ۱۳۷۶: ۵۲)
کنــی نــزد شــــاه جهــــان دار یــــاد کـه مــن سـر بــه خیـره ندادم بــه بــاد
بســودم بــه هــر جـای بـا بخت جنـگ گـــه نــام جـستــن نمــردم بــه ننــگ
(فردوسی۱۳۸۷ : ۷۳۵)
امّا شکست و فرار از دشمن ننگی عظیم است. کیخسرو، طوس را به سبب شکست از تورانیان زندانی می‌کند و رستم پس از این شکست خشمگین میشود و می‌گوید:
شــــوم کیـــن ایـــن ننــگ بـــاز آورم ســــرشــیــب را بـــــر فـــــراز آورم
(فردوسی،۱۳۸۷ :۴۸۹)
شغاد برادر ناجوانمرد رستم، هنگام به دام انداختن یل سیستان به خود نوید نام داری میدهد:
بســـازیــم و او را بـــه دام آوریـــم بـــه گیتـــی بــدین کـــار نــام آوریـم
(همان : ۱۰۴۵)
تسلیم شدن از موارد ننگ بار شاهنامه است. که بسیار نکوهش شده است.پهلوانی که خود را تسلیم دشمن کند در واقع خفّت وبدنامی همیشگی را برای خود خریده است.دربسیاری از جنگ ها پهلوانان با اینکه از قدرت وجنگاوری رقیب آگاهند، مرگ باعزّت را بر زندگی با ننگ و زشتی ترجیح میدهند. در نظر پهلوان، کشته شدن در میدان نبرد به مراتب از اسارت به دست دشمن، بهتر و پسندیده تر است:
خنـک آن کـه، بــر کینـه‌گـه کشتـه شـد نــه در چنــگ تــرکــان سـرگشتـه شـد
(فردوسی،۱۳۸۷: ۹۴۶)
غلامرضایی میگوید: «تسلیم‌شدن پهلوان ننگ است. پهلوان ایرانی مرگ را می‌پذیرد، امّا تسلیم نمی‌شود، زیرا ازدیدگاه او، تسلیم ذلیلانه از مرگ دردآورتر است. پس مرگ را آنگاه در آغوش می‌گیرد که، داد مردی و پهلوانی داده باشد.نه آنکه مرگش به خواری باشد.رستم، حتّی تسلیم‌ شدن به اسفندیار، شاهزادهی ایرانی و دست‌ بسته نزد گشتاسپ رفتـن را ننگی بزرگ می‌داند، زیرا بند برای پهلوانی نامدار و یگانه چون او که همیشه پشت و پناه ایرانیان بوده و به تنهایی صف ها دریده و پهلوانان نامدار دشمن را از پای درآورده، حتّی اگـرازسوی گشتاسپ بـاشد، ننـگ است. بـه همین سبب به اسفندیارمی‌گوید»: (غلامرضایی،۱۳۷۶: ۵۵)
ز مـن هـر چـه خـواهـی تـو فـرمان کنم بــه دیـــدار تـــو رامــش جـــان کنـم
مگـــر بنـــد کـــز بنـــد عـــاری بـود شکســتی بـــود زشـــت‌ کـــاری بـود
نبـینــد مــرا زنـــد ه بـــا بنــد کــس کـه روشن روانـم بـر ایـن است و بــس
(فردوسی،۱۳۸۷ :۹۹۹)
یکی دیگر از دردناک ترین ننگ ها در نظر پهلوانان اسارت دختران و خواهران به دست دشمن است زیرا دشمن با تسلط بر محارم وناموس او به پیروزی بزرگی دست یافته است. پهلوان تمام همّ وغم وقدرت خود را به کار میبندد، تا ناموس خود را از دشمن پس بگیرد، ودر این کار هیچ چیزی جلودار او نیست، و لحظه ای درنگ به خود راه نمیدهد. پهلوان حاضر است، بمیرد امّا ننگ اسارت ناموس خود را نپیذرد. گشتاسپ که دخترانش اسیر تورانیانند، به اسفندیار می‌گوید،چرا شاد وخوشحالی؟ در حالی که خواهرانت اسیر دشمن هستند.باید براین ننگ تا زنده ایم گریه کرد: (ر.ک.: غلامرضایی،۱۳۷۶: ۵۵)
بــدو گفــت گشتـاسـب کـای زور منـد تـــو شـادانـی و خـواهـرانت بــه بنـد
خنـک آن کــه بـر کینـه گـه کشتـه شـد نــه در چنـگ تــرکـان ســرگشتـه شـد
چــو بـر تخـت بینـنـد مـــا را نشسـت چـــه گـویـد کسـی کـو بـود زیردسـت
بگـریــم بـر ایـن ننـگ تـــا زنـــده ام بـــه مغــز انـــدرون آتـش افـکنـده ام
(فردوسی،۱۳۸۷ : ۹۴۶)
در این مورد آقای بشیری وخواجه میری درمقاله ای به عنوان «نامجویی درشاهنامهی فردوسی» نوشتهاند: «در شاهنامه، بارها به سخنانی با موضوع نامجویی و نام جستن برمیخوریم. پهلوان بایدکاری بزرگ انجام دهد، گرهی را بگشاید و یا شکستی بر قهرمانی بزرگ وارد آورد تا در آن صورت در زمرهی دلاوران و نامداران قرار گیرد. نام دست یافتنی است، هر چند در شرایطی دشوار و سخت که حتی در بسیاری از موارد قهرمان، جان بر سر نام جستن می نهد. درِ نام جستن باز است و هر پهلوانی با توجه به زمینه های روحی و جسمی و فکری خود، در این راه گام می نهد.» :(بشیری- خواجه میری،۱۳۸۸: ۸۰)
همــی نــام جستـــی میـــان دوصــف کنــون نـــام جــاویــدت بـــه کــف
(فردوسی،۱۳۸۷: ۲۸۴)
آری چنانچه گفته شد پهلوان باید کاری انجام دهد تا نام نیک خود را ثبت کند وچه کاری بزرگ تر از این که جان خود را فدای میهن خود کند تا برای همیشهی تاریخ در ذهن وخاطر ایرانیان باقی بماند وهر جا سخنی از نام نیک گفته شود،نام آن پهلوان ایثارگر بهیاد آید.
آقای مشتاق مهر وبرزی در این باره نوشتهاند: «درحقیقت «نام» تابوی شاهنامهی فردوسی است و پهلوانان به دیدهی تقدّس بدان مینگرند. اکنون نام چند سالهی رستم در خطر است واو باید میان «نام»و««ننگ» یکی را انتخاب کند. بخشی از نام هردو پهلوان در گوهر اصلشان نهفته است ؛ لذا مفاخره های رستم واسفندیار به سبب آن است که رشته نام نیکشان گسسته نشود. رستم با خود میگوید»: (مشتاق مهر- برزی ۱۳۸۹: ۱۲۲)
هــم از بنــد او ، بــد شــود نــام مـــن بــد آیــد ز گشتـاسـب، فــرجـام مــن
بــه گــرد جهان هـر کــه رانــد سخــن نکــوهیـــدن مـــن نـگــردد کهــن
همــان نــام مـن بـاز گــردد بــه ننـگ نمـانـد زمــن در جهـان بـوی و رنــگ
بــریـن بــر پـس از مـرگ نفـریـن بـود همـان نــام مــن نیــز بـی دیــن بــود

الف-شناسایی و اولویت بندی حالات بالقوه خرابی در یک سیستم، محصول، فرایندو یا سرویس
ب-تعریف و اجرای اقداماتی به منظور حذف و یا کاهش میزان وقوع حالات بالقوه خرابی
پ-ثبت نتایج تحلیل های انجام شده به منظور فراهم کردن مرجعی کامل برای حل مشکلات در آینده

اهمیت مسائل ایمنی و پیشگیری از حوادث قابل پیش بینی در صنعت هوا فضا در دهه ی۱۹۵۰علت اصلی پیدایش تکنیک آنالیز حالات خرابیو به کارگیری آن است. چندی بعد این روش به عنوان ابزاری کلیدی برای افزایش ایمنی در فرایندهای صنایع شیمیایی مطرح شد واز آن به بعد، هدف از اجرای آن پیشگیری از تصادفات و اتفاقات تعریف شده است. در فوریه ۱۹۹۲ استاندارد SAE -J-1739 به عنوان استاندارد مرجع این تکنیک در صنایع خودرو معرفی شده و به دنبال آن در سال های اخیر، توسعه سیستم های تضمین کیفیت در صنعت خودروبخصوص وضع استاندارد QS-9000 در صنعت خودروی امریکا، موجب شد که استفاده از آن رواج بیشتری یابد.
آنالیز حالات خرابی تکنیکی تحلیلی و متکی بر قانون پیشگیری قبل از وقوع است که برای شناسایی عوامل بالقوه خرابی بکار میرود. توجه این تکنیک بر بالا بردن ضریب امنیت ودر نهایت رضایت مشتری، از طریق پیشگیری از وقوع خرابی است. ابزاری است که با کمترین ریسک، برای پیش بینی مشکلات و نقص ها در مراحل طراحی و یا توسعه فرایندها وخدمات در سازمان به کار میرود.
یکی از عوامل موفقیتاین تکنیک زمان اجرای آن است. این تکنیک برای آن طرح ریزی شده که “یک اقدام قبل از واقعه باشد” نه “یک تمرین بعد از آشکار شدن مشکلات”. به بیانی دیگر، یکی از تفاوت های اساسی آن با سایر تکنیک های کیفی این است که آنالیز حالات خرابی یک اقدام کنشی است، نه واکنشی. در بسیاری از موارد وقتی با مشکلی مواجه می شویم، ممکن است برای حذف آن اقدامات اصلاحی تعریف و اجرا شود. این اقدامات، واکنشی در برابر آنچه اتفاق افتاده است. درچنین مواردی حذف همیشگی مشکل، به هزینه و منابع زیاد نیاز دارد، زیرا حرکت از وضعیت موجود به سمت شرایط بهینه اینرسی زیادی خواهد داشت، اما در اجرای آنالیز حالات خرابی با پیش بینی مشکلات بالقوه و محاسبه میزان ریسک پذیری آنها، اقداماتی در جهت حذف و یا کاهش میزان وقوع آنها تعریف و اجرا میشود. این برخورد پیشگیرانه کنشی است در برابر آنچه ممکن است در آینده رخ دهد و مسلما اعمال اقدامات اصلاحی در مراحل اولیه طراحی محصول یا فرایند، هزینه و زمان بسیار کمتری در برخواهد داشت. علاوه بر این،هر تغییری دراین مرحله بر روی طراحی محصول یا فرایندبهراحتی انجام شده و در نتیجه احتمال نیاز به تغییرات بحرانی در آینده راحذف میکندیا کاهش خواهد داد.
این تکنیک اگر درست و به موقع اجرا شود، فرایندی زنده و همیشگی است، . یعنی هرزمان که قرار است تغییرات بنیادی در طراحی محصول و یافرایند تولید (یا مونتاژ)انجام گیرد باید بروز شوندو لذا همواره ابزاری پویاست که در چرخه بهبود مستمر به کار میرود.
هدف از اجرای این تکنیک جستجوی تمام مواردی است که باعث شکست یک محصول یا فرایند میشود، قبل ازاینکه آن محصول به مرحله تولید برسد و یافرایند آماده تولید شود. این تکنیک به تنهایی مسائل و مشکلات را برطرف نمی کند، بلکه باید در کنار سایر تکنیک های حل مسأله مورداستفاده قرار گیرد. تهیه ی آن فرصت هایی را برای سازمان فراهم میکند که اگر فقط در قالب یک فرم مستند شوند، هرگز مشکلات را حل نمی کنند.به منظور تکمیل این تکنیک تیم باید برای سوالات زیر پاسخ های کاملی تهیه کند:
الف-تحت چه شرایطی محصول نمی تواند اهداف و مقاصد طراحی را برآورده سازد و یا نیازهای فرایند تحقق نمی یابد؟
ب-حالات خرابی چه تاثیری بر مشتری خواهند داشت؟
پ-اثر خرابی چه شدتی دارد؟(عدد شدت)
ت-علل بالقوه خرابی کدامند؟
ث-احتمال وقوع علل خرابی چقدر است؟(عدد وقوع)
ج-در حال حاضر چه کنترل هایی به منظور پیشگیری و یا تشخیص حالات خرابی و علل آن انجام میشود؟
چ-قدرت تشخیص کنترل های موجود چه میزان است؟(عدد تشخیص)
ح-میزان خطر پذیری حالات بالقوه خرابی به ازای علل مختلف چه مقداراست؟(محاسبه نمره ی اولویت ریسک^[۹۷] )
خ-به منظور کاهش میزان خطر پذیری چه اقداماتی میتواند صورت گیرد؟
آنالیزحلات خرابی به دلایل زیر به عنوان سوابق محصول و یا فرایند مستند میشود:
۱٫ ارتباطات به سادگی برقرار میشود (به عنوان یک زبان مشترک برای همه افراد).
۲٫ به عنوان یک منبع اطلاعاتی مفید برای تهیه حالات خرابی آتی قابل استفاده است.
۳٫ تمامی تفکرات و نظرهای افراد جمع آوری میشود.
۴٫ یکی از منابع مهم بهبود مستمر است.
نمره اولویت ریسک به صورت زیر محاسبه می شود:
تشخیص × وقوع × شدت = نمره اولویت ریسک
هرچه نمره ی اولویت ریسک بالاتر باشد نشان دهنده ی لزوم توجه بیشتر به مسأله می باشد.
۳-۵-تخمین و پیش بینی نرخ رشد تجارت کانتینری
سازمان ملل با انتشار کاغذ سفید صنعت کشتیرانی حجم کانتینر در سراسر دنیا را برای سال ۲۰۱۵ پیش بینی کرده است:

سال

حجم کانتینر(میلیون تی ای یو)

درصد رشد نسبت به سال قبل

۱۹۸۰

۱۳٫۵

–

۱۹۹۰

۲۸٫۷

۷٫۸%

همچنین، با توجه به اسبقیت آنها و نزدیکتر بودنشان به منابع وحی و این که دسترسی آنها به اصحاب سرشناس و امامان هدایتگرعلیهم السلام نزدیکتر بوده، استمداد از گفتار آنان با اهمیت می باشد.^[۲۵۱]
ایشان در این باره می گوید: «…آنان از نظر دوره نزدیکترین[افراد] به عصر نزول وحی و دارای بیشترین احاطه به اسباب نزول بوده و آسان تر از ما معانی قرآن را می فهمیده اند…».^[۲۵۲]
در جای دیگر، در این باره می گوید:
«…آنان واسطه بین ما و بین سخنان صحابه و احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله هستند و …این که اکثر تابعان، فارغ التحصیلان مکتب صحابیان نخستین هستند که آنان به نوبه خود به دست صاحب رسالت تربیت یافته اند. پس همه علومشان از برگرفته از منابع اصلی و منتهی به منبع قابل اعتماد است…».^[۲۵۳]
ب. آگاهی به وضع لغات
آیت الله معرفت سبب دیگر در اهمیت قول تابعی را بکر بودن وضعیت لغت و زبان دانسته و می گوید: «علاوه این که آنها به موارد وضع لغت و روش های عربی فصیح آشناتر بوده اند از دیگر کسانی که قرآن به زبان آنها و روش های معروف کلامشان نازل شده است».^[۲۵۴]
همچنین می گوید:
«…آنان به وضع لغات در دوره خلوص آن آگاه تر بوده اند و در دستیابی به…آن مهارتی بیشتر داشته اند. همچنان که به احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و اصحاب سرشناس و دانشمند او دسترسی بیشتر داشته اند. پس آنان به فهم ابعاد اصول و فروع شریعت نزدیکتر بوده و به جوانب کتاب و سنت و سیره پیامبر صلی الله علیه و آله احاطه بیشتری داشته اند».^[۲۵۵]
بر این اســاس، ایشان، علل رجـوع به تفسیر تابعـی را نزدیکــی زمانی آنان به عصـر پیامبرصلی الله علیه و آله نسبت به ما و همچنین، آگاهی بیشترشان به زبان دست نخورده عربی دانسته است.
۲-۲-۲-۲-۲٫ میزان اعتبار قول تابعی
ایشان، در بیان فایده رجوع به تابعان، می گوید:
«اهتمام به شأن و مراجعه به نظرات آنها…در تفسیر، تنها به سبب جایگاه تقدس و پیشگامی آنها در عرصه دین حنیف است و وظیفه هر خلفی است که به نظرات گذشتگانش مراجعه کند نه برای تقلید و تعبد به آنها؛ بلکه برای کمک جستن و بهره گرفتن…در راه وصول به دورترین و عمیق ترین آنها و صعود به بالاترین آنها. و این انتخاب بر اساس بررسی و تحقیق است، نه تقلید و تعبد به رأی گذشتگان».^[۲۵۶]

ایشان نظرات و آرای دیگر دانشمندان را درباره اعتبار کلام تابعان، بیان می دارد. برخی مانند زرکشی،^[۲۵۷] ابو احمد ابن عدی^[۲۵۸] و ابن تیمیه،^[۲۵۹] به اعتبار رجوع به قول تابعی نظر داده اند و برخی دیگر مانند شعبه بن حجاج^[۲۶۰] و… قائل به عدم حجیت آن شده اند.
و پس از بیان این اقوال، می گوید: اگر مقصود تقلید و تعبد نسبت به اقوال تابعان و تسلیم شدن در برابر آرای آنها باشد، هیچ توجیهی ندارد؛ بلکه توجه به اقوالشان به منظور تحقیق و ثمردهی هدف مورد نظر است تا اقوال آنان جایگاهی برای رسیدن به حقیقت امر باشد…^[۲۶۱]
و در مقامی دیگر، موضع خود را به طور واضح تری بیان می کند و می گوید:
«قول تابعی را فقط به عنوان شاهد و مؤیّد معتبر می دانیم و به طور مطلق حجّت نیست. و آن گونه که حدیث معصومعلیه السلام خود حجّت است [ قول تابعی حجّت نیست] یا مانند قول صحابی نیست که به طور نسبی، و در اکثر موارد حجّت معتبر است. پس قول تابعی در درجه سوم از اعتبار واقع می شود و به طور مطلق معتبر نیست».^[۲۶۲]
و در نقد کلام کسانی که اعتبار تعبدی برای سخن تابعان قائل شدند، آن را «اعتبار عقلانی» می نامد و در این توضیح این نوع اعتبار، می گوید:
«اگر منظور، تعبّد به اقوال تابعین و تسلیم شدن به نظرات آنها باشد، این هیچ وجهی [از صحت] ندارد و…به قول ابوحنیفه، آنها مردانی هستند و ما نیز مردانی! ولی مقصود بحث چیز دیگری است و آن اعتبار عقلانی است… پس آرا و نظراتشان که از اصول محکم استنباط شده است…برای فهم معانی قرآن کریم، به کمک گرفتن و استفاده از آنها سزاوارتر از تعبد و تقلید آنهاست ».^[۲۶۳]
بنابراین، به نظر می رسد، آیت الله معرفت، بر خلاف اینکه «قول صحابی» را در تفسیر – چنان که خود نیز اشاره کرد- در بیشتر مواقع، قول پیامبرصلی الله علیه و آله می داند، «گفته تابعی» را در این باره، صرفاً «نظر و رأیی» می داند که قابل بررسی و تحقیق است و می توان از آن فقط به عنوان «شاهد» در تفسیر کمک گرفت. به عبارت دیگر، او میان «قول صحابی» و «قول تابعی» تفصیل قائل شده است. همچنین، قبول آرای تفسیری آنها را به دلیل اعتبار عقلانی که دارد، مورد پذیرش قرار می دهد.
فصل سوم
آرای تفسیری
صحابه و تابعان
مقصود از آرای تفسیری صحابه و تابعان، روایاتی است که صحابی و تابعی به تفسیر آیات قرآن پرداخته و یا قاعده و نظریه ای تفسیری را نقل نموده است.
علامه طباطبایی و آیت الله معرفت، هر دو در تفسیر خود این اقوال را نقل نموده و ذیل برخی از آنها به نقد و تحلیل پرداخته اند. در اینجا، به بررسی تفصیلی انواع تعامل علامه و آیت الله معرفت، با این نوع از روایات تفسیری صحابه و تابعان خواهیم پرداخت:
۳-۱٫ علامه و آرای تفسیری
علامه در تفسیر آیات بر خلاف دیدگاه منفی که نسبت به آرا و نظرات تفسیری صحابه و تابعان دارد، آنها را نقل نموده و موضع گیری های متفاوتی نسبت به آنها داشته است:
۳-۱-۱٫ معیارهای پذیرش روایت
ایشان در مواردی به طور مشخص، به علت پذیرش رأی و نظریه تفسیری صحابی یا تابعی، اشاره نموده است، و گاهی نیز، از فحوای کلامش می توان درک نمود که معیار پذیرش، چه بوده است:
۳-۱-۱-۱٫ موافقت با قرآن^[۲۶۴]
چنانچه پیش تر اشاره شد، مهم ترین معیار برای سنجش روایات تفسیری در نگاه علامه، موافقت با قرآن است. ایشان، در این باره می گوید:
«حدیث در اعتبار خود به تأیید قرآن مجید نیازمند است و روى این اساس چنان که در اخبار بسیارى از پیغمبر اکرمصلی الله علیه و آله و ائمه اهل بیتعلیهم السلام وارد شده است باید حدیث را به قرآن عرضه داشت».^[۲۶۵]
همین معیار، به صورت های مختلف، در رویکرد عملی ایشان در مواجهه با آرای تفسیری صحابه و تابعان نیز، آشکار شده و از جنبه های مختلف، این روایات را با آن می سنجد:
۳-۱-۱-۱-۱٫ سازگاری با ظاهر آیه
سازگاری با ظهور آیه، یکی از وجوه موافقت با قرآن است که علامه، بسیاری از روایات را به وسیله آن، می پذیرد. در این باره، نمونه های زیر، را می توان ذکر نمود:
ذیل آیه Cفَمَنْ کانَ مِنْکُمْ مَرِیضاً أَوْ عَلى‏ سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَر^[۲۶۶]B به فتوای اهل سنت، مبنی بر جواز افطار مریض و مسافر^[۲۶۷] با استناد به ظاهر آیه، روایات ائمهعلیهم السلام و برخی از صحابه^[۲۶۸] بر نادرستی این فتوا و وجوب این حکم استدلال می کند.^[۲۶۹]
بر این اساس، می توان یکی از اسباب پذیرش روایات صحابه و تابعان را «سازگاری با ظاهر آیه» دانست.
نمــونه دیگر، ذیل آیه Cیا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِیَسْتَأْذِنْکُمُ الَّذِینَ مَلَکَتْ أَیْمانُکُم…B^[270] اســت کــه از ابن عباس نقل شده: «به غلامان و کنیزان خود دستور دهید وقتى مى‏خواهند به شما و در محل خلوتتان وارد شوند، از شما اجازه بگیرند».^[۲۷۱] و ابن عمر،^[۲۷۲] امام صادق و امام باقرعلیهما السلام^[۲۷۳] این حکم را مخصوص «غلامان» دانسته اند.
علامه، پس از نقل این گفتار، ظهور آیه و این روایات را دلیلی بر عدم صحت روایاتی می داند که حکم را مخصوص زنان دانسته اند.^[۲۷۴]
۳-۱-۱-۱-۲٫ سازگاری با سیاق
گاهی علامه، از معیار موافقت با سیاق آیه، روایت صحابی یا تابعی را می پذیرد. در این باره می توان این موارد را بیان نمود:
ذیل آیه Cفَوَ رَبِّکَ لَنَحْشُرَنَّهُمْ وَ الشَّیاطِینَ ثُمَّ لَنُحْضِرَنَّهُمْ حَوْلَ جَهَنَّمَ جِثِیًّاB^[275] روایتی از ابن عباس در تفسیر «جِثِیّ» وارد شده که این کلمه را جمع «جثوه» گــرفته است که به معناى سنگ و خاک انباشته می باشد.^[۲۷۶]
علامه، این تفسیر را «متناسب با سیاق» عنوان می کند.^[۲۷۷]
همچنین، ذیل تفسیر آیه Cمَنْ کانَ یَظُنُّ أَنْ لَنْ یَنْصُرَهُ اللَّهُ…فَلْیَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَى السَّماءِ^[۲۷۸]B ابن عباس، آیه را این گونه تفسیر نموده که: هر کس از مشرکان خیال کند که خدا او را یارى نمى‏کند و در دنیا نام پیامبر خود را بلند نمى‏کند و گروندگان به پیامبرش را وا مى‏گذارد، به خاطر همین خیال هنگام یاری خداوند، دچار خشم مى‏شود. چنین کسى طنابى بگیرد و با آن خود را خفه کند، بعد ببیند آیا کید و حیله‏اش خشمش را مى‏نشاند یا خیر.^[۲۷۹]
علامه این تفسیر را «موافق با سیاق آیه» و مؤیدی بر نزول آن، در مدت زمان کمی، پس از هجرت، می داند که مشرکان هنوز از قدرت، برخوردار بودند، و آن را تأیید می کند.^[۲۸۰]
مورد پایانی، ذیل آیه Cقُلْ یا عِبادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلى‏ أَنْفُسِهِم…^[۲۸۱]B می باشد که ایشـان، تفسیر ابن عباس را که منظور از Cیَا عِبَادِیB را «مشرکان» دانسته، تأیید کرده و «سازگار با سیاق آیات» می شمارد.^[۲۸۲]
۳-۱-۱-۱-۳٫ سازگاری با آیات دیگر
علامه در مواردی که آیه، ظهوری نداشته و یا اجمال و ابهامی در آن می باشد، روایت صحابی و تابعی را با توجه به سازگاری آن، با ظهور آیات دیگر قرآن مورد تأیید قرار می دهد:

برای تغییرات و پیاده سازی آن از قبل برنامه ریزی کنند و کارکنان را درجریان تغییرات آتی قرار دهد و پیامدهای مثبت آن از جمله تسریع در کار و دستیابی به متد روز دنیا با خیر نماید تا پرسنل مشتاقانه جهت استفاده از این فناوری بکوشند و سازمان نیز از این امر بهرمند گردد.

(سوال ۴۰ و ۴۱).
پیشنهادهای پژوهشی تحقیق
هر چند محقق تلاش بسیاری در فرایند تحقیق نموده اما متاسفانه باید گفت که حوزه حمایت سازمانی ادراک شده، عدالت توزیعی، انگیزش شغلی کارکنان، واکنش به فنآوری اطلاعات نوین بسیار گسترده می باشد. از دیگر موضوع‌های مرتبط با متغیرهای مورد پژوهش عبارتند از:
۱- پاسخ‌گویی
۲- توانمندسازی
۳- خودرهبری
۴- یادگیری سازمانی
۵- سبک های مدیریت
که هریک از این مسائل می‌تواند زمینه‌ای برای مطالعات بعدی را فراهم نماید. زمینه‌های دیگر برای تحقیق عبارتند از:
پیشنهاد می شود که بر روی عوامل مؤثر بر روی عدالت توزیعی و انگیزش شغلی کارکنان مطالعه‏ای صورت پذیرد.
پیشنهاد می شود که همین عنوان در دیگر سازمان ها انجام شده و نتایج با تحقیق حاضر به صورت تطبیقی مقایسه گردد.
پیشنهاد می شود که با همین عنوان تحقیقی با بهره گرفتن از روش های کیفی انجام شود و نتایج را مقایسه نمایند.
پیشنهاد می‏شود که بر روی تأثیر رفتار شهروندی سازمانی در بهبود عملکرد سازمانی کارکنان سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران مطالعه‏ای صورت پذیرد.
پیشنهاد می‏شود که بر روی تأثیر عوامل مؤثر بر روی حمایت سازمانی ادراک شده کارکنان سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران مطالعه‏ای صورت پذیرد.
پیشنهاد می‏شود که بر روی تأثیر استفاده از فناوری اطلاعات بر روی مدیریت دانش سازمانی توسط کارکنان سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران مطالعه‏ای صورت پذیرد.
پیشنهاد می‏شود که بر روی تأثیر تنظیم همانندسازی شده بر روی فرسودگی شغلی کارکنان سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران مطالعه‏ای صورت پذیرد.
محدودیت‏های تحقیق
از جمله محدودیت‏هایی که پژوهشگر در پژوهش حاضر با آنها مواجه بوده است عبارتند از:
جامعه مورد مطالعه تحقیق حاضر تنها شامل کارکنان سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران بوده است و تعمیم نتایج به جوامع دیگر باید با احتیاط صورت پذیرد.
پرسشنامه: پرسشنامه خود به عنوان یک محدودیت تلقی می شود. بدین معنا که پرسشنامه، نگرش افراد را بررسی می کند، نه واقعیت را، که این امر می تواند به عنوان یک محدودیت تلقی شود.
منابع و مآخذ
فهرست منابع فارسی:
آذر، عادل و مومنی، منصور،(۱۳۸۷)، آمار و کاربرد آن در مدیریت، جلد دوم، تهران، انتشارات سمت.
اخوان کاظمی، بهرام .(۱۳۸۲). عدالت در اندیشه‌های سیاسی اسلام. قم: انتشارات موسسه بوستان کتاب.
ایران نژاد پاریزی، مهدی وهمکاران. (۱۳۸۷). سازمان ومدیریت ازتئوری تاعمل. چاپ چهارم، تهران: مؤسسه عالی بانکداری ایران.
بازرگان، عباس؛ سرمد، زهره ؛ حجازی، الهه، (۱۳۸۸) ، روش های تحقیق در علوم رفتاری -انتشارات آگاه.
بهان، کیت؛ دیانا، هولمز .(۱۳۸۱). آشنایی با تکنولوژی اطلاعات. ترجمه مجید آذرخش و جعفر مهرداد. تهران: سمت.
بهلولی زیناب، نادر؛ علوی متین، یعقوب؛ درخشان مهربانی، عادل .(۱۳۸۹). بررسی تأثیر عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. مجله فراسوی مدیریت، سال چهارم، شماره ۱۴ : ۷۳-۱۰۸٫
جیمز موران، ویکتوریا هال، دانا ویلر؛ ترجمه متواضع، علی‌اکبر .( ۱۳۸۳). آموزش ICDL به زبان ساده مهارت چهارم: صفحات گسترده. ناشر: مؤسسه ‌فرهنگی‌ هنری‌ دیباگران ‌تهران.
حسین زاده، علی و محسن ناصری، عدالت سازمانی، تدبیر، ۱۳۸۶ ، شماره ،۱۹۰، ۱۸-۲۳٫
خاکی، غلامرضا. (۱۳۷۹). روش تحقیق با رویکردی برپایان نامه نویسی. چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات بازتاب.
خداداد حسینی، سید حمید .(۱۳۶۸۰). بررسی ارتباط نوآوری تکنولوژیکی با موقعیت استراتژیک، ساختار و محیط بیرونی. مجله مدرس، دوره پنجم، شماره دوم، ۱۲۲-۱۱۷٫
خواجویی، محسن .(۱۳۸۹). شاخص عدالت در سازمان های امروزی. بررسی و تجزیه و تحلیل مباحث مدیریتی (بازاریابی) و اقتصاد.
دانایی فر. حسن .(۱۳۸۶). استراتژی مبارز فساد: آیا فناوری اطلاعات فساد اداری را کاهش می­دهد؟!. فصلنامه مدرس علوم انسانی.
دفت، دیچارد. ال .(۱۳۸۸). مبانی تئوری و طراحی سازمان. ترجمه دکتر علی پارسائیان و دکتر سید محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
دلاور، علی .(۱۳۸۴). روش های تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: انتشارات ویرایش.
رابینز، استیفن پى.(۱۳۸۱). رفتار سازمانى. جلد اول و دوم، ترجمه على پارسائیان و سید محمد اعرابى (۱۹۹۰). تهران: دفتر پژوهش هاى فرهنگى.
رضائیان، علی .(۱۳۷۲). مدیریت رفتار سازمانی. چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رفیع پور، فرامرز،(۱۳۷۸)، تکنیک های خاص تحقیق در علوم اجتماعی، تهران، سهامی انتشار، چاپ چهارم.
رهنورد، فرج اله .(۱۳۸۰). جزوه درسی طراحی و ایجاد سازمانهای متناسب با عصر اطلاعات، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
سکاران، اوما. (۱۳۸۴). روش های تحقیق درمدیریت. مترجمان: محمدصائبی، محمودشیرازی، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.
سلطانی تیرانی، فلورا .(۱۳۷۸). نهادی کردن نوآوری در سازمان. چاپ اول، تهران: خدمات فرهنگی رسا.
شریفی، اصغر .(۱۳۸۳). ارائه چهارچوب ادراکی برای نهادینه کردن فناوریهای ارتباطات و اطلاعات در نظام مدیریت دانشگاهی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، پایان نامه دکتری.
شکرکن، ح . و نعامی، ع .(۱۳۸۳)، بررسی روابط ساده و چند گانه عدالت سازمانی با خشنودی شغلی در کارکنان یک شرکت صنعتی. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال یازدهم، شماره ۱و۲٫
شکر شکن، حسین،(۱۳۸۳)، بررسی رابطه عدالت سازمانی با خشنودی شغلی و رابطه خشنودی شغلی با رفتار مدنی و عملکرد شغلی کارکنان کارخانه های اهواز، موسسه کار و تامین اجتماعی.